Θα ήταν άδικο να πούμε πως οι «Ψευδοεξομολογήσεις» αποδείχθηκαν μια αποτυχία. Σίγουρα, όμως, δεν είδαμε μια σπουδαία παράσταση. Ο Ελβετός 66χρονος σκηνοθέτης Λυκ Μποντύ έστησε μια ασυντόνιστη παράσταση, συντηρητική και ελλειμματικών ρυθμών, με κάποιες έξυπνες αλλά και κάποιες αφελείς ποπ πινελιές, σε ένα εντελώς άκυρο και άχαρο σκηνικό, ντύνοντας τους ηθοποιούς με «άψυχα» κοστούμια και καθοδηγώντας τους σε ερμηνείες δίχως ειρμό και άποψη. Για πρώτη, ίσως, φορά είδαμε την Ιζαμπέλ Ιπέρ -εκτός από ελαφρώς βραχνιασμένη, γεγονός που έκανε τη φωνή της να ηχεί κακόηχα- τόσο αμήχανη. Περιφερόταν ναρκισσευόμενη, πόζαρε ή επιδιδόταν σε άχαρες κινησιολογικές δράσεις, διόλου οργανικές με το ρόλο της ή τη σκηνοθετική γραμμή. Οι μικρο-δράσεις αυτές ενδεχομένως «κάτι» ήθελαν να αποδώσουν σε σχέση με την κοινωνική της τάξη και τον ιδιοσυγκρασιακό της χαρακτήρα: έκανε τάι τσι, στροβιλιζόταν σαν παιδούλα, σκόνταφτε, άνοιγε διάπλατα τα χέρια της κι άπλωνε τα πόδια πάνω στο τραπέζι, ανέμιζε τα μαλλιά της, φιλούσε το είδωλό της στον καθρέπτη κ.α. Αν αυτό το «κάτι» που η ηθοποιός επιθυμούσε να δείξει ήταν η μεγαλοαστική της πλήξη και η ραστώνη από τον πολύ πλούτο, φοβάμαι πως το μόνο που κατάφερε ήταν να μας κάνει κι εμάς να πλήξουμε. Σε πρόσφατη συνέντευξή της στην εφημερίδα του Φεστιβάλ Αθηνών, η Ιπέρ δήλωνε «Οι χαρακτήρες των έργων είναι για μένα μια αφηρημένη έννοια ή ένα σημείο αναφοράς. Η τεχνική μου δεν είναι να τείνω εγώ προς τον χαρακτήρα αλλά, αντιθέτως, ο χαρακτήρας να τείνει προς εμένα». Μόνο που η Ιπέρ στις «Ψευδοευξομολογήσεις» έμοιαζε τόσο εγκλωβισμένη στην εικόνα και την προσωπική της εργοβιογραφία που αδυνατούσε να προσφέρει εκείνο που ο θεατής της περιμένει: μια ερμηνεία ολκής ως χήρα Αραμίντ που γοητεύεται από τον ωραιότατο, νεότατο κι ερωτοχτυπημένο μαζί της υπάλληλό της, τον Ντοράντ. Ο «αξιοθέατος» νεαρός Γάλλος ηθοποιός Λουί Γκαρέλ φάνηκε αντάξιος των προσόντων που προαπαιτεί ο ρόλος, κάνοντας πιο ευχάριστη τη δίωρη παρακολούθηση της παράστασης σε όσους (και κυρίως όσες) από τους θεατές τον βρήκαν εξίσου γοητευτικό όσο η χήρα Αραμίντ… Το έργο του Μαριβώ είχε έναν ηθικό και κοινωνικό θεματικό πυρήνα αλώβητο στο χρόνο: το πώς οι μεγαλοαστικοί γάμοι λειτουργούν ως ένα διακύβευμα εκπόρνευσης. Γιατί η όλη ίντριγκα αφορά μια σειρά από συμφέροντα προξενιά. Πρώτα-πρώτα, το προξενιό της χήρας Αραμίντ με έναν Κόμη ώστε να έρθουν τα πλούτη και οι τίτλοι «εις γάμου κοινωνία». Η μητέρα της Αραμίντ (ερμηνευμένη με κωμικό σθένος από τη βετεράνο Bulle Ogier) υποστηρίζει αυτό το προξενιό στο έπακρο. Κι όταν ο νεαρός Ντοράντ τη ρωτά αν η κόρη της θα είναι ευτυχισμένη ως κόμισσα, εκείνη ανταπαντά «Δεν μας ενδιαφέρουν οι πληβείες σκέψεις σας!». Όταν, πάλι, ο Ντοράντ αρνείται το γάμο του με μια κυρία που διαθέτει 15.000 λίρες εισόδημα λέγοντας πως «η καρδιά του ανήκει αλλού», ο θείος του τον αναθεματίζει: «η καρδιά σου είναι ανόητη!». Φοβάμαι, όμως, πως η παράσταση του Μποντύ, συνολικής διάρκειας δύο ωρών και δέκα λεπτών, δεν μπόρεσε να επανα-νοηματοδοτήσει επαρκώς το έργο το 1737, κάνοντάς το θαλερό και γνωστικό για τα σημερινά δεδομένα. Τα δεκάδες ζευγάρια παπουτσιών της Αραμίντ έμειναν να κοσμούν το βάθος της σκηνής ενώ ακόμη και η τελική σκηνή, με τον Ντοράντ να έχει πια κατακτήσει την καρδιά της Αραμίντ, να την αγκαλιάζει και να την εναποθέτει, ωσάν μπιμπελό, στο τζάκι δεν αρκούσε για να μας πείσει πως ο σκηνοθέτης είχε κάποια σαφή θέση απέναντι στα ζητήματα που εγείρει η κωμωδία του Μαριβώ. Υπήρχαν, σίγουρα, κάποια ωραία στοιχεία. Λόγου χάρη, στην εναρκτήρια σκηνή μας παρουσίασε τον ξεπεσμένο αριστοκράτη Ντοράντ να ευγνωμονεί τον τέως υπηρέτη του (απολαυστικός στο ρόλο του ο Καναδός Yves Jacques με την τρομακτική ομοιότητα με τον ...Άκη Σακελλαρίου). Μόνο που, ενώ τον ευχαριστεί που συνεχίζει να τον συντρέχει έστω κι αν πια δεν μπορεί να τον αμείβει (κατά το γνωστό «βοήθα με φτωχέ να μη σου μοιάσω») αίφνης, απλώνει την ποδάρα του για να του τη σκουπίσει (κατά το εξίσου γνωστό «ουδείς αχαριστότερος του ευεργετηθέντος»)!
Περισσότερες πληροφορίες
Ψευδοεξομολογήσεις
Ο φτωχός Ντοράντ ερωτεύεται την πλούσια χήρα Αραμίντ κι ένας υπηρέτης συνεισφέρει στο θρίαμβο του έρωτα.
