Μίμης Πλέσσας (1924-2024): Αντίο σε έναν σπουδαίο συνθέτη, που συνδέθηκε όσο κανείς άλλος με τις ασπρόμαυρες ελληνικές ταινίες

Πολυπράγμονας δημιουργός, έγραφε με την ίδια ευκολία υπέροχα σέικ και δημοφιλέστατα λαϊκά, ενώ έπαιξε καθοριστικό ρόλο και στις απαρχές της εγχώριας τζαζ.

Μίμης Πλέσσας

"Παιδί μου, ευχή και κατάρα των γονιών σου, μη γίνεις μουζικάντης".

Αυτό είπε στον Μίμη Πλέσσα η μητέρα του, κάποτε που, ως παιδί, της ανακοίνωσε ότι ήθελε να σπουδάσει μουσική όταν θα μεγαλώσει –σύμφωνα με όσα διηγήθηκε ο ίδιος το 2020, στον Γιάννη Πανταζόπουλο. Και κατά έναν τρόπο το τήρησε, γιατί, πράγματι, όταν έφτασε ο καιρός των σπουδών πήγε στο Χημικό. Φτάνοντας, μάλιστα, μέχρι το διδακτορικό.

Όμως έμαθε πιάνο, μόνος του. Και με κάθε ευκαιρία που προέκυπτε δινόταν στην αγάπη του για το πεντάγραμμο. Ευτυχώς για όλους μας, δηλαδή, γιατί διαφορετικά θα χάναμε μια σπουδαία μορφή των εγχώριων μουσικών πραγμάτων. Διότι έτσι οφείλουμε να αποχαιρετήσουμε τον Μίμη Πλέσσα, τώρα που έφυγε μέρες πριν κλείσει τα 100 του χρόνια. Κάτι που ίσως δεν είναι, πάντα, όσο διακριτό έπρεπε να είναι. Γιατί ενώ τα λαϊκά του τραγούδια του παραμένουν πολύ αγαπητά, ενώ η θέση του στην ιστορία της ελληνικής τζαζ έχει πλέον αναγνωριστεί από όσους γράφουν στα σοβαρά για τον χώρο, το όνομά του δεν συγκαταλέγεται σε εκείνα που πέφτουν συνήθως στο τραπέζι, όταν η κουβέντα πάει στους "μεγάλους συνθέτες".

Είθισται, όταν πεθαίνει κάποιος σαν τον Μίμη Πλέσσα, να παραθέτουμε τους τίτλους όσων έργων του άφησαν έντονο αποτύπωμα στη μνήμη. Είναι κατανοητό, αν και όχι πάντα ουσιαστικό. Στη δική του περίπτωση, όμως, αν σταθούμε –απλώς ενδεικτικά– στα "Θα Πιώ Απόψε Το Φεγγάρι" (Γιάννης Πουλόπουλος, 1968), "Βρέχει Φωτιά Στη Στράτα Μου" (Στράτος Διονυσίου, 1970), "Crazy Girl" (Αλέκα Κανελλίδου, 1967), "Οι Θαλασσιές Σου Οι Χάντρες" (Δημήτρης Χορν, 1960), "Τόσα Καλοκαίρια" (Δάκης, 1968), "Αν Σ' Αρνηθώ Αγάπη Μου" (Κώστας Χατζής, 1961), "Αν Είναι Η Αγάπη Αμαρτία" (Τζένη Βάνου, 1974), "Σταμάτησε Του Ρολογιού Τους Δείκτες" (Ρένα Κουμιώτη, 1970), "Βρέχει Πάλι Απόψε" (Γιάννης Πουλόπουλος, 1966), "Όπως Φεύγουν Τα Καράβια" (Στράτος Διονυσίου, 1969) και "Σε Βλέπω Στο Ποτήρι Μου" (Τζένη Βάνου, 1975), αν προσθέσουμε σε αυτά τον υπέροχο και μοσχοπουλημένο δίσκο "Ο Δρόμος" (1969), το τόσο κομβικό "Greece Goes Modern" (1967), τα ολοκληρωμένα OST που ανέδειξε τα τελευταία χρόνια η B-Other Side ή το άλμπουμ με την philicorda (1966) που έμαθε σε μας τους νεότερους το περιοδικό Jazz & Τζαζ (χάρη στη "Rare Jazz Grooves" έκδοση, 2005), τότε αρχίζουμε, πράγματι, να ατενίζουμε την πλήρη εικόνα.

