Μπορεί στην τηλεόραση να σκηνοθετεί κάθε είδους σειρά (γκανγκστερική, δραματική, κατασκοπική), όταν περνά πίσω από την κινηματογραφική κάμερα, όμως, ο 38χρονος Γιαν Ματουζίνσκι επιλέγει πάντα αληθινές ιστορίες. Είτε με τη μορφή ντοκιμαντέρ ("Deep Love") είτε ως αντισυμβατική βιογραφία ("Η Τελευταία Οικογένεια") είτε ως ιστορικό δράμα πολιτικής καταγγελίας σαν "Τα Ίχνη της Βίας". Η τελευταία ταινία του, η οποία συμμετείχε στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ Βενετίας, περιγράφει τα γεγονότα της δολοφονίας του νεαρού Γκζέγκος Πσέμικ, μαθητή ο οποίος τον Μάιο του 1983, αρνούμενος να δείξει την ταυτότητά του σε δυο πολιτιφύλακες, ξυλοκοπείται μέχρι θανάτου. Η μητέρα του είναι διάσημη ποιήτρια και αντιφρονούσα, ενώ αυτόπτης μάρτυρας των γεγονότων, ο φίλος του Γιούρεκ Πόπιελ θέλει διακαώς να καταθέσει την αλήθεια. Το καθεστώς θορυβείται, η υπόθεση παίρνει επείγουσα πολιτική διάσταση και οι μηχανισμοί εξουσίας επιστρατεύουν κάθε μέσο για να αναγκάσουν τον Πόπιελ να μην καταθέσει ή να τον βγάλουν αναξιόπιστο.
Ο Ματουζίνσκι ακολουθεί τα πραγματικά γεγονότα και τα αναπαριστά με ψυχραιμία, αποφεύγοντας τις περισσότερες παγίδες της διδακτικής κατακραυγής. Η στέρεη κινηματογραφική προσέγγισή του (της σχολής "Όλοι οι Άνθρωποι του Προέδρου" και "Spotlight") θυμίζει στιλιζαρισμένο ρεπορτάζ, περιγράφοντας διεξοδικά τις μεθόδους εκφοβισμού, εκβιασμού και δολοφονίας χαρακτήρα ενός σύγχρονου ολοκληρωτικού καθεστώτος. Η ματιά του παραμένει υπερβολικά εστιασμένη στην περιγραφική λεπτομέρεια, εξ ου και η μεγάλη διάρκεια του φιλμ (160 λεπτά), καθώς επιχειρεί ταυτόχρονα να αναρωτηθει πάνω στα ηθικά και αξιακά διλήμματα των χαρακτήρων του. Κάποιων απ' αυτους τα αδιέξοδα είναι ζωντανά, αλλά είναι τελικά η αξία του ντοκουμέντου εκείνη που επιβάλλεται στη δραματική και ψυχολογική διάσταση της ταινίας.
Πολωνία, Τσεχία. 2021. Διάρκεια: 160΄. Διανομή: CINOBO
Περισσότερες πληροφορίες
Τα Ίχνη της Βίας
Στην Πολωνία του 1983, ένας μαθητής ξυλοκοπείται μέχρι θανάτου από την πολιτοφυλακή. Η χώρα αναστατώνεται και ο μοναδικός αυτόπτης μάρτυρας μπαίνει στο στόχαστρο των αρχών, που θα κάνουν τα πάντα για να τον βγάλουν αναξιόπιστο.