Η Μελίτα Νόργουντ ήταν μια τυπική δημόσια υπάλληλος η οποία κόντευε τα ενενήντα, όταν κατέλαβε τα πρωτοσέλιδα ως «η σπουδαιότερη κατάσκοπος της KGB στην αγγλική ιστορία». Κάτι που ήρθε στο φως μετά τις αποκαλύψεις του πρώην υπαλλήλου της KGB Βασίλι Μιτρόκιν το 1999 και η ίδια δεν το αρνήθηκε, παραδεχόμενη πως για σχεδόν τρεις δεκαετίες διοχέτευε στους Σοβιετικούς απόρρητα κρατικά έγγραφα. Η ιστορία της, γεμάτη ίντριγκες και σασπένς, αποτελεί πρώτης τάξης κινηματογραφικό υλικό, ενισχυμένο μάλιστα από μια κρίσιμη δραματικά λεπτομέρεια. Γιατί η Νόργουντ τα έκανε όλα αυτά;
Η τηλεοπτική παραγωγός Λίντσεϊ Σαπίρο μετατρέπει σε σενάριο τη διά χειρός Τζένι Ρούνι ιστορική βιογραφία της Νόργουντ, αλλάζοντας το όνομα της ηρωίδας της σε Τζόαν Στάνλεϊ. Κατά τα άλλα, ακολουθεί πιστά τα ιστορικά γεγονότα, τα οποία ξεκινούν να εκτυλίσσονται από τη δεκαετία του ’30, όπως τα θυμάται η γηραιά πλέον Τζόαν (Τζούντι Ντεντς) που κατηγορείται επίσημα για κατασκοπία και εθνική προδοσία. Αυτό το τελευταίο αποτελεί και τον βασικό προβληματισμό της ταινίας του Τρέβορ Ναν, ενός σημαντικού θεατράνθρωπου της Γηραιάς Αλβιόνος (πρώην διευθυντής του Royal Shakespeare Company και του Βρετανικού Εθνικού Θεάτρου), ο οποίος είχε να περάσει πίσω από την κινηματογραφική κάμερα 22 ολόκληρα χρόνια («Δωδεκάτη Νύχτα»).
Δίνοντας βάρος στους χαρακτήρες και στα ψυχολογικά τους διλήμματα, ο Ναν αναζητά μια ηθική πυξίδα σε μια εποχή θολών ιδεολογιών και αμοραλιστικών συμφερόντων (η μεταπολεμική Ευρώπη του Ψυχρού Πολέμου). Με το «φιλολογικό», αφηγηματικά απρόσωπο τρόπο του ακαδημαϊκού biopic, στημένου με τα γνωστά βρετανικά ποιοτικά στάνταρντ, προσπαθεί να συνδυάσει το ιστορικό δράμα, την ένταση του κατασκοπικού θρίλερ και το πορτρέτο μιας γυναίκας μπροστά σε μια επώδυνη ηθική και πολιτική επιλογή, με την ταινία να αμφισβητεί τολμηρά την έννοια της εθνικής προδοσίας (η Νόργουντ/Στάνλεϊ ισχυρίστηκε ότι έπραξε κατ’ αυτόν τον τρόπο για να μη διαταραχτεί η τότε παγκόσμια ισορροπία πυρηνικού τρόμου). Μακάρι να το έκανε και με το ανάλογο κινηματογραφικό θάρρος…
Μ. Βρετανία. 2018. Διάρκεια: 101΄. Διανομή: WEIRD WAVE.
Περισσότερες πληροφορίες
Η Κόκκινη Τζόαν
Η Τζόαν Στάνλεϊ είναι μια συνταξιούχος δημόσια υπάλληλος, η οποία το 2000 συλλαμβάνεται από τις βρετανικές αρχές με την κατηγορία ότι, αμέσως μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, διοχέτευε σχέδια κατασκευής της ατομικής βόμβας στους Σοβιετικούς.