Διαβάστε Επίσης

Αυτή, λοιπόν, αποκαλύπτει έναν πολυπράγμονα συνθέτη. Ο οποίος ήταν σε θέση να βουτήξει στην εντοπιότητα γράφοντας σε λαϊκό και πιο ελαφρό ύφος, να δημιουργήσει ολοκληρωμένα scores για ταινίες διαφορετικών στυλ, ειδών και στοχεύσεων, αλλά να "πιάσει" και τα κελεύσματα της αμερικάνικης τζαζ, να στήσει γέφυρες με τις νεανικές pop/rock εξελίξεις (ιδιαίτερα με χορευτικές τους εκφάνσεις σαν π.χ. το τουίστ και το σέικ), να αγγίξει ακόμα και τον πιο latin και bossa nova εξωτισμό που συνεπήρε για ένα διάστημα τόσο τη Δύση, όσο και τη χώρα μας. Ίσως γιατί το διάστημα που έζησε στις Η.Π.Α., στο ξεκίνημα της δεκαετίας του 1950 –λίγο για σπουδές, λίγο για τις επαγγελματικές υποθέσεις της οικογένειάς του, λίγο για τα μουσικά– ήταν σε θέση και να αφουγκραστεί, μα και να κατανοήσει τα ερεθίσματα που του προσφέρθηκαν, χωρίς παρωπίδες. Πριν 10 χρόνια, μάλιστα, τον Ιανουάριο του 2014, στις συναυλίες που έδωσε τότε στο θέατρο "Παλλάς" με τον Γιάννη Πλούταρχο, μας διηγήθηκε ότι κάποτε που ξαναβρέθηκε στην Αμερική τον έκατσαν κάτω ο Quincy Jones με τον Dizzy Gilespie, ώστε να του δείξουν πώς θα έκανε τα πνευστά να μην ηχούν "ασπρουλιάρικα".

Ο Μίμης Πλέσσας είχε καταστήσει σαφές ότι ήταν πια συμφιλιωμένος με την ιδέα του θανάτου. Κάτι τέτοιο, βέβαια, δεν μειώνει τη συγκίνηση για το γεγονός ή την αίσθηση αποχαιρετισμού σε μια ολόκληρη εποχή, εκείνη των ασπρόμαυρων ελληνικών ταινιών με τις οποίες συνδέθηκε όσο κανείς άλλος συνθέτης –ειδικά από όσους ταύτισαν τη νιότη τους με τις μεγάλες του δημιουργίες. Όμως αυτές θα είναι για πάντα εδώ, ως μια πολύτιμη εγχώρια κληρονομιά. Και για όσους την ξέρουν ήδη και για όσους μέλλει να την ανακαλύψουν. 

Διαβάστε Επίσης

Διαβάστε ακόμα

Τελευταία άρθρα Μουσική

Ο Ορέστης Παπαϊωάννου "ξαναγράφει" το soundtrack της όπερας "The Fall of the House of Commons"

Με αφορμή την αναβίωση της φουτουριστικής όπερας στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ, ζητήσαμε από τον συνθέτη να δημιουργήσει μια playlist για τους αναγνώστες του "α".

30/04/2025

Όταν η Κρήτη συναντά την Ελλάδα: Μια μουσική βραδιά με τον Βασίλη Δραμουντάνη και τον Θοδωρή Κοτονιά

Ένα ταξίδι με τραγούδια από όλη την Ελλάδα, με τελικό προορισμό την Κρήτη.

Η ρεμπέτικη ρίζα του Γιώργου Νταλάρα

Οι δεκαετίες μπορεί να κυλούν, αλλά ο δημοφιλής τραγουδιστής δεν ξεχνά τις καταβολές του, προς τις οποίες και γυρνά συχνά-πυκνά, με διάφορα αφιερώματα. Το ίδιο ετοιμάζεται να κάνει και τώρα, στήνοντας δύο ρεμπέτικες συναυλίες στο Μέγαρο Μουσικής.

Tο μεγαλύτερο τζαζ φεστιβάλ της πόλης επιστρέφει

Η Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων γεμίζει ήχο, ρυθμό και ενέργεια από το 24o Athens Jazz, όπου αναμένουμε 21 μπάντες από 19 διαφορετικές χώρες.

Το πλήρες πρόγραμμα του Ametric Festival 2025 στα Χανιά

Ένα πρόγραμμα αφιερωμένο στη σύγχρονη και πειραματική μουσική και στόχο την ανάδειξη της καλλιτεχνικής έκφρασης μέσα από τη συνάντηση διαφορετικών πολιτισμών και ήχων.

Φ Hill: Το νέο φεστιβάλ της πόλης στον Λόφο Φιλοπάππου

Η φρέσκια μουσική διοργάνωση φέρνει στο θέατρο "Δόρα Στράτου" -μεταξύ άλλων- τους: Λένα Πλάτωνος, Χειμερινούς Κολυμβητές, Μάρθα Φριντζήλα, Γιάννη Αγγελάκα και Dhafer Youssef.

Νατάσα Θεοδωρίδου: Με νέο δίσκο και παλιές επιτυχίες σε καλοκαιρινή περιοδεία

Η αγαπημένη λαϊκή ερμηνεύτρια ξεκινά από το Κατράκειο Θέατρο Νίκαιας την καλοκαιρινή της περιοδεία.