Πώς δημιουργήθηκε το New Quartet, με το οποίο θα σε δούμε στον Φιλολογικό Σύλλογο "Παρνασσός" (Σάββατο 24/2); Γνωριζόσασταν ήδη με τον Δημήτρη Βερδίνογλου, τον Κώστα Πατσιώτη και τον Δημήτρη Κλωνή; Ή "συναντηθήκατε" χάρη στη μουσική;
Το New Quartet δημιουργήθηκε πρωτίστως από την ανάγκη εξερεύνησης ενός νέου ήχου. Είναι η πρώτη φορά που χρησιμοποιώ ηλεκτρικό μπάσο στο γκρουπ, αλλά και που πειραματίζομαι με τη συνύπαρξη ηλεκτρικού και ακουστικού πιάνο. Μια πρώτη προσπάθεια να προσεγγίσω διακριτικά τον ηλεκτρικό ήχο, σε κομμάτια που έχουν ήδη κυκλοφορήσει σ' ένα αμιγώς ακουστικό setup τα προηγούμενα χρόνια, αλλά και με νέες συνθέσεις που, για πρώτη φορά, θα περάσουν από το χαρτί στη ζωντανή τους παρουσίαση. Είναι ένα πείραμα, ας πούμε, που, ανάλογα τα αποτελέσματά του, μπορεί να μας οδηγήσει σε νέα στιλιστική κατεύθυνση όταν θα έρθει η ώρα της ηχογράφησης του καινούριου υλικού στο στούντιο.
Με τα υπόλοιπα παιδιά (Βερδίνογλου, Πατσιώτης, Κλωνής) γνωριστήκαμε πριν πολλά χρόνια, μέσα από διαφορετικά γκρουπ –και είμαστε αρκετά φίλοι, πλέον. Όλοι τους είναι και συνθέτες, με τα δικά τους πρότζεκτς, τα οποία είναι εκπληκτικά και αξίζει να τα αναζητήσετε. Κι αυτό το χαρακτηριστικό είναι που δίνει ιδιαίτερη δυναμική και στο δικό μου υλικό, καθώς το αντιμετωπίζουν ως ομαδική συνδημιουργία, δεν μετέχουν απλά ως sidemen. Είναι μαγικό, διότι κάθε κομμάτι που θα παίξουμε αποτελεί και μια περιπέτεια επί σκηνής, που δεν ξέρουμε εκ των προτέρων πώς θα εξελιχθεί.
Άρα θα μπεις και στο στούντιο με το συγκεκριμένο σύνολο; Ή είναι νωρίς, ακόμα, για τέτοιες σκέψεις;
Σίγουρα θα έρθει κάποια στιγμή και η ώρα του στούντιο. Αλλά ναι, θα έλεγα πως είναι νωρίς ακόμα, διότι, όπως ανέφερα και παραπάνω, είναι αναγκαία η συνδιαμόρφωση του νέου υλικού επί σκηνής. Πρόκειται για μουσική που το μεγαλύτερό της μέρος βασίζεται στον δομικό αυτοσχεδιασμό, οπότε είναι κάτι που δημιουργείται στο τώρα. Όταν ηχογραφώ τους δίσκους στο στούντιο προσπαθώ να είμαι λίγο πιο συντηρητικός και κάπως να περιορίζω την αυθόρμητη διαδραστικότητα που, αναπόφευκτα, προκύπτει σ' ένα τζαζ σύνολο. Οπότε θέλει περισσότερη σκέψη, ώστε το υλικό αυτό να ωριμάσει, να ζυμωθεί και να είναι έτοιμο να ηχογραφηθεί ως ενιαίο μουσικό έργο.
Με την επικείμενη συναυλία στον "Παρνασσό", εντωμεταξύ, γιορτάζεις 10 χρόνια παρουσίας στα τζαζ πράγματα. Τι "γεύση" έχει αφήσει αυτό το ταξίδι, μέχρι στιγμής; Χρειάστηκε να περάσεις και από Συμπληγάδες, ας πούμε, ώστε να μπορέσεις να το συνεχίσεις; Ή θεωρείς ότι έχεις "πλεύσει" με ούριο άνεμο;
Αν κοιτάξω πίσω, στην αρχή αυτής της πανέμορφης διαδρομής, φαίνονται όλα τόσο κοντά. Σκέφτομαι πως το πρώτο μου κομμάτι δημιουργήθηκε στο χαρτί το 2008 (παρ' όλο που κυκλοφόρησε σε δίσκο το 2014) κι ακόμα αναρωτιέμαι αν, τελικά, αυτή η μουσική αφορά τον κόσμο στην Ελλάδα. Η αλήθεια είναι ότι το ερώτημα με βασανίζει ακόμα και τώρα. Αλλά είναι η ίδια η φύση της τζαζ και του αυτοσχεδιασμού που με κάνει να το παραμερίζω και απλά να κάνω τη δουλειά μου, άσχετα εάν έχει ανταπόκριση (εμπορική, οικονομική κτλ.).
