Ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης συναντά για πρώτη φορά το Δημήτρη Καταλειφό στο θέατρο και τον σκηνοθετεί στο «Φεγγίτη» του Ντέιβιντ Χέαρ, ένα έργο που έχει αποσπάσει βραβεία Olivier και ΒΒC. Εμείς βρεθήκαμε στη σκηνή του Εμπορικόν λίγο πριν από την πρεμιέρα της παράστασης (στις 10/2) και μιλήσαμε με τους πρωτοκλασάτους πρωταγωνιστές.
Ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης είναι παθιασμένος με τη δουλειά του. Στη διαδικασία της πρόβας η στάση του σώματος και η έκφραση του προσώπου προδίδουν ένα δημιουργό που σκανάρει κάθε κίνηση, ενώ ταυτόχρονα σκέφτεται πυρετωδώς. Μας έχει αποδείξει πολλές φορές τας τελευταία χρόνια ότι τον ενδιαφέρει το διανοητικό παιχνίδι που κρύβει η πλοκή ενός έργου, αναρωτιέται λοιπόν κανείς τι μπορεί να βρήκε σε μια φαινομενικά απλή ερωτική ιστορία: Ο εύπορος επιχειρηματίας Τομ, ο οποίος έχασε πρόσφατα τη γυναίκα του και βασανίζεται από τύψεις για το θάνατό της, αναζητά την παρηγοριά στην αγκαλιά της Κίρα, πρώην ερωμένης και συνεργάτιδάς του.
Παράλληλα ο γιος του, ο Έντουαρντ, αντιμετωπίζοντας προβλήματα επικοινωνίας με τον πατέρα του, προσπαθεί να την πείσει να γυρίσει κοντά του για ν’ αλλάξει η μίζερη ζωή του. Ο Βρετανός συγγραφέας Ντέιβιντ Χέαρ, γνωστός στο ελληνικό κοινό και από τα σενάριά του στις ταινίες «Οι Ώρες» και «Σφραγισμένα Χείλη», γράφει έργα γεμάτα εσωτερικότητα που εγείρουν προβληματισμούς για τον ανθρώπινο πόνο και τη μοναξιά. «Είναι ένας συγγραφέας κατεξοχήν πολιτικού θεάτρου», μας λέει ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης, «και εδώ υπάρχει κάτι που είναι πολύ γοητευτικό. Είναι ένα έργο μεγάλο μεταμφιεσμένο σε μικρό.
Ο Χέαρ ήθελε να γράψει ένα έργο δωματίου και μια ερωτική ιστορία… Αυτή όμως μετατρέπεται στην αφορμή για να πιάσει ένα σωρό θέματα και να καταθέσει σκέψεις συχνά αντικρουόμενες. Το έργο έχει πάρα πολλά κομμάτια τα οποία θα στέκονταν αυτοτελώς, σαν μικρά ελλειπτικά δοκίμια, για τον καπιταλισμό, για τον άντρα, για τη γυναίκα, για την αγάπη, για την πνευματική εμπειρία… Ένα ακόμη ενδιαφέρον στοιχείο είναι η ανάγκη του να μιλήσει για τον κόσμο είκοσι χρόνια πριν και το σίγουρο είναι πως ο κόσμος εκείνος δεν διαφέρει απ’ τον δικό μας».
Ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης οδηγεί τους ηθοποιούς στα όριά τους με χιούμορ, με σιωπές, με αυστηρότητα, σκαλίζοντας σιγουριές και συναισθήματα. Ειδικότερα, από τον Δημήτρη Καταλειφό, έναν σπουδαίο –όπως μας είπε και ο ίδιος– ηθοποιό, ζήτησε να εντοπίσει την ουσία που κρύβεται πίσω από τις λέξεις και να θέσει με ένταση το καίριο ερώτημα: Είναι η αγάπη αρκετή; Ο Δημήτρης Καταλειφός, με τη σειρά του, μιλώντας για το ρόλο του Τομ απαντά εν μέρει στην ερώτηση: «Ο Τομ είναι ένας άντρας μαχητής και παιδί μαζί, είναι ισχυρός και ανασφαλής κι αυτός ο ωραίος συνδυασμός με έκανε να τον αγαπήσω. Διψά για αγάπη. Έχει δημιουργήσει μια παράνομη σχέση στο παρελθόν και σήμερα που αυτή η σχέση δεν είναι πια παράνομη τη διεκδικεί. Μόνο που τώρα είναι φορτισμένη με τύψεις και ο ίδιος ζητά την εξιλέωση. Αυτό που μας λέει το έργο με τη συνάντηση του Τομ και της Κίρα, δυο ανθρώπων διαφορετικών ιδεολογιών, είναι πως στη διεκδίκηση της αγάπης αυτό που μπαίνει συνήθως εμπόδιο είναι ο “χαρακτήρας” κάποιου, δηλαδή μια σειρά από κατασκευές που έχουμε κάνει για να επιβιώνουμε».
