Τρομερά σικ και καπνίζοντας το πούρο του, ο Μαχάματ-Σαλέχ Χαρούν με περίμενε έξω από το ξενοδοχείο του στη Θεσσαλονίκη, για να κουβεντιάσουμε με αφορμή τη νέα ταινία του "Δεσμοί Γυναικών". Ο δημιουργός από το Τσαντ, ο πρώτος σκηνοθέτης της χώρας στην οποία μάλιστα διετέλεσε και υπουργός Πολιτισμού, αφηγείται την ιστορία μιας μητέρας η οποία ανακαλύπτει πως η 15χρονη κόρη της έχει μείνει έγκυος. Ξεκινά, τότε, έναν αγώνα δρόμου ώστε να μάθει πώς συνέβη κάτι τέτοιο, αλλά και να βοηθήσει την κοπέλα να κάνει έκτρωση σε μια χώρα όπου η επέμβαση απαγορεύεται νομικά και θρησκευτικά.
Τι σας ώθησε να γυρίσετε μια ταινία με αυτό το θέμα;
Εκείνο που με κινητοποίησε ήταν ένα επικίνδυνο φαινόμενο που έχει λάβει μεγάλες εκτάσεις στο Τσαντ. Πάρα πολλές νεαρές γυναίκες οι οποίες έχουν ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες, αλλά δεν τους επιτρέπεται να κάνουν έκτρωση, αναγκάζονται να γεννήσουν και στη συνέχεια να πετάξουν τα παιδιά τους στα σκουπίδια. Είναι αποκαρδιωτικό όπως και να το κοιτάξεις. Σχεδόν πάντα μιλάμε για έφηβα κορίτσια τα οποία οδηγούνται σε αυτήν τη λύση διότι δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να θρέψουν τα μωρά. Άλλοτε, πάλι, μένουν έγκυες ως αποτέλεσμα της σεξουαλικής κακοποίησής τους.
Για καιρό, λοιπόν, διάβαζα άρθρα γύρω από τέτοιου είδους περαστικά. Και θυμήθηκα πως όταν ήμουν οκτώ χρονών είχα ακούσει τη μητέρα μου να συζητά με γειτόνισσες για μια γυναίκα που είχε πετάξει το μωρό της. Με τραυμάτισε βαθιά αυτή η ιστορία. Έτσι, ένιωσα πως όφειλα να πω κάτι για αυτήν την τρομερή κατάσταση που διαρκεί τόσα χρόνια. Όμως, προτού γράψω το σενάριο έκανα έρευνα στην οποία είχα το πλεονέκτημα να με βοηθά ο αδερφός μου ο οποίος είναι γιατρός στο Τσαντ. Έπαθα σοκ, τότε, όταν μου είπε πως στη χώρα αποτελεί ρουτίνα το να βρίσκουν νεκρά μωρά στα σκουπίδια. Όλα αυτά, σε συνδυασμό με το ότι πλέον συζητιούνται όλο και περισσότερο τα δικαιώματα των γυναικών, με έκαναν να πιστέψω πως μια ταινία γύρω από το συγκεκριμένο θέμα θα είχε ένα καθολικό μήνυμα.
Μου είπατε πριν πως είστε ο μοναδικός από την οικογένειά σας που μένει εκτός Τσαντ, στο Παρίσι. Έτσι, δεν μπορώ παρά να σκεφτώ πως αυτή η ταινία έχει και την ιδιότητα ενός πομπού που εκπέμπει το μήνυμα για όσα συμβαίνουν στην πατρίδα σας προς όλο τον κόσμο.
Πράγματι, εξάλλου νιώθω πως αυτή είναι η σωστή στιγμή για να ανοίξει η συζήτηση των εκτρώσεων. Όταν ήμουν με την ταινία στο φεστιβάλ των Κανών, προτού καν γίνει η πρεμιέρα, με πλησίαζαν πολλά σωματεία και ενώσεις γυναικών ζητώντας την άδεια να προβάλλουν το φιλμ. Επιθυμούσαν έντονα να δοθεί η δυνατότητα στην ταινία να παίξει παντού και να γίνουν πολλές συζητήσεις γύρω της. Ακόμα και στο Τσαντ συνέβη αυτό κι ομολογώ με έκανε ιδιαίτερα χαρούμενο, γιατί δεν το περίμενα με τίποτα. Με έκανε να νιώσω μια δικαίωση.
