Με αξιοσημείωτη επιτυχία παρουσιάσθηκε συναυλιακά τις προάλλες (12/10) η όπερα του Μπετόβεν "Φιντέλιο", εγκαινιάζοντας τη νέα καλλιτεχνική σεζόν του "Ολύμπια" Δημοτικού Μουσικού Θεάτρου Αθηνών, υπό τη διεύθυνση πλέον του διαπρεπούς βαρυτόνου Τάση Χριστογιαννόπουλου. Το έργο είχε να παιχθεί πολλά χρόνια στην Αθήνα, πιθανότατα από το 1995 στο Μέγαρο Μουσικής˙ στον ίδιο χώρο ακούσαμε το 2017 και την πρώτη εκδοχή του ("Λεωνόρα").
Η ιδιαιτερότητα της νέας παραγωγής, η οποία εντάχθηκε στον κύκλο εκδηλώσεων του Δήμου Αθηναίων "1974 & 1944 - Η Αθήνα γιορτάζει την ελευθερία της" με αφορμή τη συμπλήρωση 50 χρόνων από την μεταπολίτευση και 80 χρόνων από την αποχώρηση των Ναζί από την πρωτεύουσα, έγκειτο στο ότι η όπερα δόθηκε στα ελληνικά στην -ικανοποιητική και πρόσφορη για τραγούδι- έμμετρη απόδοση της Βέτας Πεζοπούλου. Σε αυτήν είχε ακουσθεί και στο Ηρώδειο το 1944, λίγους μήνες πριν από το τέλος της γερμανικής Κατοχής, στην ιστορική παράσταση της Εθνικής Λυρικής Σκηνής με πρωταγωνίστρια τη νεαρή τότε Μαριάννα Καλογεροπούλου (μετέπειτα Μαρία Κάλλας).
Η πρόσφατη παρουσίαση δεν υπήρξε αμιγώς "κοντσερτάντε" με την αυστηρή έννοια του όρου, στο βαθμό που εμπλουτίσθηκε ευπρόσδεκτα σε κρίσιμα σημεία της δράσης με σειρά βιντεοπροβολών από κινηματογραφικά επίκαιρα "εποχής", σχετιζόμενα δηλ. με την απελευθέρωση της Αθήνας, που αντλήθηκαν από το ιστορικό Αρχείο της ΕΡΤ (επιμέλεια: Νατάσα Τριανταφύλλη).
Παραδόξως, δεν αξιοποιήθηκε η ευκαιρία να προβληθεί -με υπερτίτλους- στην ολότητά του ο αδόμενος λόγος, ιδιαίτερα σημαντικός σε μία όπερα τέτοιου ανθρωπιστικού και ιδεαλιστικού περιεχομένου. Η επιλογή να περιορισθεί η προβολή στους αρχικούς στίχους κάποιων φωνητικών αποσπασμάτων δεν υπήρξε λειτουργική, ανεξαρτήτως της καθαρής άρθρωσης του συνόλου των μονωδών. Η "πρόζα" δεν υπήρξε, πάντως, το δυνατό σημείο της πολύ καλής διανομής, δεδομένης της πλειοψηφικής τάσης να προφέρονται οι διάλογοι με κάποιο στόμφο, όχι φυσικά.
Σε κάθε περίπτωση, το ενδιαφέρον της βραδιάς ήταν πρωτίστως μουσικό και οι εντυπώσεις σίγουρα θετικές τόσο σε φωνητικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο διεύθυνσης ορχήστρας. Καθοριστικό παράγοντα στην όλη επιτυχία έπαιξε το -ελέω των προβολών- "κλείσιμο" της σκηνής κατά τα 2/3, κάτι που είχε σαν αποτέλεσμα οι τραγουδιστές να περιορισθούν στο μπροστινό της μέρος και οι φωνές τους να "περνάνε" με μεγάλη ευκολία στην κατάμεστη αίθουσα. Τούτο λειτούργησε θετικά -με ευθύνη και του αρχιμουσικού- και στις ηχητικές ισορροπίες με την ορχήστρα (που έπαιξε από την -υπερυψωμένη- τάφρο), κάτι ιδιαίτερα πολύτιμο, αν ληφθεί υπ’όψη η άχαρη ακουστική του θεάτρου.
