Η έναρξη του σημαντικού ντοκιμαντερίστικου event συνέπεσε με τον ερχομό της άνοιξης, την ίδια στιγμή που εξαιρετικές ταινίες και τα πρώτα sold out γέμισαν τις αίθουσες της διοργάνωσης.
Στο πρώτο σαββατοκύριακο του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης (3-12/3) κυριάρχησαν οι ανθρώπινες ιστορίες με καθημερινούς ήρωες που μάχονται για την αλλαγή: στη ζωή τους, στο σώμα τους, στην κοινότητά τους, στην τέχνη τους. Μάχες που κρίνονται πιο σημαντικές από ποτέ, σε μια χρονική στιγμή που παγκοσμίως αμφισβητούνται θεμελιώδεις αξίες και παραδοσιακά κεκτημένα. Το πλούσιο πρόγραμμα του Φεστιβάλ δεν μπορούσε παρά να εστιάσει στην κρίσιμη ιστορική συγκυρία που διανύουμε, έχοντας ταινίες από όλον τον πλανήτη που αποδεικνύουν την ανάγκη για δράση, όντας ταυτόχρονα αξέχαστα κινηματογραφικά έργα.
Οσκαρικοί επισκέπτες
Ένα από τα αναμφίβολα highlights των πρώτων ημερών ήταν το υποψήφιο για Όσκαρ «Δεν Είμαι ο Νέγρος Σου» του Ράουλ Πεκ. Τα τελευταία χρόνια οι Η.Π.Α. ζουν στιγμές ανάλογες με εκείνες της δεκαετίας του ’60, με την αφροαμερικανική κοινότητα να βρίσκεται αντιμέτωπη εκ νέου με την αστυνομική βία, που έχει για θύματα εκατοντάδες πολίτες, ενώ παράλληλα η άνοδος της ακροδεξιάς συμπίπτει με την εκλογή του υπερσυντηρητικού λαϊκιστή Ντόναλντ Τραμπ. Ο Πεκ βασίζει την αφήγησή του στο ανολοκλήρωτο βιβλίο «Remember This House» του κορυφαίου διανοητή Τζέιμς Μπόλντουϊν, στο οποίο έχοντας ως αφόρμηση τους θανάτους των Μέντγκαρ Έβερς, Μάλκολμ Εξ και Μάρτιν Λούθερ Κιγνκ, πραγματοποιείται μια ανάλυση του διαφυλετικού ζητήματος. Ο Μπόλτουιν στέκεται στον τρόπο που η αμερικανική πολιτεία συμπεριφέρεται στους Αφροαμερικανούς ως ίσους, ενώ στην πραγματικότητα ποτέ δεν ήταν, αλλά και στην κυρίαρχη απεικόνιση αυτών των διαστρεβλωμένων κοινωνικών συνθηκών στον κινηματογράφο. Το αποτέλεσμα είναι ένα καθηλωτικό ντοκιμαντέρ, ισάξιο μιας ολοκληρωμένης πολιτικής μελέτης. Την ίδια δεκαετία που πραγματεύεται το φιλμ του Πεκ, στη Βραζιλία γεννήθηκε το σπουδαίο κινηματογραφικό ρεύμα «Cinema Novo», που έμελλε να αφήσει ανεξίτηλο στίγμα στην παγκόσμια κινηματογραφία, αλλά και στη ντόπια κοινωνία. Το ομότιτλο ντοκιμαντέρ, κομμάτι της νέας ενότητας του Φεστιβάλ «Σινεμά», απεικονίζει την απόφαση ορισμένων κινηματογραφιστών να ενωθούν, και να στρέψουν τις κάμερές τους ενάντια στα διαδοχικά δικτατορικά καθεστώτα που κυβερνούσαν τη χώρα, με στόχο την κοινωνική απελευθέρωση και τη δημοκρατία. Οι ταινίες τους απαγορεύτηκαν και καταστράφηκαν, κάποιοι από αυτούς βασανίστηκαν, οι εικόνες που έπλασαν όμως παραμένουν ριζοσπαστικές.
Δυνατή εγχώρια ντοκιμαντερίστικη παραγωγή
Το ισχυρό φετινό ελληνικό τμήμα με 64 συμμετοχές συνολικά, δεν έμεινε πίσω, επιφυλάσσοντας ευχάριστες εκπλήξεις. «Η Μεγάλη Ουτοπία», η νέα ταινία του Φώτου Λαμπρινού, γιορτάζει τα 100 χρόνια της Οκτωβριανής Επανάστασης, επιστρέφοντας σε μια εποχή που η ουτοπία έμοιαζε χειροπιαστή, δίχως να αποφεύγει την κριτική στο νεοϊδρυθέν καθεστώς. Ευχάριστη έκπληξη του Φεστιβάλ, η ταινία «Βυζιά» των Ανιές Σκλάβου και Στέλιου Τατάκη. Με επίκεντρο την αδιαμφισβήτητη σημασία του γυναικείου στήθους στη ζωή, η αφήγηση οδηγείται στην εμπειρία της διάγνωσης του καρκίνου του μαστού, ενώ στέκεται στους τρόπους αντιμετώπισής του με έναν τρόπο συγκινητικό δίχως συναισθηματικούς εκβιασμούς. Τέλος, «Σκέφτομαι τα Κορίτσια που Αγάπησαν» αναφωνεί ο διάσημος συγγραφέας Περικλής Κοροβέσης, εκμυστηρεύοντας στην κάμερα των Σπύρου Σκάνδαλου και Γιώργου Μπουγιούκου τη στάση του απέναντι στη ζωή και τις απολαύσεις της, με το χαρακτηριστικό του τρόπο, που θα σας χαρίσει μερικές αξιομνημόνευτες ατάκες.
Ανταπόκριση: Γιάννης Καντέα-Παπαδόπουλος
