Roy Ayers στο «Gazarte»: Το groove και τα vibes της ψυχής μας

Με διαρκές σουξέ εδώ και σχεδόν μισό αιώνα, από τη straight στην acid jazz και από τη soul στο hip hop, ο θρυλικός βιμπραφωνίστας ορίζει το groove και το πρόσωπο του σύγχρονου cool dancing και την αισθητική του πραγματικού soul-jazz feeling. Για άλλη μία φορά ο ακούραστος groove maker είναι μαζί μας, στο «Gazarte», στις 10/12.

Ο Roy Ayers είναι από τους μουσικούς της jazz των ’60s-’80s που όχι μόνο διατηρούν αμείωτο και άφθαρτο appeal στις νεότερες γενιές, αλλά δείχνουν να το ανανεώνουν συνεχώς και με κάθε ευκαιρία παραμένοντας σε διαρκή δράση. Επίσης πρέπει να είναι ο πιο sample-αρισμένος τζάζ­μαν, καθώς το μεγάλο σουξέ του «Everybody loves the sunshine» (1976) έχει χρησιμοποιηθεί πάμπολλες φορές σε ποικίλα pop επίπεδα. Αυτή η ευρεία αναγνώριση και αποδοχή έχει ως αποτέλεσμα τη διαρκή επαφή του με μεγάλα νεανικά ακροατήρια και, φυσικά, τη δημιουργική ανανέωσή του ως performer.

Ο Roy Ayers είναι πανταχού παρών, είτε σε live sets είτε στη δισκογραφία. Πρόσφατα τον ακούσαμε να παίζει βιμπράφωνο στο δίσκο «Here» της Alicia Keys και τώρα προετοιμαζόμαστε για τη συναυλία του στο «Gazarte» (10/12). Στα σχετικά βιογραφικά σημειώματα που κυκλοφορούν ή στα άρθρα που γράφονται γι’ αυτόν θεωρείται «νονός» της neo-soul, ενώ η θέση του στην πρωτοπορία της acid jazz στις αρχές των ’90s είναι δεδομένη. Από την άλλη όμως είναι αναμφισβήτητο ότι έχουμε μπροστά μας έναν ιδιαίτερα προικισμένο μουσικό και καλλιτέχνη, ο οποίος προέρχεται από τη straight jazz και, έχοντας ανοιχτές τις δημιουργικές του κεραίες, την ενσωματώνει σε όλα τα popular μαύρα μουσικά ιδιώματα που αναπτύσσονται τα τελευταία 40 (plus) χρόνια.

Ο Roy Ayers προέρχεται από την καθαρή –και αρκούντως cool– jazz της Δυτικής Ακτής και η μουσική του γλώσσα στο βιμπράφωνο είναι το bebop και το post-bop. Όμως, παίζοντας δίπλα στον μετρ­ φλαουτίστα Herbie Mann, προσεγγίζει με δημιουργικό τρόπο τα pop ιδιώματα και την περίοδο που ο Miles Davis οδηγεί την jazz στην ηλεκτρική της φύση, στα τέλη των ’60s με αρχές των ’70s, ακολουθεί αυτήν την τάση κι έτσι εντρυφά στη soul και στο funk. Το γκρουπ του λέγεται Ubiquity και περιλαμβάνει σημαντικές μουσικές προσωπικότητες, όπως ο σαξοφωνίστας Sonny Fortune ή οι κρουστοί Billy Cobham, Omar Hakim και Alphonse Mouzon. Κυρίως με αυτό το σχήμα είναι που ο Roy Ayers επανακαθορίζει τη γλώσσα της soul-jazz –κι επανακαθορίζεται από αυτή– τη δεκαετία του ’70, ενώ φτάνει ακόμη και στην καρδιά της disco.

Πραγματικός funkmaster, ο Roy Ayers συνεχίζει μια δημιουργική πορεία στα ’80s που τον φέρνει ακόμη και δίπλα στον βασιλιά του afrobeat, τον Fela Kuti. Στις αρχές της επόμενης δεκαετίας, πάλι, με την ανάπτυξη της acid jazz, βρίσκεται ξανά στο επίκεντρο λόγω της συμμετοχής του στο θεμελιακό δίσκο «Jazzmatazz Volume 1» του Guru, γεγονός που τον χρίζει περίπου «βασιλιά» της nu jazz. Ωστόσο, εκείνος δεν επαναπαύεται στις δάφνες του. Συνεχίζει ακάθεκτος να προσφέρει μουσική που έχει ως βασικό συστατικό το good feeling –διότι, απλά, ταιριάζει στο χαρακτήρα του– και να απευθύνεται στις νεότερες γενιές μέσα από τις συνεργασίες και τις δισκογραφικές εκδόσεις του. Και, βέβαια, από τα θρυλικά live του, που τον κρατούν διαρκώς στο προσκήνιο διεθνώς. Διότι είναι πραγματικά ανεπανάληπτος!

Jazzin’ the soul

«Virgo vibes» (1967)
Προτού μπει για τα καλά στο soul thing, ο Ayers είχε ήδη ξεχωρίσει ως modern jazz βιμπραφωνίστας και αυτός ο δίσκος, με το ωραίο psych εξώφυλλο, είναι από τους καλύτερούς του. Στο σαξόφωνο οι Joe Henderson και Harold Land.

«Coffy» (1973)
Ένα από τα πιο σπουδαία σάουντρακ της blaxploitation τάσης φέρει την υπογραφή του. Ανέβηκε ψηλά στα jazz charts, έχει δυνατό soul-jazz feeling, ένα εξώφυλλο που λατρεύει ο Tarantino και στα φωνητικά ακούμε τη νεαρή Dee Dee Bridgewater.

«Everybody loves the sunshine» (1976)
Έπειτα από 40 χρόνια το μεγάλο σουξέ του Roy Ayers εξακολουθεί να εμπνέει και να τροφοδοτεί με υλικό τη σύγχρονη pop έκφραση. Ρυθμοί και χρώματα που μπορούν να κάνουν restart στη soul μηχανή του σήμερα.