Όλα είναι εδώ, λοιπόν, στο έργο του Χέαρ. Μαζί με την αναλυτική σπουδή των ανθρώπινων σχέσεων, από τον πυρήνα του κειμένου ξεπροβάλλει η κριτική στην κοινωνική συνθήκη, που επηρεάζει τις ζωές μας. Επιπλέον, η δραματουργική πληρότητα των χαρακτήρων απάλλαξε τον σκηνοθέτη από την ανάγκη να παρέμβει με κάποιου είδους διασκευή για να φέρει το έργο στο σήμερα.
Μόνο η μετάφραση της Μιρέλας Παπαοικονόμου αναπροσαρμόζεται μέσα από τις πρόβες, με την ίδια πάντα παρούσα, έτσι ώστε να συγκλίνει στο σήμερα. Καμία ατάκα δεν είναι τοποθετημένη τυχαία. Όλες οι φράσεις σηματοδοτούν το νόημα του έργου. Λίγο αργότερα, η Λουκία Μιχαλοπούλου μάς μιλά με ενθουσιασμό για το έργο μπροστά στο σκηνικό της Αθανασίας Σμαραγδή. «Εδώ είναι η κουζίνα, θα με δείτε να μαγειρεύω μακαρόνια, εδώ είναι το δωμάτιο, ενώ οι θεατές θα βλέπουν όλες τις δράσεις στους χώρους του σπιτιού αφού δεν υπάρχουν τοίχοι. Αγαπώ πάρα πολύ αυτό το έργο και το πιστεύω όσο λίγα. Πραγματεύεται το θέμα της ηθικής, του θανάτου, της απώλειας, της ενοχής, της αγάπης, της ωρίμανσης.
Το να παίξω με τον Δημήτρη σ’ αυτό το έργο έχει μεγάλη σημασία γιατί υπήρξε μέντοράς μου. Τον αγαπώ, έχουμε κάνει μια διαδρομή στο θέατρο και παρόλο που υπάρχει ένα ισχυρό παρελθόν πάντα ξανασυστήνεσαι με τον άλλον. Από την άλλη με τον Κωνσταντίνο δούλεψα στο “Θεό της σφαγής” τα τελευταία δύο χρόνια και έχουμε πολύ καλή συνεργασία. Με ενδιέφερε πάρα πολύ να έρθουν κοντά αυτοί οι δύο κόσμοι. Πιστεύω ότι μπορεί να πάρει ο ένας απ’ τον άλλον στοιχεία και να γίνουν πράγματα που ο “Φεγγίτης” τα χρειάζεται».
Ο νεαρός Μιχάλης Πανάδης κέρδισε τις εντυπώσεις στην οντισιόν κερδίζοντας με το σπαθί του το ρόλο του γιου. Φαίνεται πολύ παθιασμένος με την παρουσία του στη φιλόδοξη παραγωγή, ενώ λέει ότι νιώθει ευλογημένος με τη μεγάλη θεατρική ευκαιρία που του δίνεται. «Ήμουν σε μια φάση που σκεφτόμουν πώς θέλω να υπάρχω στο χώρο. Υπάρχει μία βιασύνη και ένας ξερολισμός στους συνομηλίκους μου που δεν με ενδιαφέρει. Έχω να μάθω πολλά και με ενδιέφερε η θεατρική συνάντηση με τον Δημήτρη Καταλειφό, που υπήρξε δάσκαλός μου στο Εθνικό –από τους λίγους αληθινούς δασκάλους που υπάρχουν πια– και με τον Κωνσταντίνο Μαρκουλάκη, ένα σκηνοθέτη που θαυμάζω. Πιστεύω ότι στις δουλειές του οι ηθοποιοί μπορούν να εμβαθύνουν και να εξελίξουν στην τεχνική τους».
Περισσότερες πληροφορίες
Φεγγίτης
Το έργο διερευνά με χιούμορ αν μπορεί να επιβιώσει μια σχέση αγάπης ανάμεσα σε δύο ανθρώπους με διαφορετική κοινωνική και πολιτική κοσμοθεωρία και συμπεριφορά
