Δεν είσαι ξένος στη χώρα μας, όμως πέρασαν κάμποσα χρόνια από την τελευταία φορά που σε είδαμε –οπότε το κοινό "απαίτησε" και δεύτερη αθηναϊκή συναυλία, μέσα στον Φλεβάρη (Παρασκευή 7 & Σάββατο 8/2, "Piraeus Club Academy"). Τι θυμάσαι πιο γλαφυρά, από τις προηγούμενες επισκέψεις σου;
Πράγματι, έχουν περάσει κάμποσα χρόνια! Οι παλιότερες αναμνήσεις μου είναι από τη δεκαετία του 1980, από κάποιες αρκετά χαοτικές εμφανίσεις με τους Nick Cave & The Bad Seeds. Τότε έπαιζα μια κόκκινη κιθάρα που είχα αγοράσει σε ένα φιλανθρωπικό κατάστημα στο Moss Side του Μάντσεστερ, την οποία κι έσπασα αγανακτισμένος πάνω στη σκηνή! (γελάει) Κάτι που μάλλον δεν θα κάνω τώρα.
Στις σόλο εμφανίσεις μου, το ελληνικό κοινό έδειχνε πάντα προσηλωμένο και η υποστήριξή του ήταν φανταστική. Μάλιστα, την τελευταία φορά που επισκέφθηκα την Αθήνα, ήρθε κόσμος να με δει παρ' όλο που λίγο παρακάτω έπαιζαν οι Simple Minds –ένα πολύ πιο διάσημο όνομα– σε ένα μεγάλο στάδιο ποδοσφαίρου. Αυτό είναι κάτι που εκτίμησα ιδιαιτέρως.
Μιας και το ανέφερες, εδώ στην Ελλάδα αρκετοί σε πρόσεξαν χάρη στις δουλειές σου με τον Nick Cave. Καθώς συνεργαστήκατε σε διαφορετικές εποχές μέσα στα χρόνια, πώς θα συνόψιζες την καλλιτεχνική του εξέλιξη, από τη φρενίτιδα των The Birthday Party, ως την 2010s τραγουδοποιία του;
Είναι μια ερώτηση για την οποία δεν αισθάνομαι ότι μπορώ να πω πολλά: υπήρξαν μακροχρόνια κενά μεταξύ των συνεργασιών μας, που κάπως έχουν θολώσει τις εμπειρίες. Είναι φυσικό, βέβαια, να γίνεται αυτή η διασύνδεση από τους μουσικόφιλους, κάτι που συμβαίνει και με τους Magazine. Από εκεί ξεκίνησε η καριέρα μου, πολύ καιρό πριν, κι εγώ σίγουρα μαθήτευσα τόσο στην πειθαρχία, όσο και στο χάος διάφορων ηχητικών στιλ, μέχρις ότου βρω το δικό μου. Πιστεύω, πάντως, ότι, με κάποιον τρόπο, ο Nick εξακολουθεί ν' αποτελεί επιρροή μου.
Επαινώντας το πρόσφατό σου άλμπουμ "Cut To Black" (2024), ένας συντάκτης έγραψε ότι, αν κανείς επιχειρήσει να περιγράψει τη μουσική σου, θα χαθεί κάπου στα μισά της διαδρομής. Το δέχεσαι ως κάτι ταιριαστό με τη δισκογραφία σου και την τάση της να θολώνει τα σύνορα μεταξύ των ειδών;
Έχω τόσο διαφορετικές αναφορές. Κάθε φορά, λοιπόν, μου δίνω την άδεια να κινηθώ όπου αισθάνομαι, με απόλυτη πίστη στο τι κάνω, κι ας θολώνουν τα σύνορα μεταξύ των ειδών. Το σινεμά είναι κάτι ακόμα το οποίο με καθοδηγεί, επισημαίνοντάς μου ότι κανένα συναίσθημα δεν μένει ίδιο για μεγάλο χρονικό διάστημα (όπως συμβαίνει και στη ζωή), άρα γίνεται αναγκαίο να το υπογραμμίζεις με έναν αλλιώτικο τρόπο. Γι' αυτό και θα έλεγα ότι το "κινηματογραφικό νουάρ" είναι η πιο κοντινή περιγραφή για το τι κάνω. Το "σενάριο", ασφαλώς, θα ανατραπεί ξανά, οπότε φτου κι απ' την αρχή!