Της προσεκτικά επιλεγμένης διανομής έμπειρων Ελλήνων μονωδών ηγήθηκε η άρτια Λεονώρα της μεσοφώνου Μαίρης-Έλεν Νέζη, η οποία αναπλήρωσε την έλλειψη του ενδεδειγμένου για το ρόλο τίμπρου (δραματικής υψιφώνου) με τη μεγάλη άνεση στις ψηλές νότες, τη συναισθηματική ευγένεια και ένα …ιδανικά ταιριαστό φυζίκ για την -μεταμορφωμένη σε Φιντέλιο- πρωταγωνίστρια. Πλάι της ο τενόρος Δημήτρης Πακσόγλου ενσάρκωσε ένα συγκινητικό Φλόρεσταν, αποδίδοντας με απόλυτα φερέγγυο τραγούδι την κατά βάση ηρωική διάσταση του χαρακτήρα. Εξαιρετικός και πολύ καλά χαρακτηρισμένος στις διάφορες όψεις του ρόλου υπήρξε ο δεσμοφύλακας Ρόκκο του βαθύφωνου Πέτρου Μαγουλά, παρεμπιπτόντως πειστικότερου όλων στην υπόκριση. Αν και θα προτιμούσε κανείς πιο σκοτεινή φωνή βαθυφώνου και για τον "κακό" Ντον Πιτσάρρο, ο βαρύτονος Δημήτρης Τηλιακός ενσάρκωσε τον κρίσιμο δραματουργικά ρόλο με τη δέουσα ένταση, αιχμηρότητα και σκηνικό κύρος.
Πολυτέλεια υπήρξε η ανάθεση του μικρού ρόλου του Ντον Φερνάντο στον βαρύτονο Γιάννη Σελητσανιώτη, ο οποίος προβάλλει συστηματικά πλέον έτοιμος για βαρύτερες αναθέσεις. Τέλος, ιδιαίτερα ευχαρίστησαν στους δευτεραγωνιστικούς ρόλους των Μαρτσελλίνας και Ζακίνο η υψίφωνος Μαριλένα Στριφτόμπολα και ο τενόρος Νικόλας Μαραζιώτης, τόσο για τη δροσερή φωνητική και σκηνική παρουσία όσο και για τις διακριτές παρεμβάσεις τους στις σκηνές συνόλων.
Σε γενικές γραμμές αρκετά καλή, σφριγηλή, δραματική και υφολογικά ενημερωμένη, αν και χωρίς ιδιαίτερες εκλεπτύνσεις (π.χ. στις μεγαλύτερης "ελαφράδας" σκηνές), υπήρξε η μουσική διεύθυνση του νεαρού αρχιμουσικού Κωνσταντίνου Τερζάκη (το όνομα του οποίου -προφανώς λόγω τυπογραφικής αστοχίας- δεν αναγραφόταν στο έντυπο προγραμματικό φυλλάδιο!), επικεφαλής μιας αξιόπιστης Εθνικής Συμφωνικής Ορχήστρας της ΕΡΤ – γιατί άραγε δεν συμμετείχε η Συμφωνική Ορχήστρα του Δήμου Αθηναίων; Η ίδια απορία γεννήθηκε για τη συμμετοχή …δύο Χορωδιών, της ΕΡΤ και του Δήμου Αθηναίων (σε διεύθυνση Μιχάλη Παπαπέτρου και Σταύρου Μπερή αντίστοιχα), παρότι το προσεγμένο τραγούδι τους (στα περίφημα χορωδιακά των φυλακισμένων) συνέβαλε στις συνολικά θετικές εντυπώσεις.
Μακάρι ο ΟΠΑΝΔΑ να εξέταζε το ενδεχόμενο σκηνικού ανεβάσματος του "Φιντέλιο" με τους ίδιους συντελεστές!
Λεζάντα πρώτης φωτογραφίας: Σκηνή από την Α’ Πράξη της όπερας "Φιντέλιο" του Μπετόβεν, που παρουσιάσθηκε συναυλιακά στο θέατρο "Ολύμπια" (12/10): επί σκηνής και από αριστερά προς τα δεξιά διακρίνονται οι Μαριλένα Στριφτόμπολα (Μαρτσελλίνα), Πέτρος Μαγουλάς (Ρόκκο), Μαίρη-Έλεν Νέζη (Λεωνόρα/Φιντέλιο), Δημήτρης Τηλιακός (Ντον Πιτσάρρο) και Νικόλας Μαραζιώτης (Ζακίνο) © Κωνσταντίνος Σφυρίδας
