Ο σκηνοθέτης του "Fingernails" Χρήστος Νίκου πιστεύει πως "βρισκόμαστε στην εποχή των fast food συναισθημάτων"

Ο υπογράφων από την (Άνω) Κυψέλη και ο Χρήστος Νίκου ("Μήλα") από το Λος Άντζελες στην άλλη άκρη του Zoom, όπου φιλοξενείται από το συνθέτη και συνεργάτη του Κρίστοφερ Στρέισι, συζητούν για το αγγλόφωνο ντεμπούτο του σκηνοθέτη με τίτλο "Fingernails". Ένα "πειραγμένο" ρομαντικό δράμα, παραγωγής Apple TV+ και Κέιτ Μπλάνσετ παρακαλώ, στο οποίο πρωταγωνιστεί ένα εξαιρετικά ταλαντούχο καστ. Σε έναν κόσμο όπου ο έρωτας ενός ζευγαριού μπορεί να εξακριβωθεί με ένα (όχι και τόσο απλό) τεστ, μια γυναίκα (Τζέσι Μπάκλεϊ) προσλαμβάνεται στο Ινστιτούτο Αγάπης όπου διεξάγεται η εν λόγω εξέταση. Η ίδια και ο σύντροφός της (Τζέρεμι Άλεν Γουάιτ) έχουν βγει θετικοί, ωστόσο αρχίζει να έχει δεύτερες σκέψεις όταν εκδηλώνει συναισθήματα για ένα συνάδελφό της (Ριζ Άχμεντ). Τι μπορεί να πάει στραβά, όμως, όταν η ίδια η επιστήμη έχει επιβεβαιώσει τον αληθινό έρωτά της; Την απάντηση έχει ο Χρήστος Νίκου…

Θα ξεκινήσω λίγο διαφορετικά τη συνέντευξη, κάνοντας μια ερώτηση κάπως δευτερευούσης σημασίας. Σε μια σκηνή, ο χαρακτήρας του Λουκ Γουίλσον παίζει με δύο φιγούρες αστροναυτών που του τις χάρισε ο γιος του. Είναι αυτό άραγε ένα κλείσιμο του ματιού στο κοστούμι αστροναύτη που φορά ο Άρης Σερβετάλης στα "Μήλα";
Φυσικά και είναι! Και δεν είναι μόνο αυτό, στο "Fingernails" υπάρχουν αρκετές αδιόρατες αναφορές στα "Μήλα" οι οποίες προστέθηκαν επίτηδες.

Εν τω μεταξύ και στις δύο περιπτώσεις έχεις έναν ιδιαίτερο τρόπο να κατασκευάζεις τον κινηματογραφικό χωροχρόνο. Εν προκειμένω, χωρίς να δηλώνεται ρητά κάπως, δίνεται η αίσθηση πως βρισκόμαστε στη δεκαετία του ‘90, όταν ξαφνικά εφευρέθηκε αυτό το ρηξικέλευθο τεστ.
Προσπαθώ να μην αλλάζω δραματικά το πώς απεικονίζω έναν κόσμο. Ουσιαστικά διατηρώ τα πάντα ως έχουν, απλώς μεταβάλλω ελάχιστα κάποια χαρακτηριστικά του. Νοητά, θα μπορούσαμε να πούμε πως εδώ βρισκόμαστε σε μια εποχή λίγο πριν τη μαζική χρήση του ίντερνετ, λαμβάνοντας υπόψη πως στην ταινία αναφέρεται το "Μια Βραδιά στο Νότινγκ Χιλ" (1999). Αυτό συνέβη διότι επιλέξαμε συνειδητά να απουσιάζει σχεδόν εξ ολοκλήρου η τεχνολογία. Μοναδική έκφανσή της αποτελεί η ύπαρξη του μηχανήματος για τη διεξαγωγή του τεστ, τίποτα άλλο. Είναι ο τρόπος μας να εκφέρουμε ένα σχόλιο για το πώς επιδρά η παρατεταμένη χρήση της στην ανθρώπινη συμπεριφορά. Διότι πλέον η ανθρωπότητα καταφεύγει αδιάλειπτα σε διάφορα τεχνολογικά εργαλεία ελπίζοντας να βρει αδιάσειστα τεκμήρια.
Φυσικά, από την παραπάνω τάση είναι αδύνατο να μείνει ανεπηρέαστη η αγάπη. Ας πούμε, με σοκάρει το πόσο πολύ χρησιμοποιούνται τα dating apps και το πώς με ένα σύρσιμο των δακτύλων, ή των νυχιών αν προτιμάς, κάποιοι αναζητούν το "απόλυτο" ταίρι. Κατ’ επέκταση, αντίστοιχα με εκπλήσσουν τα διάφορα πιστοποιητικά αγάπης που έχουμε εφεύρει. Οι βέρες που αποδεικνύουν την ύπαρξη του έρωτα, δεν έχουν διαφορά από τις βεβαιώσεις που παίρνουν οι χαρακτήρες στην ταινία. Κατά τη γνώμη μου, η αγάπη είναι κάτι το ενστικτώδες, είναι αδύνατον να την αποδείξεις. Έπειτα απαιτεί καθημερινή δουλειά, δεν εξασφαλίζεται στο διηνεκές εάν απλούστατα ξέρεις ότι είναι εκεί.