Μου άρεσε το τραγούδι "The Last Words Of Sam Cooke", από το "Cut To Black", το πώς προσπάθησες να τον αποδώσεις σαν να ήταν ρόλος, αντί να ασχοληθείς με τη χιλιοειπωμένη ιστορία γύρω από τον θάνατό του. Αλλά γιατί διάλεξες τον Sam Cooke; Είναι κι αυτός μία από τις επιρροές σου;
Θεωρώ ότι ήταν ο Sam Cooke που διάλεξε εμένα! Έχω μια κάποια γνώση της μουσικής του, δυσπιστώ, όμως, απέναντι στην ιστορία του. Οπότε μου ανέθεσα την αποστολή να τη φέρω στο τραπέζι, χωρίς να είμαι εντελώς σίγουρος για το γιατί. Έπειτα, συνειδητοποίησα ότι οι εμπειρίες μου από τον κινηματογράφο, την αφήγηση και τη μουσική μ' έσπρωχναν να ακολουθήσω τα διαθέσιμα στοιχεία, ώστε να τον απεικονίσω μ' έναν τρόπο που θα επέτρεπε ν' ακουστεί και η δική μου φωνή, δίπλα στη δική του. Όσο βαθύτερα έσκαβα, τόσο διέκρινα τις πολύπλοκες καταστάσεις τις οποίες αντιμετώπισε. Κάτι, βέβαια, που βοήθησε να καταλάβω λίγο περισσότερο και τον εαυτό μου.
Αλήθεια, πώς δουλεύεις συνήθως; Ακολουθείς ιδέες καθώς αρχίζουν να σχηματίζονται, ώσπου να προκύψει κάτι; Ή σχεδιάζεις τις κινήσεις σου; Θέλεις να έχεις τον έλεγχο της δημιουργικής διαδικασίας ή απολαμβάνεις να τον χάνεις;
Οι αιωρούμενες ιδέες συλλαμβάνονται μ' ένα δίχτυ για πεταλούδες, προτού διαφύγουν. Τις σημειώνω κι έπειτα αρχίζω να τις επεκτείνω, πλοηγούμενος από τη μελωδία και τις διαθέσεις μου, ενώ αφήνω και το υποσυνείδητό μου να αναδυθεί και να με οδηγήσει –ειδικά με τους στίχους. Υποθέτω, βέβαια, ότι, με τον καιρό, έχω μάθει να εμπιστεύομαι τη διαδικασία και την όποια κατεύθυνση μου υποδεικνύει, οπότε ναι, αρχικά ο έλεγχος κι έπειτα η απώλειά του, παράγουν ενδιαφέροντα αποτελέσματα.
Τις περισσότερες φορές, η δημιουργική διαδικασία είναι ένας δρόμος μοναχικός, αφού τραγουδάω και παίζω όλα τα όργανα, όπως έκανα και στο "Cut To Black". Υπάρχουν κι άλλες στιγμές, όμως, στις οποίες νιώθω την ανάγκη να δουλέψω περιστοιχισμένος από μια μπάντα, όπως μου συμβαίνει τώρα τελευταία. Το έχω αφήσει εκεί, για την ώρα, σε επίπεδο σχεδίων.
