Η βρετανική σειρά της Λόρι Ναν ολοκληρώθηκε με την 4η σεζόν που κυκλοφόρησε στο Netflix στις 21 Σεπτεμβρίου, η οποία βρίσκεται τρεις εβδομάδες αργότερα στο Top 10 87 χωρών (στην Ελλάδα πέρασε τις δυο πρώτες εβδομάδες στο Νο1 και παραμένει στο top3 της δεκάδας). Πρόκειται για την αποχαιρετιστήρια σεζόν μιας σειράς που εκτιμήθηκε από τους κριτικούς, αποσπώντας ένα BAFTA και σκοράροντας 94% στο Rotten Tomatoes, και αγαπήθηκε από ένα ευρύ κοινό ανεξαρτήτως ηλικίας, φύλου ή καταγωγής.
Το "Sex Education" ήρθε το 2016 και μας σύστησε στους πιο άβολους, μπερδεμένους, αξιαγάπητους μαθητές ενός λυκείου της βρετανικής επαρχίας. Μας έκανε μάρτυρες των πιο ντροπιαστικών και επώδυνων προσωπικών στιγμών τους και κέρδισε τελικά μια θέση -πέρα από τα Top10- στις καρδιές πολλών, ενήλικων κυρίως, θεατών. Τι είναι, λοιπόν, αυτό που συνδέει τους φαν μεγαλύτερης ηλικίας με τις ιστορίες ενηλικίωσης των άγουρων πρωταγωνιστών του; Και πώς κατάφερε η συγκεκριμένη εφηβική σειρά να διαφοροποιηθεί από τις υπόλοιπες του είδους;
Let the kids be kids
Το "Sex Education", σίγουρα, δεν είναι η μοναδική ενδεικτική σειρά ως προς την προτίμηση του μέσου millennial θεατή σε αφηγήματα που διερευνούν τις πολύπλοκες φάσεις της εφηβείας. Δε θα μπορούσε να παραληφθεί από τη λίστα το "Euphoria", η τολμηρή σειρά του Σαμ Λέβινσον και της Ζεντάγια, ένας λυκειακός μικρόκοσμος γεμάτος στρας, ναρκωτικά, βία και σεξ, ιδιαίτερα ελκυστικός για ένα κοινό μεγαλύτερης ηλικίας. Όμως, πέρα από τις δύσκολες και extra στυλισαρισμένες θεματικές του, οι οποίες ξεπερνούν τα εφηβικά όρια και "κουμπώνουν" σε ενήλικους προβληματισμούς -ο εθισμός, η κακοποίηση-, το "Euphoria" παρουσιάζει και ένα σύνολο χαρακτήρων που στερούνται την παιδικότητα τους.
Όπως και οι teen σειρές που συνόδεψαν τους millennials στην εφηβεία τους ("Gossip Girl", "One Tree Hill", "The O.C."), έτσι και το "Euphoria" έφερε στο προσκήνιο έφηβους πρωταγωνιστές που με κανέναν τρόπο δε θυμίζουν την ηλικία τους. Ώριμοι εμφανισιακά ηθοποιοί καταθέτουν χαρακτήρες που έχουν ξεκάθαρη αίσθηση εαυτού, έχουν βρει το στυλ τους και το στηρίζουν, είναι συμφιλιωμένοι με την σεξουαλικότητά τους, ξέρουν ήδη τα πάντα για το σεξ και έχουν μπόλικη εμπειρία στις ερωτικές σχέσεις. Φτάνουν, λοιπόν, στα μάτια του θεατή "έτοιμοι" άνθρωποι με levels αυτοπεποίθησης που ξεπερνούν τη λογική. Τα παιδιά του "Sex Education", όμως, δεν είναι έτσι∙ είναι όντως παιδιά.
Η αφοπλιστική, απόλυτη εφηβική σύγχυση
Από τα πολύχρωμα ρούχα και το άτριχο δέρμα του, μέχρι τις άγαρμπες κινήσεις του και την δυσκολία του στο φλερτ, γίνεται αντιληπτό εξαρχής πως ο Ότις Μίλμπερν (Άσα Μπάτερφιλντ) του "Sex Education" δεν έχει ιδέα τι κάνει αλλά ακόμα μαθαίνει - αυτό είναι άλλωστε και το premise της σειράς. Το ίδιο και οι υπόλοιποι πρωταγωνιστές, τους οποίους συναντάμε σε μια τρομακτικά οικεία μεταβατική περίοδο, γεμάτη νέες εμπειρίες και cringe στιγμές (μονόπλευροι έρωτες, επώδυνοι καυγάδες, πειραματικά φιλιά, απόπειρες αυνανισμού, σεξουαλικές δοκιμές, ανεπιθύμητη έκθεση). Και τι πιο αληθινό από μία "πρώτη φορά" που δεν είναι παρά αγχωτική και άχαρη.
Δίνοντας στο κοινό πρόσβαση σε αυτές τις μη ωραιοποιημένες και (δυστυχώς πολύ) ρεαλιστικές "πρώτες φορές", το "Sex Education" διαχωρίζεται από τις άλλες σειρές του είδους, οι οποίες βασίζονται περισσότερο στην ελκυστική όψη και το drama της πλοκής και λιγότερο στην ανθρώπινη πτυχή των χαρακτήρων, κρατώντας τον θεατή σε μια απόσταση. Εδώ η απόσταση μειώνεται αφοπλιστικά και οι ιστορίες των πρωταγωνιστών φτάνουν πιο βαθιά. Ίσως εκείνα τα εφηβικά κομμάτια μας που με κόπο κρύψαμε μην τυχόν φανούν, χτίζοντας μέσα μας στρώματα ντροπής και ανασφάλειας.