Σχετικά με την τεχνολογία, στην ταινία απεικονίζεται μια χριστιανική πίστη σε εκείνη, δεν αμφισβητείται καθόλου η εγκυρότητα του τεστ και παράλληλα, υπάρχει ο υπαινιγμός πως προκάλεσε ένα σοκ στην ανθρωπότητα το οποίο ακόμα δεν έχει ξεπεραστεί.
Έτσι ακριβώς, όταν γράφαμε το σενάριο και ψάχναμε πώς να το κάνουμε πειστικό, συζητούσαμε εκτενώς το ότι οι άνθρωποι τείνουν να αποδέχονται και να υιοθετούν οτιδήποτε ενστερνίζεται η κοινωνική πλειοψηφία. Στην ταινία τους βρίσκουμε να βιώνουν μια κρίση αγάπης. Είναι οδυνηρό να μην είσαι σίγουρος για τα συναισθήματα του άλλου, έτσι είναι βαθιά η ανάγκη της επιβεβαίωσης, της απόδειξης πως τα πράγματα δεν έχουν αλλάξει. Αλλά, στα αλήθεια, ποιος ξέρει ακριβώς να μας πει τι είναι η αγάπη;

Πάντως, εάν κρίνουμε από την απάντηση που τολμά να δώσει η ταινία, ο έρωτας ενίοτε μπορεί να μοιάζει με μια μικρή προσωπική επανάσταση.
Χαίρομαι που το λες αυτό γιατί εκτός του ότι το συμμερίζομαι, θεωρώ πως έτσι είναι στις μέρες μας. Όπως όλα έχουν γίνει διαθέσιμα πολύ εύκολα, σχεδόν με ένα κλικ, κάπως έτσι πια δείχνει η αγάπη. Βρισκόμαστε στην εποχή των fast food συναισθημάτων, έχει χαθεί η τελετουργία  που πλαισιώνει μια εμπειρία. Θυμάμαι κάποτε να πηγαίνω στο Metropolis, να αγοράζω ένα δίσκο, να γυρίζω σπίτι και να τον ακούω ολόκληρο. Τώρα, μπαίνεις σε μια εφαρμογή, αφιερώνεις δέκα δευτερόλεπτα σε ένα κομμάτι και αν δε σου αρέσει πας στο επόμενο. Νομίζω ότι πρέπει να κατεβάσουμε λίγο τους ρυθμούς και να φρεσκάρουμε τον τρόπο που απολαμβάνουμε τα πράγματα. Φυσικά, περιγράφω μια συνθήκη που αφορά και το πώς καταναλώνονται οι ταινίες. Ένας χρήστης πλατφόρμας εάν δε νιώσει πως ψυχαγωγείται μέσα στα πρώτα λίγα λεπτά κλείνει την οθόνη. Αντίστοιχη λογική υπάρχει στα dating apps, γνωρίζω κόσμο που μιλάει ταυτόχρονα με πολλά άτομα χωρίς να υπάρχει ειλικρινής εμπλοκή σε αυτήν την επικοινωνία.

Μου δίνεις την πάσα να σχολιάσω πως στο "Fingernails" βρισκόμαστε σε ένα αποκλειστικά μονογαμικό πλαίσιο, στο οποίο προκύπτει μια διφορούμενη απεικόνιση της απιστίας.
Προσωπικά, δεν πιστεύω στη μονογαμία ούτε στο ότι υπάρχει ένα αποκλειστικό ταίρι για όλους μας. Υπό μία έννοια μακάρι να υπήρχε! Εκείνο που με προβληματίζει περισσότερο είναι όταν βλέπεις ζευγάρια βρίσκονται σε μια ξεκάθαρα καταπιεστική σχέση που τους δυσαρεστεί, αλλά δε δραπετεύουν από αυτήν. Αυτό επιχειρεί να κάνει ο χαρακτήρας της Μπάκλεϊ, όσο επίπονο και εάν είναι, γιατί αγαπάει αληθινά εκείνον του Γουάιτ.

