Πάρτε μέρος στη μεγάλη κινηματογραφική ψηφοφορία με αφορμή τα 40α γενέθλια του αθηνοράματος και με τη χορηγία του 11888. Η αγαπημένη σας ταινία θα προβληθεί σε ένα πανηγυρικό event στις 12/9 στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος, στo πλαίσιo του Athens Open Air Film Festival.
Από το πρώτο του τεύχος, το οποίο κυκλοφόρησε το Σάββατο 16 Οκτωβρίου του 1976, το «αθηνόραμα» εστίασε στην ποιοτική αθηναϊκή διασκέδαση, συνώνυμο της οποίας έχει γίνει εδώ και τέσσερις δεκαετίες. Αιχμή του δόρατος οι σελίδες του σινεμά, στις οποίες οι ελληνικές ταινίες και οι άνθρωποί τους κατείχαν πάντα περίοπτη θέση. Έτσι, στην επέτειο των 40 χρόνων του περιοδικού ο ελληνικός κινηματογράφος θα έχει την τιμητική του, μέσα από μια ειδική προβολή και εκδήλωση, η οποία θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 12 Σεπτεμβρίου στη Λαΐδα, τη θερινή αίθουσα της Ταινιοθήκης της Ελλάδος. Εκεί θα προβληθεί η καλύτερη ελληνική ταινία των τελευταίων 40 χρόνων, την οποία θα αναδείξετε εσείς, στην ψηφοφορία που τρέχει στο athinorama.gr, με τη χορηγία του 11888. Μπείτε, λοιπόν, στο ειδικό mini site της ψηφορίας και επιλέξτε από μια βραχεία λίστα 40 ταινιών την αγαπημένη σας κινηματογραφική στιγμή. Όσοι συμμετέχετε στην ψηφοφορία μπαίνετε σε κλήρωση για προσκλήσεις για την εορταστική βραδιά της 12ης Σεπτεμβρίου που γίνεται στο πλαίσιο του Athens Open Air Film Festival, και θα περιλαμβάνει ακόμα ζωντανή μουσική, φαγητό, ποτό και άλλες εκπλήξεις.
Στο πλαίσιο της καλοκαιρινής σινε-γιορτής, λοιπόν, θα προβληθεί η καλύτερη ελληνική ταινία των τελευταίων 40 χρόνων, όπως θα την επιλέξουν οι αναγνώστες του «α». Γι’ αυτό έχει μόλις ξεκινήσει μια ψηφοφορία ανάμεσα σε 40 φιλμ τα οποία προβλήθηκαν από το 1976 έως και το 2016 – μια βραχεία λίστα την οποία συνέταξαν οι επαγγελματίες κριτικοί που βαθμολογούν εβδομαδιαίως τις νέες ταινίες στη δημοφιλή στήλη του περιοδικού και του site «Η γνώμη των κριτικών». Ο καθένας τους επέλεξε 20 ταινίες, εκ των οποίων τις πέντε καλύτερες μπορείτε να βρείτε παρακάτω.
Αγγελόπουλος, Βούλγαρης και η τάξη του ’84
Οι 40 ταινίες της λίστας φέρουν την υπογραφή 28 συνολικά σκηνοθετών. Ο Θόδωρος Αγγελόπουλος και ο Παντελής Βούλγαρης είναι οι μοναδικοί οι οποίοι έχουν τρεις ταινίες στη σαραντάδα, επιβεβαιώνοντας τη θέση τους ως οι σπουδαιότεροι δημιουργοί του σύγχρονου ελληνικού σινεμά. Η τριάδα του Αγγελόπουλου περιλαμβάνει το «Ταξίδι στα Κύθηρα» (1984), το «Βλέμμα του Οδυσσέα» (1995) και φυσικά το «Μια Αιωνιότητα και Μια Μέρα» (1998), φιλμ όλα τους βραβευμένα στο Φεστιβάλ Κανών. Από την άλλη, το πολιτικά αλληγορικό και πολυσυζητημένο στην εποχή του «Χάππυ Νταίη» (1976) του Βούλγαρη αποτελεί την πιο «ηλικιωμένη» παρουσία στη λίστα, από την οποία δεν θα μπορούσαν να λείπουν τα «Πέτρινα Χρόνια» (1985).