Οι "μεγάλοι" της σειράς
Μπορεί οι πρωταγωνιστές του "Sex Education” να είναι ένα μάτσο μαθητές λυκείου, όμως η σειρά δε θα ήταν ίδια χωρίς τους β΄ χαρακτήρες της, τους γονείς, οι οποίοι αντιμετωπίζονται με την ίδια ευαισθησία. Η αρχή του παντός, η Μητέρα, παίρνει μορφή μέσα από την Τζιν Μίλμπερν της εκθαμβωτικής Τζίλιαν Άντερσον, μια χωρισμένη sex therapist της οποίας οι επιλογές καθόρισαν το σεξουαλικό -και μη- άγχος που βασανίζει τον έφηβο γιο της. Η Τζιν μάς συστήνεται στις πρώτες σεζόν ως δυναμική, ανεξάρτητη και ακομπλεξάριστη, ένα πρότυπο γυναίκας που δεν μπορεί κανείς παρά να θαυμάσει (άνδρες-φορείς εύθραυστης αρρενωπότητας εξαιρούνται) ή να κρίνει (γιατί τι περιθώριο έχει μια μητέρα να μην είναι εμμονικά προσκολλημένη στο παιδί της;). Η στέρεα εικόνα της αποδομείται στην 4η σεζόν, η οποία την βρίσκει απεριποίητη και άεργη να υποφέρει από επιλόχειο κατάθλιψη, αφήνοντας τον θεατή να την συναισθανθεί και να την απαλλάξει από την ευθύνη της τελειότητας.
Πιστή στο ρητό "quality over quantity”, η δημιουργός αφιερώνει λιγότερο αλλά εξίσου ουσιαστικό χρόνο στους ενήλικες χαρακτήρες που συνοδεύουν τους μικρούς πρωταγωνιστές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο σκληρός, τοξικός Μάικλ (Άλιστερ Πέτρι) που έχει καταπιέσει, τραυματίσει και απομακρύνει τον γιο του, Άνταμ (Kόνορ Σουίντελς). Ένας βαθιά προβληματικός άνδρας καταλήγει μετανιωμένος σύζυγος και πατέρας, πρόθυμος να αφοσιωθεί στην δύσκολη διαδρομή προς τη συγχώρεση, κάνοντας το κοινό να διερωτάται εύλογα αν την αξίζει. Οι γονείς του Έρικ, ενεργά μέλη της τοπικής εκκλησίας που δυσκολεύονται αλλά επιτρέπουν στον γεμάτο ζωή γκέι γιο τους να υπάρξει όπως θέλει. Γονείς που προσπαθούν με ό,τι έχουν και εγκαταλείπουν τον ρόλο της αυθεντίας, ζητώντας από τα παιδιά τους κατανόηση. Άλλωστε, έχουν κι εκείνοι τόσα πολλά ακόμα να μάθουν.
Το σεξ στο επίκεντρο
Η ανάγκη για την ανοιχτή συζήτηση γύρω από σεξ κατά τα διαμορφωτικά εφηβικά χρόνια, σε εκπαιδευτικό, οικογενειακό, φιλικό ή συντροφικό πλαίσιο, βρίσκεται στο επίκεντρο της σειράς. Για ένα κοινό που μεγάλωσε μαθημένο να απέχει από αυτόν τον διάλογο, να κλείνει τα μάτια όταν στην τηλεόραση παίζουν ερωτικές σκηνές, να μη ρωτάει και να μη λέει -γιατί το σεξ είναι ταμπού, είναι άβολο, είναι "ενήλικο"- το "Sex Education” είναι ταυτόχρονα ένας ισχυρός εφησυχασμός πως η εσωτερικευμένη σχετική ντροπή που κουβαλάμε δεν έχει να κάνει με εμάς, και μια σκληρή υπενθύμιση των όσων στερηθήκαμε, υπομείναμε ή καταπιέσαμε επειδή δεν ξέραμε. Έρχεται λοιπόν, έστω και καθυστερημένα, να μας δείξει πως το σεξ είναι ένα θέμα που χωράει στο μυαλό, τις ζωές και τις συζητήσεις των εφήβων, και οφείλει να απασχολεί και την ποπ κουλτούρα. Πόσο μάλλον όταν αυτή το χειρίζεται, όπως εν προκειμένω, με προσοχή, σεβασμό, τρυφερότητα και ωμή ειλικρίνεια.
Το "Sex Education” σκιαγραφεί μια εφηβεία γνώριμη προς τους περισσότερους: ένα σώμα που αλλάζει συνεχώς και προσπαθεί να συγχρονιστεί με τον συναισθηματικό παροξυσμό. Kαι χρησιμοποιεί ευφυέστατα το σεξ ως οδηγό σε αυτό το δύσβατο αλλά συλλογικό ταξίδι προς την ενηλικίωση. Έτσι, η σειρά κατάφερε με 4 ποικιλόμορφες σεζόν -και παρά τυχόν σεναριακά σκαμπανεβάσματα- να συγκινήσει χαρίζοντάς μας μια τηλεοπτική παρέα που όλοι χρειαζόμασταν δίπλα μας ως έφηβοι, και να αγαπηθεί απενοχοποιώντας τα "λάθη" και επαναπροσδιορίζοντας την χρόνια επιβαρυμένη έννοια του coolness. Τον υπέρτατο εφηβικό σκοπό.