Επί τη ευκαιρία, πώς ήταν να σκηνοθετείς ηθοποιούς που βρίσκονται στην ακμή τόσο της δημοφιλίας τους όσο και των υποκριτικών δυνατοτήτων τους;
Όλοι τους ήταν φανταστικοί, η συνεργασία μας ήταν τέλεια. Αρχικά για τον πρωταγωνιστικό ρόλο προοριζόταν η Κάρεϊ Μάλιγκαν, αλλά ο χρόνος της ήταν δεσμευμένος από το "Maestro" (σ.σ.: του Μπράντλεϊ Κούπερ). Έτσι αναζητώντας εναλλακτικές επιλογές, θυμήθηκα την Μπάκλεϊ η οποία ανέκαθεν μου άρεσε πολύ και πάντα βρίσκει τρόπους να με εκπλήσσει με το παίξιμό της. Αντίστοιχα και ο Άχμεντ, τον οποίο θεωρώ χαμαιλέοντα της υποκριτικής. Το κινηματογραφικό σμίξιμο των δυο τους ήταν κάτι που δεν έχουμε ξαναδεί και ήλπιζα πως θα αποφέρει μια αβίαστη χημεία.
Ο Γουάιτ ήρθε τρίτος στην εξίσωση. Πριν τον επιλέξουμε, ψάχναμε κάποιον που να μπορεί να ανταγωνιστεί τη δυναμικότητα του Άχμεντ. Σε εκείνη τη φάση, λοιπόν, βλέπω την πρώτη σεζόν του "Bear" και παθαίνω πλάκα. Δεν είχα δει κιόλας το "Shameless" οπότε ξαφνιάστηκα. Έτσι επικοινωνήσαμε άμεσα και η πρότασή μας του ήρθε την ίδια εβδομάδα με δύο ακόμα. Η μία ήταν από τον Τζεφ Νίκολς για τους "Μηχανόβιους" και η άλλη ήταν από τον Σον Ντέρκιν για το "Iron Claw". Εν τω μεταξύ, εγώ του έλεγα να δουλέψει με τον Νίκολς γιατί είναι εξαιρετικός σκηνοθέτης, αλλά αυτός τελικά επέλεξε να έρθει στην ομάδα μας. Έχουμε γίνει πολύ φίλοι με όλους τους ηθοποιούς. Και με χαροποίησε ιδιαίτερα ότι, αφού ολοκληρώθηκαν τα γυρίσματα, μου είπαν με δική τους πρωτοβουλία πως θέλουν πάρα πολύ να παίξουν στην επόμενη ταινία μου, χωρίς να χρειαστεί να διαβάσουν το σενάριο.

Κάτι άλλο που μου έκανε εντύπωση είναι η χρήση της μουσικής, η οποία μου φάνηκε πολλαπλάσια στο "Fingernails" από ότι στα "Μήλα".
Παρατηρείται μια τάση σε παγκόσμιο επίπεδο αποκήρυξης της κινηματογραφικής μουσικής, ειδικά όσον αφορά το arthouse σινεμά. Υπάρχουν σκηνοθέτες που φτάνουν στο σημείο να υποστηρίξουν ότι δε θα έπρεπε καν να υπάρχει στις ταινίες γιατί κατευθύνει τα συναισθήματα. Είμαι εντελώς αντίθετος σε αυτήν τη λογική. Πιστεύω ότι πρέπει να χρησιμοποιείς κάθε εργαλείο που έχεις στη διάθεσή σου για να εμπλουτίσεις μια κινηματογραφική εικόνα, ώστε να προκαλέσεις ένα σκίρτημα στους θεατές. Στην τελική για εκείνους γυρίζουμε ταινίες, όχι για εμάς. Στο "Fingernails" διαλέξαμε κυρίως synth ήχους έτσι ώστε να σμιλευτεί μια ατμόσφαιρα που να σε κάνει να χαμογελάσεις μελαγχολικά. Και αυτό πιστώνεται στη δουλειά του Στρέισι ο οποίος είναι εξαιρετικός.