Αντίθετα, μικρή κι ευχάριστη έκπληξη είναι η παρουσία του «Ήσυχες Μέρες του Αυγούστου», ενός τρυφερού, ανθρώπινου αθηναϊκού δράματος του 1991. Ο σπουδαίος και πρόσφατα χαμένος Νίκος Παναγιωτόπουλος δίνει το «παρών» πρώτα με το βραβευμένο με τη Χρυσή Λεοπάρδαλη του Λοκάρνο «Οι Τεμπέληδες της Εύφορης Κοιλάδας» του 1978 και κατόπιν με το «Αυτή η Νύχτα Μένει» του 1999. Μαζί με το «Χάππυ Νταίη» και τους «Τεμπέληδες…», το κομψό «Ταξίδι του Μέλιτος» (1979) του Γιώργου Πανουσόπουλου συμπληρώνει την τριάδα των ταινιών που έρχονται από την ταραγμένη δεκαετία του ’70, με τους απόλυτα μοντέρνους για την εποχή τους «Απέναντι» (1981) του ίδιου σκηνοθέτη να μας περνούν στα έτοιμα για όλα ’80s.
Όσοι έχουν προλάβει την εποχή, θα θυμούνται τη σχετική με τα μεταπολιτευτικά χρόνια ευφορία που επικρατούσε στις ελληνικές οθόνες στις αρχές της δεκαετίας του ’80. Τότε μια σειρά από διαφορετικά μεταξύ τους φιλμ αναζήτησαν την ποθητή ισορροπία ανάμεσα στην καλλιτεχνική έκφραση και την εμπορική αποδοχή, κάτι το οποίο αποτυπώνεται και στη λίστα, καθώς 16 από τις 40 ταινίες της ανήκουν στην περίοδο 1981-86, με πέντε απ’ αυτές να είναι παραγωγής του 1984. Ήταν η χρονιά του «Ταξιδιού στα Κύθηρα», της «Τιμής της Αγάπης» της Τώνιας Μαρκετάκη (διασκευή μυθιστορήματος του Κωνσταντίνου Θεοτόκη), του «Ξαφνικού Έρωτα» του Γιώργου Τσεμπερόπουλου, από το «Talgo» του Βασίλη Αλεξάκη, της ονειρικής «Καρκαλούς» του Σταύρου Τορνέ (στη λίστα και ο sui generis «Μπαλαμός» του, ο οποίος αναστάτωσε το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης του 1982) και του θρυλικού «Λούφα και Παραλλαγή» του Νίκου Περάκη, από τις ελάχιστες κωμωδίες της λίστας. Εκτός απ’ αυτήν, στην… αστεία πλευρά της σαραντάδας υπάρχουν ακόμα το «Ρεπό» (1982) του Βασίλη Βαφέα, μια αλά Ζακ Τατί σάτιρα της αθηναϊκής καθημερινότητας, και το «Βαλκανιζατέr» (1996) του Σωτήρη Γκορίτσα, το πιο αστείο ελληνικό road movie.
Πίσω στα ’80s, ένα από τα καλύτερα θεσσαλονικιώτικα φεστιβάλ είδε να διαγωνίζονται την ίδια χρονιά η ολόφρεσκη, σινεφίλ «Ρεβάνς» του Νίκου Βεργίτση, η λατρεμένη από το κοινό του θεσμού (και όχι μόνο) «Γλυκιά Συμμορία» του Νίκου Νικολαΐδη και η μουσικο-κοινωνική τοιχογραφία «Ρεμπέτικο» του Κώστα Φέρρη, με το αξεπέραστο σάουντρακ του Σταύρου Ξαρχάκου. Ήταν το 1983, ενώ τρία χρόνια αργότερα στην ίδια διοργάνωση έκαναν πρεμιέρα η αδικημένη στα βραβεία, αλλά υμνημένη από τους κριτικούς «Φωτογραφία» του Νίκου Παπατάκη και το νοσταλγικό, χειροποίητο «Δέντρο που Πληγώναμε» του Δήμου Αβδελιώδη.