Βλέπουμε στην ταινία πως μεταξύ των ηρωίδων υπάρχει ένας άτυπος κώδικας σιωπής, σα να απαγορεύεται ακόμα και να μιλάνε για αυτό που συμβαίνει. Εάν, λοιπόν, κυριαρχεί άκρα μυστικότητα για αυτές τις εγκυμοσύνες, αυτό σας δημιούργησε δυσκολίες κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων;
Θα σας πω την ωμή αλήθεια. Το Τσαντ είναι μια χώρα 60 εκατομμυρίων κατοίκων και έχουμε μόνο έναν κινηματογράφο. Όπως αντιλαμβάνεστε, το σινεμά δεν αφορά ιδιαίτερα τον κόσμο εκεί. Χωρίς ειλικρινά να θέλω να περιαυτολογήσω, επειδή είμαι ο μοναδικός γνωστός σκηνοθέτης στην πατρίδα μου, δε θέλουν να μου δημιουργούν προβλήματα ή να φτάσουν στο σημείο να απαγορεύσουν την ταινία μου γιατί θα γίνει διεθνές σκάνδαλο.
Όχι μόνο αυτό, αλλά είχατε διατελέσει και υπουργός κάποια στιγμή.
Πράγματι, ήταν κάτι που έκανα για ένα χρόνο. Υπάρχει μια παράδοση στο Τσαντ σύμφωνα με την οποία εάν είσαι ο γηραιότερος σε μια τέχνη είναι χρέος σου να βοηθήσεις τους υπολοίπους. Οπότε, με αυτήν τη λογική μου έκαναν την πρόταση να αναλάβω το υπουργείο Πολιτισμού κι αντίστοιχα, αποδέχθηκα γιατί ήθελα να συνεισφέρω. Ίσως μέσα μου να ήλπιζα πως μπορώ να αλλάξω κάποια πράγματα στο σύστημα, αλλά είναι ειλικρινά αδύνατο. Ήμουν μόνος ενάντια σε ένα ολόκληρο κύκλωμα. Απογοητεύτηκα και πολύ γρήγορα κατέθεσα την παραίτησή μου.
Για να επιστρέψω στο "Δεσμοί Γυναικών", μου άρεσε πολύ η εναρκτήρια σεκάνς της. Σε υποβάλλει κατευθείαν στην ατμόσφαιρα του φιλμ κι είναι γεμάτη ένταση, χωρίς να χρειάζεται πολλά-πολλά.
Επιδίωξα να εντάξω το κοινό στο κλίμα της ταινίας από το πρώτο κιόλας πλάνο. Ο κάθε θεατής να νιώθει πως βρίσκεται μέσα στην ιστορία. Διατηρώντας παράλληλα την ανθρωπιά της υπόθεσης. Ήταν πολύ σημαντικό για εμένα να απεικονίσω την καθημερινότητα των ηρωίδων, τις τελετουργίες της ρουτίνας όπως η δουλειά. Γιατί έτσι είναι εύκολο για όλους να δημιουργηθούν συνδέσεις με τους χαρακτήρες.
Συμφωνώ, έχετε ένα στιλ κοινωνικού ρεαλισμού, αλλά ο τρόπος που αποδίδεται προξενεί μια αγωνία σα να βλέπουμε θρίλερ.
Πιθανότατα για αυτό θα φταίνε οι επιρροές μου από τον Άλφρεντ Χίτσκοκ τον οποίο λατρεύω. Ενίοτε δημιουργώ σασπένς στην αφήγησή μου αβίαστα, απορρέει από τη δική μου τάση να θέλω να μεταφέρω προσδοκίες στο θεατή και να αναρωτιέται τι πρόκειται να συμβεί μετά.
Επίσης, η πρωταγωνίστρια Ακουάκ Αμπακάρ Σουλεϊμάν είναι συγκλονιστική.
Όντως, και να σκεφτείτε πως όπως η συμπρωταγωνίστρια Ριάν Καλί Αλιό, δεν είναι επαγγελματίας! Ήταν η πρώτη τους ταινία. Ωστόσο, αμφότερες γνωρίζουν πάρα πολύ καλά την πραγματικότητα στο Τσαντ. Η Ακουάκ, μάλιστα, είναι μητέρα που μεγαλώνει μόνη δύο παιδιά κι αυτός ήταν ένας από τους βασικούς λόγους που ήθελε πάρα πολύ να συμμετάσχει. Τρέφω μεγάλη εκτίμηση για τη δουλειά της, ήταν ατρόμητη. Ακόμα και κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων στα διαλείμματα πήγαινε σε ένα αμάξι να ταΐσει τα μωρά της και γύριζε πίσω. Απίστευτη. Επομένως, η ερμηνεία της δεν ήταν αποτέλεσμα τεχνικής, αλλά συνέπεια της ειλικρίνειάς της και του γεγονότος πως καταλάβαινε βαθιά τι περνούσε ο χαρακτήρας της.
Περισσότερες πληροφορίες
Δεσμοί Γυναικών
Η Αμίνα μεγαλώνει μόνη της τη δεκαπεντάχρονη Μαρία. Οι σχέσεις τους θα οδηγηθούν στα άκρα, όταν η Αμίνα ανακαλύπτει ότι η κόρη της έχει μείνει έγκυος σε μια χώρα όπου οι εκτρώσεις απαγορεύονται τόσο από το νόμο όσο και από τη θρησκεία.
