Ο Βρετανός Τζον Όλιβερ έχει φέρει μια μικρή επανάσταση στο τηλεοπτικό τοπίο της Αμερικής, με μια εκπομπή (ημι)παρωδία δελτίου ειδήσεων γεμάτη βιτριολικά αστεία για αληθινά τρομακτικά νέα.
«Ένας ανόητος κωμικός», «τρομερά βαρετός», «πιο δυσάρεστος και από διουρητικό». Αυτά είναι μερικά από τα «παράσημα» που πρόσφεραν απλόχερα στον Τζον Όλιβερ ο πρώην αντιπρόεδρος της FIFA Τζεφ Μπλάτερ, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ και ο πρόεδρος του Εκουαδόρ Ραφαέλ Κορέα αντίστοιχα. Ο λόγος; Τα τελευταία πέντε χρόνια η εκπομπή του στο HBO «Last Week Tonight» τούς κάνει τη ζωή δύσκολη ξεμπροστιάζοντας σε τριάντα απολαυστικά λεπτά κάθε Κυριακή τις καταστροφικά λανθασμένες κινήσεις τους στην πολιτική αρένα με το πιο εύστοχο και προβοκατόρικο χιούμορ που κυκλοφορεί σε πάσης φύσεως οθόνες.
Ο Όλιβερ βρίσκεται στην πρώτη γραμμή μιας νέας μορφής πολιτικής σάτιρας, που δεν εμπνέεται απλώς από μια είδηση, αλλά την αναλύει εξονυχιστικά διακωμωδώντας την. Τα οκτώ βραβεία Emmy που έχει αποσπάσει μέχρι σήμερα είναι απλώς μια απόδειξη της σημασίας της εκπομπής σε έναν πλανήτη που φλερτάρει ολοένα και περισσότερο με την παράνοια. Το χιούμορ του Βρετανού δρα καταλυτικά, ως μέσο απεμπλοκής από την ασταμάτητη υπερπροσφορά πληροφορίας. Ας εξετάσουμε πιο αναλυτικά όμως το φαινόμενο «Τζον Όλιβερ»...
«And now this...»
Σε ένα σκηνικό που θα έπειθε με ευκολία για πραγματικό σετ δελτίου ειδήσεων –αν δεν είχε στο φόντο τις πυραμίδες δίπλα στο Empire State Building!–, ο κωμικός επικεντρώνεται κάθε φορά σε ένα θέμα, το οποίο είτε κυριαρχεί στην επικαιρότητα είτε δεν έχει αναδειχτεί όσο θα έπρεπε, όπως το νομοσχέδιο που απειλούσε την ουδετερότητα του διαδικτύου. Χωρίς διακοπή για διαφημίσεις και περιορισμούς στο περιεχόμενο, ο Όλιβερ αποδομεί με αξιοζήλευτη σαφήνεια και ειρμό πολύπλοκα ζητήματα που φτάνουν από την ελληνική κρίση μέχρι τους τηλε-ευαγγελιστές. Διαμορφώνει έτσι μια οξύτατη κριτική, μπολιασμένη με αιχμηρές, ξεκαρδιστικές ατάκες και τεχνική σαφώς επηρεασμένη από τη θητεία του δίπλα στον σημαντικό Τζον Στιούαρτ και το «Daily Show».
Ο Όλιβερ όμως δεν μένει στα λόγια. Στο τέλος κάθε εκπομπής προτείνει εύκολες και απτές λύσεις στους τηλεθεατές, ώστε είτε να αποτρέψουν κάτι είτε απλώς... να σπάσουν πλάκα. Όταν ο ομοφοβικός αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Μάικ Πενς, ας πούμε, κυκλοφόρησε ένα παιδικό βιβλίο με ήρωα το κουνέλι του, ο Όλιβερ τύπωσε το δικό του βιβλίο-παρωδία στο οποίο δύο ομοφυλόφιλα κουνελάκια ερωτεύονται παράφορα – και ξεπέρασε σε πωλήσεις αυτό του αντιπροέδρου...
Άμεση viral επιτυχία
Το HBO είναι εκστασιασμένο με το «Last Week Tonight», ανανεώνοντας το συμβόλαιό του έως το 2020, ωστόσο η εκπομπή έχει βρει την απόλυτη απήχηση στο διαδίκτυο. Η πανέξυπνη απόφαση να αναρτώνται τα επεισόδια επίσημα στο YouTube ελάχιστες ώρες μετά την προβολή τους φέρνει εκατομμύρια προβολές την εβδομάδα, φτάνοντας ακόμη και στο αστρονομικό νούμερο των 34 εκατομμυρίων! Γίνεται, λοιπόν, σαφές πως ο ψύχραιμος κι εμπεριστατωμένος λόγος του Όλιβερ καλύπτει μια βαθιά ανάγκη για γνήσιο διάλογο πάνω σε περίπλοκα ζητήματα, με το χιούμορ να δρα πυροσβεστικά εξαλείφοντας κάθε ίχνος σοβαροφάνειας. Όλο και περισσότεροι κωμικοί υιοθετούν δημοσιογραφικές πρακτικές, καθορίζοντας έμπρακτα το δημόσιο διάλογο, ενώ χάρη στην καλλιτεχνική τους ιδιότητα δεν μειώνεται η αξιοπιστία τους από το μέσο που εκπροσωπούν. Θα είναι άραγε οι κωμικοί οι ειδησεογράφοι του μέλλοντος;
Μικρόφωνα που καίνε
«The Tonight Show»
Έπειτα από πολυετή θητεία στην τηλεοπτική πολιτική σάτιρα ο Στίβεν Κολμπέρ, αντικαθιστώντας τον Ντέιβιντ Λέτερμαν, έβαλε πολιτικό πρόσημο σε ένα από τα πιο εμβληματικά τοκ σόου της αμερικανικής τηλεόρασης, συνδυάζοντας την επικαιρότητα με πρωτοκλασάτους καλεσμένους.
«Saturday Night Live»
Η 43χρονη ζωντανή κωμική εκπομπή συμπεριλάμβανε πάντα την πολιτική σάτιρα στα σκετς της, η εκλογή όμως του Ντόναλντ Τραμπ οδήγησε σε... οίστρο τους συντελεστές της και τον Άλεκ Μπάλντουιν, ο οποίος τον μιμήθηκε ξεκαρδιστικά, στο τρίτο του Emmy.
«The Daily Show»
Ο stand up κωμικός Τρέβορ Νόα ανέλαβε την εκπομπή το 2015, αμέσως μετά τον Τζον Στιούαρτ, με τον οποίο είχε κερδίσει 22 Emmy. Δεν τα πάει κι άσχημα, έχει όμως πολύ δρόμο μπροστά του.