«Απ’ το Χιόνι» στο Weird Wave
Τα χρόνια του ’90 έτρεξαν γρήγορα. Σταύρος Τσιώλης και Χρήστος Βακαλόπουλος συνεργάστηκαν, λίγο πριν από το θάνατο του τελευταίου, στο διασκεδαστικά λιτό «Παρακαλώ, Γυναίκες, μην Κλαίτε» (1992), το οποίο διατηρεί εκλεκτικές συγγένειες με το σινεμά του Αβδελιώδη και με την «Εαρινή Σύναξις των Αγροφυλάκων» του 1999. Με πιο κοινωνική ματιά, οι Σωτήρης Γκορίτσας και Περικλής Χούρσογλου είχαν εντυπωσιάσει στο Διεθνές Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης του 1993 με το «Απ’ το Χιόνι» (Χρυσός Αλέξανδρος) και «Λευτέρης Δημακόπουλος» (Αργυρός Αλέξανδρος), αντιστοίχως, ενώ λίγο μετά ο Νίκος Γραμματικός υπογράφει τους αφηγηματικά υποδειγματικούς «Απόντες» (1996), μια ελληνική εκδοχή της «Μεγάλης Ανατριχίλας», με τον δικό του «Βασιλιά» (2002) να βρίσκεται κι αυτός μέσα στη σαραντάδα.
Λίγο πριν από το τέλος της χιλιετίας, το ελληνικό σινεμά κάνει ένα μεγάλο άλμα προς το ρεαλισμό, τους μοντέρνους ήρωες και τις καθημερινές αστικές ιστορίες. Το «Από την Άκρη της Πόλης» (1998) του Κωνσταντίνου Γιάνναρη είναι ένα μικρό κινηματογραφικό σοκ, ακολουθούμενο από τον «Δεκαπενταύγουστο» (2001) του ίδιου σκηνοθέτη και, δύο χρόνια μετά, από το εκρηκτικό «Σπιρτόκουτο» του Γιάννη Οικονομίδη.
Την ίδια ακριβώς σεζόν, η «Πολίτικη Κουζίνα» του Τάσου Μπουλμέτη θα κόψει ενάμισι εκατομμύριο εισιτήρια, θα σκορπίσει ρίγη συγκίνησης και θα θυμίσει άλλες εποχές της ελληνικής μεγάλης οθόνης. Πρόκειται για δύο εντελώς διαφορετικούς σινε-κόσμους οι οποίοι τώρα, με την απόσταση του χρόνου, μοιάζουν να συνυπάρχουν αρμονικά στην ίδια λίστα, ενώ ένας τρίτος, απόλυτα ιδιαίτερος, είναι αυτός του ντοκιμαντέρ «Αγέλαστος Πέτρα» (2000) του Φίλιππου Κουτσαφτή, της καλύτερης για πολλούς ελληνικής ταινίας τεκμηρίωσης που γυρίστηκε ποτέ.
Το τελευταίο και πιο πρόσφατο κεφάλαιο της λίστας ξεκινά με μια άλλη ταινία-ορόσημο της εγχώριας κινηματογραφίας, η οποία από το Φεστιβάλ Κανών έφτασε ως τα Όσκαρ, κέρδισε το πρώτο μεγάλο βραβείο της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου και γέννησε το Greek Weird Wave. Ο «Κυνόδοντας» (2009) του Γιώργου Λάνθιμου, σε παραγωγή της Αθηνάς Ραχήλ Τσαγγάρη, ακολουθήθηκε από το βραβευμένο στη Βενετία «Attenberg» (2010), σε σκηνοθεσία αυτήν τη φορά της Τσαγγάρη και με τον Λάνθιμο σε χαρακτηριστικό δεύτερο ρόλο.