Σε ένα άλλο από τα καινούρια κομμάτια, το "Demon Lover", σε ακούμε να παραθέτεις τον ...εαυτό σου, αφού ανανεώνεις το riff από το "The Man With The Golden Arm", από το σόλο ντεμπούτο σου ("Moss Side Story", 1989). Γιατί ένιωσες την ανάγκη να το επαναχρησιμοποιήσεις, σε ένα νέο πλαίσιο;
Όλος ο βασικός σχεδιασμός για το "Cut To Black" έγκειται, με έναν τρόπο, στην ιδέα μιας ταινίας η οποία φτάνει, πλέον, στο τέλος. Οπότε ήθελα να βάλω μερικούς φόρους τιμής εδώ κι εκεί, κυρίως άγνωστους στο "καστ" και στο υπόλοιπο επιτελείο! (γελάει) Το εξώφυλλο, ας πούμε, κάνει κι αυτό μια αναφορά στο "Moss Side Story" –ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι τα πάντα ξεκίνησαν εκεί. Όσο για το "The Man With The Golden Arm", μου έδωσε την οικονομική δυνατότητα να προχωρήσω, πραγματοποιώντας το πεπρωμένο μου (ελλείψει μιας πιο ...περίτεχνης περιγραφής!). Έτσι, ενσάρκωσα τον ίδιο χαρακτήρα και στο "Demon Lover", τον κάλεσα δηλαδή για "ενισχύσεις" ενώ πάλευα μ' έναν δαίμονα, σώζοντας την ερωμένη μου...
Τι σε συνάρπασε την πρώτη φορά που είδες τη νουάρ ταινία του 1955 "The Man With The Golden Arm"; Ήταν το ίδιο το φιλμ, σαν σύνολο; Ή το soundtrack που έφτιαξε γι' αυτό ο Elmer Bernstein;
Ήταν μια εκπληκτική εμπειρία, την οποία ανακάλεσα και όταν μου πήραν συνέντευξη για το ντοκιμαντέρ "Scala!!! or The Incredibly Strange Rise and Fall of the World's Wildest Cinema and How It Influenced a Mixed-up Generation of Weirdos and Misfits" (2023), για το οποίο έγραψα και το soundtrack. Πλέον, έχω δει την ταινία πολλές φορές, μα πάντα στέκομαι στα γραφιστικά σχέδια του Saul Bass για τους τίτλους, στο απίστευτο score του Elmer Bernstein και στο πόσο με γοητεύει η Kim Novak!
Μάλιστα, λόγω της εμμονής μου, έφτιαξα και μια δική μου παραλλαγή του βασικού μουσικού θέματος, την οποία κι έδωσα στον Bernstein να την ακούσει. Είχε έναν βοηθό (νομίζω αυτό έκανε), που τον έπεισε ότι η βερσιόν μου ήταν καλή. Επίσης, μου υπέγραψε το πρόγραμμα μιας συναυλίας την οποία διηύθυνε, πράγμα που ακόμα και σήμερα φυλάω σαν θησαυρό.
Και χρόνια αργότερα, το 2018, βρέθηκες κι εσύ σε μια ταινία ως ηθοποιός –να παίζεις τον Zach στο "The Fabric" του Πίτερ Στρίκλαντ. Τι σε έκανε να το δοκιμάσεις; Ήταν δύσκολο;
(γελάει) Ήταν τιμητικό που ο Πίτερ μου ζήτησε να συμμετάσχω στην ταινία, θεωρούσα, δε, ότι θα είναι παιχνιδάκι! Αλλά ο χαρακτήρας αποδείχθηκε τόσο κοντά σε μένα και στις δυσχέρειες τις οποίες περνούσα τότε, ώστε το βρήκα αρκετά δύσκολο να τον αποδώσω, ειδικά από τη στιγμή που νόμιζα ότι θα πρόσφερε μια ευκαιρία διαφυγής απ' όσα με απασχολούσαν. Οι φίλοι μου, βέβαια, λένε ότι τα κατάφερα μια χαρά, ότι ενσάρκωσα τα απαραίτητα χαρακτηριστικά του ρόλου. Αλλά εγώ εύχομαι, την επόμενη φορά, να μπορώ να κινηθώ πιο "μακριά" από το ποιος είμαι. Ίσως έτσι πρέπει να γίνει.
Τέλος, πάντα αναρωτιόμουν τι ακριβώς έγινε μ' εσένα και τον Morrissey, κάποτε που έτυχε να μοιραστείτε το ίδιο καμαρίνι...
(χαμογελάει) Δεν του είπα τίποτα. Ούτε κι εκείνος μου μίλησε.