Η εργασία μου ως μουσικός είναι η καθημερινή μου μελέτη: πιο συγκεκριμένα, είναι μέσα από τη μελέτη του δομημένου αυτοσχεδιασμού που προκύπτει και η σύνθεση, ως ανάγκη. Άλλωστε είναι και ακαδημαϊκά τεκμηριωμένη, πλέον, η αισθητική της "Σύνθεσης επί στιγμής" ή η "Αισθητική της Ατέλειας", δηλαδή του αυτοσχεδιασμού. Επίσης, είναι φυσική εξέλιξη για τους μουσικούς που ασχολούμαστε με αυτό το είδος να ακούμε και να ψάχνουμε νέες τάσεις, νέες αισθητικές. Η τζαζ είναι μία παλαιά μουσική, αλλά με φρέσκιες ιδέες και με παγκόσμια απήχηση. Αισθάνομαι αρκετά τυχερός που έχω την ευκαιρία και την όρεξη να φτιάχνω δίσκους και κομμάτια, να δίνω συναυλίες κτλ.
Όμως, επειδή στην ερώτησή σου χρησιμοποιείς ναυτικούς όρους και η δεύτερή μου αγάπη είναι η ιστιοπλοΐα, θα σου απαντήσω ναυτικά! Στα πανιά δεν υπάρχει "ούριος άνεμος": ακόμα και τον καιρό να χεις πρύμα, όταν αυτός φρεσκάρει γίνεται ιδιαίτερα επικίνδυνος. Το βασικό, λοιπόν, είναι να εμπιστεύεσαι τους ανθρώπους που έχεις μέσα στη βάρκα. Διότι ταξιδεύουμε πάντα ανάλογα τις δυνατότητες του πληρώματος και πάντα ανάλογα τον καιρό, σπάνια έχουμε ως προτεραιότητα τον προορισμό.
Ως καλλιτέχνης που είχε την ευχέρεια να υπάρξει και εντός συνόρων και εκτός, πώς βλέπεις την τζαζ υπόθεση στην Ελλάδα; Πού βρίσκονται τα πράγματα καθώς βαθαίνει ο 21ος αιώνας; Και πού, ίσως, μπορούν να πάνε;
Αν θεωρήσουμε πως με τον όρο "τζαζ σκηνή" εννοούμε τους μουσικούς, τους χώρους που φιλοξενούνε αυτό το είδος, τη δισκογραφία, τα φεστιβάλ, τα showcases, όλα υπάρχουν πλέον και στην Ελλάδα. Σε ένα επίπεδο, μάλιστα, αντάξιο του ευρωπαϊκού. Εντυπωσιάζομαι κάθε φορά που ακούω έναν καινούριο, εγχώριο δίσκο κι αυτό είναι ιδιαίτερα θετικό: κυκλοφορούν καταπληκτικές δουλειές!
Η βασική εξαίρεση είναι πως, πλέον, δεν υπάρχουν συναυλιακοί χώροι όπως παλαιότερα, αλλά και ότι (όπως πάντα στην Ελλάδα) κανένας επίσημος, κρατικός φορέας δεν ενδιαφέρεται για την προώθηση της τζαζ στα πλαίσια της παραγωγής επίκαιρης καλλιτεχνικής δημιουργίας. Στη χώρα μας ο σύγχρονος πολιτισμός θεωρείται πολυτέλεια για μια μικρή ελίτ, σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες (βόρειες, για παράδειγμα), οι οποίες πιστέψανε περισσότερο στον Pierre Bourdieu, επενδύοντας στο πολιτισμικό τους κεφάλαιο. Και τώρα επανεπενδύουν τα κέρδη τους, με θεαματικά αποτελέσματα στη σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία.
Δεν είμαι και πολύ αισιόδοξος για το προς τα πού μπορούν να πάνε τα πράγματα. Θεωρώ πως, όσο στη λαγουδέρα κρίσιμων φορέων, όπως είναι π.χ. το Υπουργείο Παιδείας ή το Υπουργείο Πολιτισμού, κάθονται άνθρωποι άναυτοι, η πορεία είναι διαγεγραμμένη. Αλλά ΟΚ! Αυτό που είναι, είναι.
