Ο Wadada Leo Smith και τα καλοκαίρια της ελευθερίας

Ο διάσημος τρομπετίστας, αυτοσχεδιαστής και συνθέτης της σύγχρονης jazz ­έρχεται με ένα κουαρτέτο κυριολεκτικά... Golden για να παρουσιάσει στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών (1/11) το θεμελιακό έργο του «Ten Freedom Summers», στο πλαίσιο ενός συμποσίου για τον αυτοσχεδιασμό.

Ο Leo Smith, ο οποίος πρόσθεσε από το 1986 στο όνομά του το προθεματικό «Wadada» λόγω ρασταφαριανικών αντιλήψεων, συνθέτει το «Ten Freedom Summers» από το 1977 αποσπασματικά, αλλά έχοντας ένα σαφές και ουσιώδες πολιτισμικό/πολιτικό κέντρο βάρους. τους αγώνες των Αφροαμερικανών για χειραφέτηση και πολιτικά δικαιώματα. Το έργο παίχτηκε για πρώτη­ φορά live και ολοκληρωμένο τον Νοέμβριο του 2011 και κυκλοφόρησε σε άλμπουμ τεσσάρων CDs από την Cuneiform Records την επόμενη χρονιά. Στη Στέγη θα ακούσουμε ένα μέρος του ερμηνευμένο από το γκρουπ του που ο ίδιος ονομάζει Golden Quartet – ίσως επειδή αποτελείται από τους πραγματικούς γίγαντες Anthony Davis (πιάνο), John Lindberg (μπάσο) και Pheeroan akLaff (ντραμς).

Το «Ten Freedom Summers» αναφέρεται σε γεγονότα που σημάδεψαν την ιστορία των Αφροαμερικανών ιδιαίτερα τη δεκαετία 1954-64, εμβαθύνοντας μουσικά στην ουσία των πραγμάτων και αναλύοντας ηχητικά τα κοινωνικά γεγονότα και τα πρωταγωνιστικά πρόσωπα. Πρόκειται για 19 αυτοτελείς σουίτες που κεντράρουν σε φυσιογνωμίες όπως οι Malcolm X, Emett Till, Rosa Parks, Medgar Evers, Martin Luther King και ιστορικά γεγονότα με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και πολυσύνθετα μουσικά στοιχεία.

Γεννήθηκε στο Μισισίπι και μεγάλωσε μέσα στα blues, ως ώριμος μουσικός όμως λειτούργησε μέσα από τις τάξεις του Συνδέσμου για την Προώθηση των Δημιουργικών Μουσικών (AACM) στο Σικάγο, το δεύτερο μισό των ’60s, μαζί με μουσικούς όπως ο σαξοφωνίστας/κλαρινετίστας Anthony Braxton, ο πιανίστας Muhal Richard Abrams, τα μέλη του Art Ensemble of Chicago κ.ά. Όλοι αυτοί έδωσαν άλλο νόημα και μορφή στη μουσική, ονομάζοντάς τη «δημιουργική» αντί για σύγχρονη jazz ή αυτοσχεδιαζόμενη ή οτιδήποτε άλλο. Ο Leo Smith δημιούργησε το δικό του δισκογραφικό label (η εταιρεία Kabell) και το γκρουπ New Dalta Akhri (με μουσικούς όπως οι σαξοφωνίστες Henry Threadgill και Oliver Lake), ενώ πριν από αυτό ήταν συμμέτοχος στο γκρουπ Creative Construction Company (με τον Anthony Braxton και τον βιολονίστα Leroy Jenkins).

Φυσικά, η πορεία του τον έφερε και στην Ευρώπη, όπου συνδέθηκε με τις ντόπιες αυτοσχεδιαστικές σκηνές και ιδιαίτερα με τον μπασίστα Peter Kowald και τον ντράμερ Gunter Sommer. Mε τον Kowald μάλιστα ήρθε­ για πρώτη φορά στα μέρη μας τον Νοέμβριο του 1979. το ίδιο συνέβη όμως και την επόμενη­ χρονιά, στο φεστιβάλ Praxis Jazz – και με τον Sommer παρόντα τότε. Έκτοτε η δισκογραφία του είναι εκτενέστατη και πολυμορφική, αγγίζοντας ακόμη και όψεις του ηλεκτρικού jazz-rock, της σύγχρονης δυτικής «κλασικής» μουσικής ή ιδιαίτερων world παραδόσεων, κάθε φορά με δημιουργικό και ιδιαίτερο τρόπο.

Παράλληλα έχει και μια έντονη κι ενδιαφέρουσα εκπαιδευτική παρουσία, πράγμα που μπορούμε να διαπιστώσουμε και από τη συμμετοχή του στο συμπόσιο «Ηχηρές δυνατότητες: Αυτοσχεδιασμός και κοινοτική δράση» στη Μικρή Σκηνή της Στέγης (1-2/11), με θέματα που αφορούν όλες τις όψεις του αυτοσχεδιασμού (πολιτικές, εκπαιδευτικές, κοινωνικές/συλλογικές και δημιουργικές). Εκτός από τη συναυλία του Leo Smith και του Golden Quartet, στο πλαίσιο του συμποσίου εντάσσεται και η συναυλία του συγκροτήματος Glue στις 2/11, όπως και η εκδήλωση της ομάδας Medea Electronique στις 31/10 με προβολή του ντοκιμαντέρ της «Koumaria Residency 2014».