Λαϊκό θέατρο που δεν λαϊκίζει και ιερόσυλο θέατρο που δεν προσβάλλει. Έξι ηθοποιοί χωρίς σκηνικά, κοστούμια ή αλλαγές φωτισμού, σε ένα σπονδυλωτό έργο που αποθεώνει το θέατρο, τον άνθρωπο και την πίστη του. Αστείο και συγκινητικό, φιλοσοφημένο και απλοϊκό, ένα μικρό «θαύμα» σε μια άδεια σκηνή.
Σε θέατρα, αυλές εργοστασίων και γήπεδα έπαιζε ο Ντάριο Φο το «Mistero Buffo» από τα τέλη του ’60. Χωρίς σκηνικά και κοστούμια, ο Ιταλός νομπελίστας παρουσίαζε αυτές τις σύντομες σκηνές με τις βιβλικές φιγούρες και τη χριστιανική θεματολογία. Έτσι και ο εξαμελής ελληνικός θίασος, σε μια άδεια σκηνή, θα συνομιλήσει με τον Ιησού, θα παραστεί στο γάμο της Κανά και το μυστικό δείπνο. Ο Γιώργος Χρυσοστόμου είναι έξοχος ως αφηγητής αλλά και ως γελωτοποιός που παραδέχεται πως «όποιος ξεκινά τη ζωή του σαν δουλοπάροικος, έτσι και θα πεθάνει». Το αντιεξουσιαστικό σχόλιο –πάντα ως σκώμμα– ενυπάρχει σε όλες τις ιστορίες, όπως και η διακωμώδηση των πιο μεγάλων μας φόβων και παθών.
Η Άννα Καλαϊτζίδου μεταμορφώνεται στον πιο γλυκό και ανθρώπινο θάνατο, έτσι όπως ξελογιάζεται ερωτικά από τον μπαγαπόντη Αργύρη Ξάφη. «Σταμάτα, με ανάβεις, με τρελαίνεις», του λέει με νάζι την ώρα που την κορτάρει παριστάνοντας τον ερωτευμένο – μην τυχόν και… τον πεθάνει. Η Άννα Μάσχα, τόσο ως «εξανθρωπισμένη» Παναγία όσο και ως μητέρα που τρελαίνεται όταν σκοτώνουν το παιδί της στη σφαγή του Ηρώδη, παίζει με πάθος στα όρια του τραγικού και του κωμικού. Ο Θάνος Τοκάκης είναι τουλάχιστον ξεκαρδιστικός στην ανάσταση του Λαζάρου ως μίμος μυριάδων προσώπων (ο γύφτος που πουλάει πλαστικές καρέκλες, ο πονηρός νεκροθάφτης, το παιδί με το γλειφιτζούρι κ.ά.) και στο τέλος ο Κώστας Μπερικόπουλος δίνει το δικό του «μεθυσμένο» ρεσιτάλ. Παρακολουθώντας τις χειμαρρώδεις ερμηνείες αυτών των έξι επαγγελματιών που εδώ παίζουν με τον πηγαίο και άμεσο τρόπο των ερασιτεχνών, ίσως όμως λίγο πιο «στρογγυλεμένα» και «καθωσπρέπει» από όσο χρειάζεται, σκέφτηκα: «Τι έξυπνοι ηθοποιοί». Εξίσου έξυπνη είναι και η σκηνοθεσία του Θωμά Μοσχόπουλου, έτσι όπως τους έχει καθοδηγήσει ώστε να μας υπενθυμίσουν ότι «μεθώντας ξεχνάμε το θάνατο», όπως λέει κάποιο από τα πρόσωπα του έργου. Το ίδιο ισχύει και με την παράσταση: ένα μεθύσι είναι, ένα παραλήρημα που σου μιλά με τον τρόπο της παραβολής για τη ζωή, το θάνατο, τα ιερά και τα ανίερα.
Και όσο για τη «μαγική καταγωγή» του έργου, μας την εξηγεί το –διόλου στρυφνό ή ακαδημαϊκά στεγνό– ανοιχτό μάθημα θεάτρου που μας κάνουν στην έναρξη οι ηθοποιοί μιλώντας για τα θρησκευτικά μυστήρια και τα σκετς που παρενέβαλαν σε αυτά οι γελωτοποιοί της εποχής. Καθώς, μάλιστα, συμβαίνει να είναι πάμπολλες οι σκηνές-σκετς που απαρτίζουν το «Mistero Buffo», κάθε βράδυ παίζονται διαφορετικές, ενισχύοντας έτσι το χαρακτήρα αυτοσχεδιαστικού μίνι ρεσιτάλ υποκριτικής που αποπνέει αυτό το απολαυστικό εγχείρημα φτωχού (στην όψη), αλλά πλούσιου (στην ψυχή) θεάτρου.
ΘΗΣΕΙΟΝ Τουρναβίτου 7 Ψυρρή, 2103255444. Διάρκεια: 90΄.
Περισσότερες πληροφορίες
Mistero Buffo
Το έργο του βραβευμένου με Νόμπελ λογοτεχνίας συγγραφέα διακωμωδεί τα μεσαιωνικά θρησκευτικά δράματα (τα λεγόμενα Μυστήρια) με τον τρόπο των γελωτοποιών και των πλανόδιων μπουφόνων