Την ίδια διετία αίσθηση προκαλεί η τολμηρή «Στρέλλα» (2009) του Πάνου Κούτρα και ο ασπρόμαυρος, στυγνός «Μαχαιροβγάλτης» (2010) του Γιάννη Οικονομίδη, θριαμβευτής των βραβείων της Ακαδημίας. Τη λίστα συμπληρώνουν δύο ακόμα φιλμ που απέσπασαν το ακαδημαϊκό βραβείο καλύτερης ταινίας, ο καουρισμακικός «Άδικος Κόσμος» (2011) του Φίλιππου Τσίτου και το αλμοδοβαρικό road movie «Xenia» (2014) του Πάνου Κούτρα, μαζί με το απολύτως πρόσφατο «Suntan» (2016) του Αργύρη Παπαδημητρόπουλου, το οποίο απ’ ό,τι φαίνεται αγαπήθηκε εξίσου από κοινό και κριτικούς.
Ευρεία, πολυσυλλεκτική και πλήρης μέσα στις δυνατότητές της, η λίστα του «α» είναι μια καλή αφορμή να θυμηθεί κανείς σε… τίτλους την πρόσφατη ιστορία του ελληνικού σινεμά, να αναζητήσει τις ταινίες που δεν έχει δει και να ψηφίσει αυτές που αγαπά. Όλοι μαζί θα συναντηθούμε τον Σεπτέμβριο στην προβολή της πλέον δημοφιλούς, γιορτάζοντας τα 40ά γενέθλια του περιοδικού.
Πάρτε μέρος στην ψηφοφορία εδώ.
Το Top-5 των κριτικών
Γιάγκος Αντίοχος (Αθηνόραμα)
1. Κυνόδοντας Γιώργος Λάνθιμος, 2009
2. Γλυκιά Συμμορία Νίκος Νικολαΐδης, 1983
3. Σπιρτόκουτο Γιάννης Οικονομίδης, 2002
4. Από την Άκρη της Πόλης Κωνσταντίνος Γιάνναρης, 1998
5. Το Βλέμμα του Οδυσσέα Θόδωρος Αγγελόπουλος, 1995
Λήδα Γαλανού (Η Εφημερίδα των Συντακτών)
1. Οι Απέναντι Γιώργος Πανουσόπουλος, 1981
2. Στρέλλα Πάνος Χ. Κούτρας, 2009
3. Από την Άκρη της Πόλης Κωνσταντίνος Γιάνναρης, 1998
4. Γλυκιά Συμμορία Νίκος Νικολαΐδης, 1983
5. Οι Τεμπέληδες της Εύφορης Κοιλάδας Νίκος Παναγιωτόπουλος, 1978
Δημήτρης Δανίκας (Πρώτο Θέμα)
(αλφαβητικά)
Οι Απέναντι Γιώργος Πανουσόπουλος, 1981
Απόντες Νίκος Γραμματικός, 1996
Κυνόδοντας Γιώργος Λάνθιμος, 2009
Μαχαιροβγάλτης Γιάννης Οικονομίδης, 2010
Μικρά Αγγλία Παντελής Βούλγαρης, 2013
Ρόμπυ Εκσιέλ (Εθνος)
1. Άδικος Κόσμος Φίλιππος Τσίτος, 2011
2. Η Ψυχή στο Στόμα Γιάννης Οικονομίδης, 2007
3. Ρεμπέτικο Κώστας Φέρρης, 1983
4. Κυνόδοντας Γιώργος Λάνθιμος, 2009
5. Λευτέρης Δημακόπουλος Περικλής Χούρσογλου, 1993
Γιάννης Ζουμπουλάκης (Το Βήμα)
1. Το Βλέμμα του Οδυσσέα Θόδωρος Αγγελόπουλος, 1995
2. Μικρά Αγγλία Παντελής Βούλγαρης, 2013
