Ένα ακόμη δείγμα μεγάλης ευελιξίας και πολυσχιδίας προγραμματισμού -πραγματική όαση για τους διψασμένους φιλόμουσους- χάρισαν τις προάλλες η Καμεράτα και ο Γιώργος Πέτρου. Σε παραγωγή της Ωνασείου Στέγης, πρότειναν στη Διπλάρειο Σχολή, στην καρδιά του εγκαταλελειμμένου ιστορικού εμπορικού κέντρου της Αθήνας, την βασισμένη στο ομότιτλο διήγημα του Κάφκα «όπερα τσέπης» του Φίλιπ Γκλας «Στη Σωφρονιστική αποικία». Η γραμμένη για κουιντέτο εγχόρδων, τενόρο και μπασοβαρύτονο μονόπρακτη όπερα δωματίου δόθηκε σε εκδοχή για 15μελή ορχήστρα εγχόρδων. Αποχωρώντας από την παρακολούθηση της γενικής πρόβας της 28/1 εν μέσω θορύβων, οσμών και παγωνιάς σε μια ανησυχητικά σκοτεινή, πολυεθνική γειτονιά, το σφιγμένο στομάχι μαρτυρούσε την ευστοχία της όλης δουλειάς.
Χωρίς αμφιβολία, η μελετημένη σε βάθος λεπτομέρειας παράσταση που υπέγραψε ο σκηνοθέτης Πάρις Μέξης ήταν δραματικά ευθύβολη, καταφέρνοντας να μεταγράψει με μοντέρνο, στιλιζαρισμένο και επίκαιρο τρόπο την καφκική αλληγορία για τη σχέση του ατόμου με την εξουσία, την ουσία και τη διαδικασία του σωφρονισμού, τις έννοιες του δικαίου, της ενοχής και της -αδόκητης, εν προκειμένω- κάθαρσης/ εξαγνισμού. Αξιοποιώντας το λιτό, site specific σκηνικό χώρο που έστησαν οι Beetroot -στη μακρόστενη αίθουσα, η περίκλειστη μεταξύ δύο κερκίδων θεατών σκηνή μετατράπηκε σε αρένα εντάσεων και συναισθημάτων!- και τους υποβλητικούς φωτισμούς του Γιώργου Τέλλου (Lighting Art), o Μέξης εστίασε στους 2 πρωταγωνιστές (Αξιωματικό/θύτη, Επισκέπτη/παρατηρητή), το υπαρξιακό δράμα, τις αντιφάσεις και τις αδυναμίες τους.
Θαύμασε κανείς μια σειρά από καίριες δραματουργικά επιλογές: τη νεαρή ηλικία των πρωταγωνιστών, που παρέπεμπε ευθέως -όπως και οι στολές θύτη/θύματος- στους συνομήλικους τους ισλαμιστές τρομοκράτες στη Μέση Ανατολή˙ τη διαδραστική συμμετοχή των θεατών που φορούσαν έκαστος μία αλυσίδα/ταμπελάκι (“Guilt is always beyond doubt”: «Η ενοχή είναι πάντοτε πέραν αμφισβήτησης»…) ή και αυτήν της ορχήστρας-φάντασμα, εγκλωβισμένης σε παράπλευρο δωμάτιο εν είδει μουσικού συνόλου συγκρατουμένων στο ίδιο στρατόπεδο˙ την ψιθυριστή επανάληψη των λεγομένων του Αξιωματικού/θύτη από τον Κατάδικο/θύμα (ρόλοι στους οποίους εναλλάσσονταν δύο από τους τραγουδιστές), έμμεση αναφορά και στο ότι αμφότερες οι ιδιότητες μπορούν να συνυπάρξουν σε κάθε άνθρωπο - εξάλλου, και οι πρωταγωνιστές «βγήκαν» μέσα από τους θεατές˙ την «αναπαράσταση» της ούτως ή άλλως ουτοπικής μηχανής/λογοτεχνικού κατασκευάσματος του Κάφκα με ήχους και ένα εφέ (δέσμες κόκκινου φωτός) υπό μορφή στροβίλου που κεντούσε -με ριπές λέξεων, που προβάλλονταν στο δάπεδο- το θύμα, πετσοκόβοντάς το βασανιστικά!
Και σε μουσικό επίπεδο, όμως, οι απολαύσεις ήσαν μεγάλες, κυρίως λόγω της συναρπαστικής απόδοσης της Καμεράτας. Έχοντας τύχει διακριτικής ηλεκτρονικής ενίσχυσης, ο εστιασμένος, γεμάτος ένταση ήχος των 15 εγχόρδων -όπως και αυτός, προηχογραφημένος της μηχανής- συνέβαλε στην επιτυχία του ακροάματος μαζί με τη νευρώδη, ρυθμικά ακριβή, πλαστικότατη σε τέμπι και δυναμικές μουσική διεύθυνση του Πέτρου. Ο αρχιμουσικός κατάφερε έτσι να χρωματίσει μία παρτιτούρα, που διαθέτει -πέρα από την εύκολα αναγνωρίσιμη γλώσσα του Γκλας (κυρίαρχα τονικό στοιχείο, απλή αρμονία, επαναληπτικότητα)- αρκετά στοιχεία της τεχνικής του «κολλάζ», χωρίς εκπτώσεις στη ρευστότητα της αφήγησης.
Δύσκολα θα μπορούσε κανείς να φαντασθεί πιο ανάγλυφη απόδοση του ζόφου, της αγωνίας, της υπνωτιστικής δύναμης της μουσικής, τόσο καθοριστικής για την κατάδυση στα μύχια της ανθρώπινης ύπαρξης που υπαγορεύει ο Κάφκα. Άκρως ισορροπημένη και φωνητικά επαρκέστατη -ιδίως στην απόδοση της ιδιαίτερης μελωδικά γραφής- υπήρξε η διανομή, με κορυφαίο τον επιβλητικό σε τίμπρο, άρθρωση και σκηνική παρουσία μπασοβαρύτονο Τίμο Σιρλαντζή (Αξιωματικό), ταλαντούχο νεαρό τραγουδιστή που πρέπει να προσεχθεί ιδιαίτερα.
Πλάι του ο τενόρος Γιάννης Φίλιας ενσάρκωσε με μέτρο τον διαρκώς ταλαντευόμενο Επισκέπτη, διαθέτοντας και τη σωστή τεσσιτούρα και καθαρή εκφορά του λόγου και μετρημένη υπόκριση. Τον Κατάδικο (βωβό ρόλο) ερμήνευσε στη συγκεκριμένη παράσταση ο Σωτήρης Τριάντης. Όχι τυχαία, λοιπόν, η μεγάλη ζήτηση του κοινού για τη συγκεκριμένη παραγωγή οδήγησε τη Στέγη στην προσθήκη ακόμη 2 παραστάσεων στις αρχικά προγραμματισμένες 3…
Credit φωτογραφιών: Γιάννης Σούλης
