Ο sui generis κινηματογραφικός κόσμος του Έλληνα σκηνοθέτη που βρίσκεται πλέον στην ελίτ του παγκόσμιου art σινεμά είναι γεμάτος αλληγορίες. Με αφορμή την κυκλοφορία της νέας του ταινίας "Ο Θάνατος του Ιερού Ελαφιού" εισχωρούμε στο μυαλό του, αποκωδικοποιώντας τους συμβολισμούς των ταινιών του.
1. Ιατρική ρόμπα
"Ο Θάνατος του Ιερού Ελαφιού" (2017)
Οι σχέσεις εξουσίας έχουν περίοπτη θέση στο λανθιμικό σύμπαν, τοποθετώντας –υποκειμενικά και κατά περίπτωση– τα όρια ανάμεσα σε θύτες και θύματα. Η σύγκρουση είναι αναπόφευκτη σε μια προσπάθεια να αλλάξουν οι ρόλοι, αλλά όχι το συνολικό σύστημα αξιών. Ποιος θέλει παίξει τον γιατρό;
2. Κορίνα ρυθμικής γυμναστικής
"Άλπεις" (2011)
Η βία δρα λυτρωτικά για τους ήρωές του. Μέσω αυτής επιτυγχάνεται συνήθως η κάθαρση. Αθώα αντικείμενα (μια κορύνα, ένα βαράκι) γίνονται εργαλεία που οδηγούν στην επώδυνη απελευθέρωση. Εξάλλου η βία είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ανθρώπινης φύσης και κατά συνέπεια της Ιστορίας μας.
3. Κάμερα
"Κινέττα" (2005)
Κιόλας από την πρώτη ταινία του, οι ήρωες της οποίας "φωτογραφίζουν" αναπαραστάσεις εγκλημάτων, ο Λάνθιμος στέκεται κριτικά απέναντι στην κινηματογραφική αναπαράσταση και την κυρίαρχη αισθητική του νατουραλισμού. Έτσι δηλώνει ηχηρά κι εκκεντρικά ότι στις ταινίες του δεν θα προσφέρει εύκολο "ρεαλισμό" για την τέρψη του κοινού.
4. Δερμάτινη ζώνη
"Αστακός" (2015)
Η σεξουαλική επιθυμία είναι ο φροϊδικός ενορχηστρωτής της συμπεριφοράς των ηρώων. Η αδυναμία επικοινωνίας, η έλξη που δεν πραγματώνεται, ακόμη και η καταπίεση των επιθυμιών (μια ζώνη απαγορεύει στον Κόλιν Φάρελ την αυτοϊκανοποίηση) κινούν τα νήματα μιας πλοκής που τελικά εγκλωβίζει ή απελευθερώνει τους πρωταγωνιστές.
5. Βιντεοκασέτα
"Κυνόδοντας" (2009)
Το ρετρό στις ταινίες του Έλληνα σκηνοθέτη δεν είναι μονάχα ένα αισθητικό στοιχείο. Η αφήγησή του έχει νοσταλγικές αναφορές σε αντικείμενα-φετίχ (ο "Rocky" στο βίντεο), μια απεικόνιση που συνδέει τη μνήμη –και τις προσωπικές του εγγραφές σε αυτήν– με το συναίσθημα. Η ματιά μας στο παρελθόν δεν μπορεί παρά να είναι υποκειμενική.
6. Ακουστικά
"Αστακός" (2015)
Από τη Δανάη και την Τζένη Βάνου στην Έλι Γκούλντινγκ, η ποπ μουσική πρωταγωνιστεί πότε με μια vintage νοσταλγική χροιά και άλλοτε ως μια υπενθύμιση ότι στον πολιτισμό δεν υπάρχει χώρος για ελιτισμό. Οι λαϊκές μελωδίες είναι αναπόσπαστο κομμάτι της πολιτισμικής μας παράδοσης.