3. Ταξίδι στα Κύθηρα Θόδωρος Αγγελόπουλος, 1984
4. Μια Αιωνιότητα και Μια Μέρα Θόδωρος Αγγελόπουλος, 1998
5. Το Δέντρο που Πληγώναμε Δήμος Αβδελιώδης, 1986
Κωνσταντίνος Καϊμάκης (Ημερησία)
1. Οι Απέναντι Γιώργος Πανουσόπουλος, 1981
2. Στρέλλα Πάνος Χ. Κούτρας, 2009
3. Λούφα και Παραλλαγή Νίκος Περάκης, 1984
4. Γλυκιά Συμμορία Νίκος Νικολαΐδης, 1983
5. Κυνόδοντας Γιώργος Λάνθιμος, 2009
Ακης Καπράνος (Τα Νέα)
1. Απόντες Νίκος Γραμματικός, 1996
2. Πρωινή Περίπολος Νίκος Νικολαΐδης, 1987
3. Οι Τεμπέληδες της Εύφορης Κοιλάδας Νίκος Παναγιωτό- πουλος, 1978
4. Οι Απέναντι Γιώργος Πανουσόπουλος, 1981
5. Σπιρτόκουτο Γιάννης Οικονομίδης, 2002
Λουκάς Κατσίκας (Σινεμά)
1. Οι Απέναντι Γιώργος Πανουσό- πουλος, 1981
2. Η Φωτογραφία Νίκος Παπατάκης, 1986
3. Καρκαλού Σταύρος Τορνές, 1984
4. Ρεβάνς Νίκος Βεργίτσης, 1983
5. Γλυκιά Συμμορία Νίκος Νικολαΐδης, 1983
Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος (Alpha / Lifo)
1. Κυνόδοντας Γιώργος Λάνθιμος, 2009
2. Από την Άκρη της Πόλης Κωνσταντίνος Γιάνναρης, 1998
3. Στρέλλα Πάνος Χ. Κούτρας, 2009
4. Γλυκιά Συμμορία Νίκος Νικολαΐδης, 1983
5. Πέτρινα Χρόνια Παντελής Βούλγαρης, 1985
Χρήστος Μήτσης (Αθηνόραμα)
1. Κυνόδοντας Γιώργος Λάνθιμος, 2009
2. Η Φωτογραφία Νίκος Παπατάκης, 1986
3. Καρκαλού Σταύρος Τορνές, 1984
4. Από την Άκρη της Πόλης Κωνσταντίνος Γιάνναρης, 1998
5. Σπιρτόκουτο Γιάννης Οικονομίδης, 2002 & Παρακαλώ, Γυναίκες, μην Κλαίτε Σταύρος Τσιώλης και Χρήστος Βακαλόπουλος, 1992
Νίνος Φένεκ Μικελίδης (enetpress.gr)
1. Το Βλέμμα του Οδυσσέα Θόδωρος Αγγελόπουλος, 1995
2. Μια Αιωνιότητα και Μια Μέρα Θόδωρος Αγγελόπουλος, 1998
3. Μπαλαμός Σταύρος Τορνές, 1982
4. Αυτή η Νύχτα Μένει Νίκος Παναγιωτόπουλος, 2000
5. Καρκαλού Σταύρος Τορνές, 1984
Δημήτρης Μπούρας (Καθημερινή)
1. Η Φωτογραφία Νίκος Παπατάκης, 1986
2. Μαχαιροβγάλτης Γιάννης Οικονομίδης, 2010
3. Κυνόδοντας Γιώργος Λάνθιμος, 2009
4. Απόντες Νίκος Γραμματικός, 1996
5. Μελόδραμα; Νίκος Παναγιωτόπουλος, 2002 & Καρκαλού Σταύρος Τορνές, 1984
το ελληνικό σινεμά στα εξώφυλλα του «α»
Πάρτε μέρος στην ψηφοφορία για την καλύτερη ελληνική ταινία των τελευταίων 40 χρόνων εδώ