Όσον αφορά το διεθνές πρόσωπο της τζαζ, ποιοι είναι οι καλλιτέχνες που εκφράζουν καλύτερα τη συγκεκριμένη εποχή;
Τον τελευταίο καιρό έχω ακούσει ενδιαφέρουσες δουλειές από την Ευρώπη, όπως το "Tales" του Markus Stockhausen (2021), το "Little Opener" (2022) της Αγγλίδας τρομπετίστριας Laura Jurd –με την οποία παίζαμε και μαζί στη Euroradio Jazz Orchestra– και το "When We Leave" του αγαπημένου μου Mathias Eick (2021). Εκτός ευρωπαϊκών συνόρων, ο Tigran Hamasyan είναι σίγουρα ένας μουσικός τον οποίον θαυμάζω και παρακολουθώ στενά. Στην τελευταία του δουλειά με τίτλο "StandArt" (2022) παίζουν σημαντικοί δεξιοτέχνες του παγκόσμιου τζαζ στερεώματος, όπως π.χ. ο Mark Turner και ο Ambrose Akinmusire. Πρόσφατα, επίσης, άκουσα και τον νέο δίσκο του Aaron Parks με το σχήμα Little Big: ακόμα δεν έχει κυκλοφορήσει, αλλά θεωρώ πως εκφράζει απόλυτα τη νέα τάση στη σύγχρονη τζαζ.
Και πέρα από την τζαζ; Πού κινούνται τα μουσικά σου ενδιαφέροντα τα τελευταία χρόνια; Με τι ήχους θα σε ιντρίγκαρε να συνυπάρξεις ως τρομπετίστας με ευχέρεια και στον αυτοσχεδιασμό, αλλά και σε πιο "κλασικές" διαδρομές;
Τα τελευταία χρόνια (και βάζω μέσα σε αυτά και τα χρόνια της καραντίνας) ασχολήθηκα με τον κινηματογραφικό ήχο και πειραματίστηκα αρκετά με ενορχηστρώσεις για έγχορδα. Η αφορμή ήταν δύο soundtracks που κλήθηκα να φτιάξω, ένα για μία ταινία μικρού μήκους κι ένα για ντοκιμαντέρ. Ίσως, λοιπόν, όταν ηχογραφήσουμε το καινούριο υλικό με το New Quartet, να υπάρξουν και κάποια κομμάτια στα οποία θα ενσωματώσουμε και κουαρτέτο εγχόρδων. Ο ορχηστρικός τους ήχος πάντα μου δημιουργούσε μία συγκίνηση, όχι τόσο σε επίπεδο μουσικής εκτέλεσης, αλλά πιο πολύ στο πεδίο της αρμονικής ανάλυσης και της ενορχήστρωσης.
Είσαι άνθρωπος που δεν κρύβει το πολιτικό του στίγμα. Σε είδαμε, έτσι, να παίρνεις μαχητική θέση υπέρ των Παλαιστινίων στην τρέχουσα κρίση με το Ισραήλ, σε συνέχεια, ασφαλώς, όσων είχες ήδη αναπτύξει με το άλμπουμ "Dignity", πίσω στο 2021. Ήταν πάντα αναλόγως σαφή τα πράγματα για σένα γύρω από το συγκεκριμένο θέμα, που πολλοί θεωρούν ως εξαιρετικά μπερδεμένο; Ή έπαιξαν ρόλο και τα βιώματα που είχες το διάστημα κατά το οποίο έζησες και δούλεψες στα παλαιστινιακά εδάφη;
Απ' έξω, το ζήτημα φαίνεται όντως μπερδεμένο, για πολύ κόσμο, διότι δεν υπάρχει ενημέρωση για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες ζει ο παλαιστινιακός λαός. Μιλάμε για πραγματικό και σκληρό απαρτχάιντ. Η καθημερινότητα περιλαμβάνει αμέτρητα checkpoints των δυνάμεων κατοχής, απαγωγές ανήλικων Παλαιστίνιων μέσα στα σπίτια τους από τις μυστικές υπηρεσίες του Ισραήλ, πυροβολισμοί (σχεδόν εξ επαφής) Παλαιστίνιων μαθητών που πηγαίνουν κάθε πρωί στο σχολείο, όπως και τη βαρβαρότητα των οπλισμένων εποίκων στη Δυτική Όχθη –οι οποίοι δεν είναι καν Ισραηλινοί πολίτες, μα υπερορθόδοξοι Εβραίοι από όλο τον κόσμο– που πυροβολούν και σκοτώνουν Παλαιστίνιους αγρότες. Προφανώς, όταν όλα αυτά γίνονται και προσωπικό βίωμα, δεν πρόκειται απλά για πολιτικό στίγμα, αλλά για μια ξεκάθαρη θέση ενάντια στη γενοκτονία που συντελείται αυτή τη στιγμή.
Πώς θα κινηθείς μετά τον "Παρνασσό", αλήθεια; Τι άλλο μπορείς να μας ανακοινώσεις, απ' όσα φέρνει το 2024;
Δύσκολη ερώτηση, γιατί δεν συνηθίζω να προγραμματίζω. Έχουμε λάβει κάποιες προσκλήσεις να παίξουμε το καλοκαίρι σε φεστιβάλ στην Ελλάδα, οπότε, με αφορμή αυτά, ίσως κανονίσουμε και μια περιοδεία. Όλα θα εξαρτηθούν από το πόσο καλά θα περάσουμε στη συναυλία στον "Παρνασσό", στις 24/2.
Διαβάστε Επίσης
