Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι για μία δεκαετία περίπου, από το άνισο «Lady in the Water» (2006) μέχρι το μέτριο «The Visit» (2015), ο Σιάμαλαν είχε χάσει τη φόρμα του. Όλα άλλαξαν ξαφνικά με την κυκλοφορία του «Διχασμένου» το 2016. Ο Σιάμαλαν επανέκτησε τη σκηνοθετική του οξυδέρκεια, σκαρφίστηκε ένα ασυνήθιστο σενάριο και υπέγραψε ένα θρίλερ που σκόρπισε ανατριχίλες, οι οποίες μεταφράστηκαν σε εκκωφαντική επιτυχία στο box office. Βέβαια, τέτοια σκαμπανεβάσματα δεν είναι ξένα στον Αμερικανο-ινδό δημιουργό, ο οποίος κατά κάποιον τρόπο το συνηθίζει να ξεκινά από τον... πάτο για να εκτοξευθεί ξαφνικά στην κορυφή.
Φιλμογραφία των αντιφάσεων
Τις δύο πρώτες ταινίες του, το ημιαυτοβιογραφικό «Praying with Anger» (1992) και την οικογενειακή κωμωδία «Wide Awake» (1998), δεν πρέπει να τις είδε κανείς πέρα από τον ίδιο και τους συγγενείς του. Αυτό βέβαια δεν αποθάρρυνε τον εμμονικό με το σινεμά Σιάμαλαν, ο οποίος αμέσως μετά γύρισε την ταινία που είδαν οι πάντες. Στην εκπνοή του 20ού αιώνα κυκλοφόρησε η «Έκτη Αίσθηση», το υποβλητικό θρίλερ που τον έφερε για πρώτη και μοναδική φορά μέχρι σήμερα υποψήφιο για Όσκαρ σκηνοθεσίας και αποθέωσε την ατάκα του τρομοκρατημένου Χάλεϊ Τζόελ Όσμεντ «βλέπω νεκρούς ανθρώπους».
Ακολούθησε ένα εντυπωσιακό χατ-τρικ («Άφθαρτος», «Οιωνός», «Σκοτεινό Χωριό») που μαζί με την «Έκτη Αίσθηση» θεμελίωσε τα χαρακτηριστικά του σκηνοθέτη. Όλες οι ταινίες του, παρά τη μέτρια υποδοχή από τους κριτικούς, σημείωσαν τρομερή εισπρακτική επιτυχία, χάρη στις απρόβλεπτες ανατροπές και τις πρωτότυπες ιδέες του δημιουργού τους, οι οποίες έβρισκαν αυτόματα τη θέση τους στην ποπ κουλτούρα. Έχουν μείνει αξέχαστα, για παράδειγμα, τα εκτενή ρεπορτάζ με χωράφια σημαδεμένα από «εξωγήινα σύμβολα» όταν κυκλοφόρησε ο «Οιωνός» ή οι πρώτες χρήσεις των spoiler alerts για να μην αποκαλυφθεί το σοκαριστικό τέλος του «Σκοτεινού Χωριού». Από αυτές τις ταινίες, όμως, εκείνη που ξεχωρίζει με διαφορά για τις αρετές της είναι ο «Άφθαρτος».
Και οι υπερήρωες έχουν ψυχή
Πολύ πριν από τα κόμικς γίνουν mainstream και τα σούπερ blockbuster κατακλύσουν τα μούλτιπλεξ, η ιδέα για μια ταινία με «αληθινούς» υπερήρωες ήταν εντελώς καινοτόμα. Ο Σιάμαλαν την έκανε πράξη στον «Άφθαρτο», την ταινία όπου ο Μπρους Γουίλις ως Ράνταλ Νταν συνειδητοποιεί ότι είναι ο μοναδικός επιζών ενός εκτροχιασμού τρένου, και μάλιστα χωρίς μία γρατσουνιά. Τότε θα τον προσεγγίσει ο κύριος Γκλας (Σάμιουελ Τζάκσον), ένας ιδιοκτήτης γκαλερί κόμικς που πάσχει από ατελή οστεογένεση, ο οποίος θα προσπαθήσει να τον πείσει πως έχει πραγματικές υπερδυνάμεις. Ο «Άφθαρτος» εντυπωσιάζει με την απόλυτα κινηματογραφική γλώσσα της αφήγησης, αλλά κυρίως με τον τρόπο που διαχειρίζεται τον αβάσταχτο πόνο και τα ψυχολογικά αδιέξοδα των ηρώων, τα οποία τους οδηγούν είτε προς το καλό είτε προς το κακό. Ο σκηνοθέτης φέρνει τον φανταστικό κόσμο των πολύχρωμων σχεδίων σε ένα ρεαλιστικό σύμπαν με επίκεντρο τις οδυνηρές προσωπικές ιστορίες των χαρακτήρων του. Αυτές μαζί με εκείνη του Κέβιν Γουέντελ Κραμπ (Τζέιμς ΜακΑβόι) από τον «Διχασμένο» σμίγουν στο «Glass» για να ολοκληρωθεί η περιπέτειά τους.
Θα ραγίσει το γυαλί;
Η εμφάνιση-έκπληξη του Μπρους Γουίλις στην τελευταία σκηνή του «Διχασμένου» ένωσε το σύμπαν της ταινίας με αυτό του «Άφθαρτου» και προετοίμασε το έδαφος για την υπόθεση του «Glass». Σε αυτό ο Κραμπ και οι 23 προσωπικότητές του σκορπούν ακόμη τον τρόμο και ο Νταν είναι ο μοναδικός που μπορεί να τον αντιμετωπίσει. Ο πρωταγωνιστής του «Άφθαρτου» εργάζεται ως security τη μέρα και αυτόκλητος υπερασπιστής των αδυνάμων το βράδυ, έτσι η εξουδετέρωση του Κραμπ έχει μπει στις άμεσες προτεραιότητές του. Όταν τελικά οι δυο τους θα βρεθούν τετ-α-τετ, θα συλληφθούν και θα οδηγηθούν στην ίδια ψυχιατρική φυλακή με τον κύριο Γκλας, ο οποίος σχεδιάζει την απόδραση και των τριών ώστε να επιδείξουν στον κόσμο τις πρωτοφανείς δυνάμεις τους...
