Πριν από 23 χρόνια, ο σκηνοθέτης Φίλιππος Κουτσαφτής έκανε τομή στο ελληνικό ντοκιμαντέρ παρουσιάζοντας την "Αγέλαστο Πέτρα". Ένα έργο που γυριζόταν για περισσότερα από 10 χρόνια καταγράφοντας τα θραύσματα του παρελθόντος που είχαν απομείνει στην Ελευσίνα: από τα αρχαία κειμήλια - παρόντα μέσα στον αστικό ιστό, το διαχρονικό δέος των Μυστηρίων, τους Μικρασιάτες που κατά την πλειοψηφία τους έζησαν εκεί, αλλά και όσους αφανώς φόρτιζαν με την παρουσία τους τον τόπο. Στο βλέμμα του Κουτσαφτή η Ελευσίνα μετατράπηκε σε ένα μέρος όπου ο χρόνος τέμνεται, οι όψεις της σύγχρονης ζωής διακόπτονται από τους αρχαιολογικούς χώρους, αλλά επιπλέον ο ίδιος κινηματογραφεί τα πάντα σα να είναι ένας από αυτούς. Δεν υπάρχει τίποτα το εξωτικό στην "Αγέλαστο Πέτρα", η αυθεντικότητα του ντοκιμαντέρ σμίγει με την ποίηση και την ειλικρίνεια με έναν τρόπο που δύσκολα συναντά κανείς στον κινηματογράφο.
Δύο δεκαετίες και πλέον μετά, ο Κουτσαφτής αποτίνει έναν ακόμα φόρο τιμής στην περιοχή με τους "Ελευσίνιους". Το νέο ντοκιμαντέρ του που παρουσιάζεται για πρώτη φορά στο πλαίσιο του 1ου In Situ Realities Eleusis – Documentary Festival (15-19/12) και βρίσκει το σκηνοθέτη να επιστρέφει στην πόλη για να αναμετρηθεί με το παρών της και να γνωρίσει από την αρχή την ανθρωπογεωγραφία της. Αναμενόμενα, η ταινία δεν ακολουθεί μια συμβατική αφήγηση, μοιάζει περισσότερο με ένα κολάζ διαφορετικών αισθητικών, αφού σμιλεύει το λεξιλόγιό της έχοντας ως πρώτη ύλη αρχειακό υλικό από την "Αγέλαστο Πέτρα", συνεντεύξεις με κατοίκους και πλάνα από τα δρώμενα του "Έλευσις - Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης".
Το τελικό αποτέλεσμα δικαιώνει τη φράση "ελάσσονες βιογραφίες" που ακούγεται στο ντοκιμαντέρ, καθώς ο Κουτσαφτής εξυψώνει τους καθημερινούς ανθρώπους που φορτίζουν την ατμόσφαιρα της πόλης, δίνοντας έμφαση σε μια ατόφια λαϊκότητα. Οι προσωπικές αφηγήσεις τους αντιπαραβάλλονται με μερικούς από τους πρωταγωνιστές της "Αγελάστου Πέτρας", δίνοντας ένα γλυκά νοσταλγικό χαρακτήρα στο φιλμ, αλλά και τονίζοντας το προσωρινό της ανθρώπινης ύπαρξης. Όσο συγκινούν οι ξεχωριστές εξομολογήσεις του καθενός, ατόμων διαφορετικών γενεών που "κουβαλούν" τα δικά τους άλγη, άλλο τόσο εκπλήσσουν οι "Ελευσίνιοι" όταν αποκτούν μεταφυσική χροιά. Είναι οι στιγμές που η παράδοση αντιπαραβάλλεται με την επιστημοσύνη, ο ορθολογισμός με το πηγαίο ένστικτο, θυμίζοντας μια εποχή που η ανθρωπότητα εναρμονιζόταν με τους γρίφους της ζωής.
Αυτή τη λογική, εξάλλου, αναμοχλεύει με κάθε ταινία του ο Κουτσαφτής, ένας εθνογράφος του χρόνου, ένας δημιουργός που αντιλαμβάνεται το σινεμά σαν ένα εργαλείο που σφυρηλατεί τον άνθρωπο στην αιωνιότητα.
Διαβάστε Επίσης
