Άρι Φόλμαν, πες μας, "Πού Κρύβεται η Άννα Φρανκ";

Συνομιλούμε με τον Άρι Φόλμαν ("Βαλς με τον Μπασίρ"), σκηνοθέτη του ευφάνταστου animation "Πού Κρύβεται η Άννα Φρανκ", μια μοντέρνα διασκευή του διασημότερου ημερολογίου στη λογοτεχνία.

Εχετε θίξει και στο παρελθόν το θέμα του ναζισμού, συγκεκριμένα στην ταινία "Made in Israel", ωστόσο αυτήν τη φορά κινείστε σε ολότελα διαφορετικό πλαίσιο. Τι σας παρακίνησε να διασκευάσετε το "Ημερολόγιο της Άννας Φρανκ";
Για να είμαι απόλυτα ειλικρινής μαζί σας, δεν ήταν καθόλου δική μου ιδέα να κάνω αυτήν την ταινία. Μάλιστα, ούτε που είχε περάσει από το μυαλό μου να γυρίσω ξανά ένα φιλμ γύρω από το Ολοκαύτωμα. Όμως πριν από κάποιον καιρό, το Ίδρυμα "Αν Φρανκ" μου πρότεινε να αναλάβω την animation διασκευή του βιβλίου και τότε άρχισα να σκέφτομαι το ενδεχόμενο. Εντέλει το πήρα απόφαση γιατί αναλογίστηκα όσα πέρασε η οικογένειά μου στο Ολοκαύτωμα. Σε κάθε περίπτωση, άποψή μου είναι ποτέ να μη λες ποτέ, διότι συχνά μπορεί να διαψευστείς. Όπως συνέβη μ’ εμένα και το "Made in Israel", για παράδειγμα.

Βέβαια δεν κάνατε μια συμβατική μεταφορά, αλλά "ζωντανέψατε" τη φανταστική φίλη της ηρωίδας, την Κίτι. Η σκηνή δε όπου εμφανίζεται είναι μαγευτική. Πόσες ελευθερίες πήρατε σχετικά με την απεικόνισή της; Θυμάμαι πως στο "Ημερολόγιο" περιγράφεται με αρκετή λεπτομέρεια.
Σας ευχαριστώ πολύ! Πράγματι, έτσι είναι και γι’ αυτό το πρωτότυπο υλικό αποτέλεσε οδηγό μας. Η πιο προφανής προσθήκη ήταν τα κόκκινα μαλλιά, μια ιδέα που είχα από την κόρη μου, και αντανακλούν το ταμπεραμέντο της Κίτι. Κατά τα άλλα, όμως, μείναμε πιστοί στο "Ημερολόγιο".

Εκτίμησα, ακόμα, τον τρόπο με τον οποίο την παρουσιάζετε ως σύμβολο αλληλεγγύης προς τους πρόσφυγες. Τι σας οδήγησε σ’ αυτή την κατεύθυνση;
Ένιωσα ότι δεν θα είχε νόημα να κάνουμε μια μεταφορά της ζωής της Αν Φρανκ χωρίς να τη συνδέσουμε με το προσφυγικό στις μέρες μας. Είχα γράψει ένα αρχικό προσχέδιο του σεναρίου το 2015, όταν άρχισε να εντείνεται στην Ευρώπη η προσφυγική τραγωδία, κάτι που με ώθησε να κάνω σημαντικές αλλαγές στο κείμενο. Έτσι διαγράφεται μια συνέχεια στην ταινία σχετικά με το πώς οι κοινωνίες προχωρούν σε ρατσιστικούς διαχωρισμούς από το 1940 έως σήμερα.

Η ταινία, παρότι απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες, λαμβάνει πρωτίστως υπόψη τα παιδιά. Όταν συμβαίνει αυτό, πώς διατηρείται η σωστή ισορροπία ανάμεσα στην ουσιαστική απεικόνιση των ναζιστικών θηριωδιών και τη διατήρηση ενός κινηματογραφικού οράματος;
Αυτή είναι μια πολύ καλή ερώτηση... Ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετώπισε η συγκεκριμένη παραγωγή. Θυμάμαι πως ιδιαίτερα οι σεκάνς των στρατοπέδων συγκέντρωσης ήταν εξαιρετικά απαιτητικές, διότι όταν κινηματογραφείς κάτι τέτοιο πρέπει να αποφύγεις τις ωμές εικόνες, ακόμα κι αν απευθύνεσαι σε ενηλίκους. Παρεμπιπτόντως, η μοναδική ταινία που θυμάμαι να πετυχαίνει την τέλεια ισορροπία ήταν ο "Γιος του Σαούλ". Εγώ επέλεξα το εργαλείο της παραβολής, δημιουργώντας παραλληλισμούς. Στην αρχαία ελληνική μυθολογία, για παράδειγμα, οι άνθρωποι πορεύονταν προς τον Κάτω Κόσμο με βάρκα, έτσι και οι Εβραίοι επιβιβάζονταν στα τρένα. Ακόμα και οι φύλακες μοιάζουν με τον Κέρβερο του Άδη.

Προετοιμάσατε ιδανικά την επόμενη ερώτησή μου, διότι διάβασα σε μια συνέντευξή σας ότι εμπνευστήκατε την απεικόνιση των Ες Ες από την ελληνική μυθολογία. Είναι αλήθεια;
Εν μέρει ναι, κυρίως όμως με βοήθησαν οι αφηγήσεις της μητέρας μου. Έχει επιβιώσει από το Ολοκαύτωμα ως παιδί, έτσι τη ρώτησα πώς θυμάται τους Ναζί του στρατοπέδου όπου βρισκόταν. Μου απάντησε ότι της φαίνονταν σαν θεοί, γιατί πολύ απλά ήταν οι μοναδικοί που έδειχναν υγιείς και καλοντυμένοι, ενώ οι ίδιοι βίωναν τον εξευτελισμό της ασιτίας. Επιπλέον, η μητέρα μου ήταν πολύ μικρή, επομένως εκείνοι στέκονταν πανύψηλοι και απειλητικοί από πάνω της.

Υπάρχουν λίγες σινε-διασκευές του "Ημερολογίου". Γιατί πιστεύετε ότι συμβαίνει αυτό;
Εκτός του ότι είναι μια εμβληματική ιστορία, είναι και πολύ δύσκολο να γυριστεί!