
Σε μια ιστορική απόφαση για τα πνευματικά δικαιώματα που ενδέχεται να επηρεάσει τις μελλοντικές νομικές υποθέσεις γύρω από την τεχνητή νοημοσύνη (AI), αμερικανικό δικαστήριο έκρινε ότι η εκπαίδευση συστημάτων AI με τη χρήση υλικού που προστατεύεται από πνευματικά δικαιώματα δεν συνιστά "δίκαιη χρήση" (fair use). Αυτή η απόφαση αναμένεται να ενισχύσει τις θέσεις των δημιουργών που προσφεύγουν νομικά κατά των μεγάλων τεχνολογικών εταιρειών.
Συγκεκριμένα, ο ομοσπονδιακός δικαστής των ΗΠΑ, ο Στέφανος Μπίμπας, απέρριψε τους ισχυρισμούς της εταιρείας Ross Intelligence, η οποία υποστήριξε ότι καλύπτεται από την εξαίρεση της "δίκαιης χρήσης" στο πλαίσιο των πνευματικών δικαιωμάτων. Η απόφαση του δικαστηρίου, η οποία αφορά τη χρήση περιεχομένου της Thomson Reuters για την εκπαίδευση ενός νομικού εργαλείου τεχνητής νοημοσύνης, αναμένεται να έχει σημαντική επίδραση σε παρόμοιες υποθέσεις, περιλαμβανομένων εκείνων που αφορούν τη βιομηχανία του Χόλιγουντ και άλλες δημιουργικές βιομηχανίες.
Η υπόθεση αφορά την πλατφόρμα νομικής έρευνας της Thomson Reuters, η οποία παρέχει πρόσβαση σε πληροφορίες για νόμους, κανονισμούς και αποφάσεις δικαστηρίων. Το περιεχόμενο αυτό περιλαμβάνει "headnotes" (σημειώματα) που συνοψίζουν τα κύρια σημεία του δικαίου και τις αποφάσεις των δικαστηρίων, τα οποία προστατεύονται από πνευματικά δικαιώματα.
Η εταιρεία Ross Intelligence, η οποία πλέον δεν λειτουργεί, χρησιμοποίησε μια μορφή αυτών των headnotes για την εκπαίδευση ενός ανταγωνιστικού συστήματος νομικής έρευνας, αφού η Thomson Reuters αρνήθηκε να της παραχωρήσει άδεια χρήσης. Ο δικαστής, αναγνωρίζοντας ότι τα headnotes περιέχουν δημιουργικό έργο, αποφάσισε ότι αυτά πρέπει να προστατεύονται από πνευματικά δικαιώματα. Ο Στέφανος Μπίμπας συνέκρινε την επεξεργασία των headnotes με την εργασία ενός γλύπτη που επιλέγει και επεξεργάζεται το μάρμαρο για να δημιουργήσει ένα έργο τέχνης.
Το δικαστήριο επίσης απέρριψε την ένσταση περί "δίκαιης χρήσης", τονίζοντας ότι η Ross είχε εμπορική πρόθεση να χρησιμοποιήσει το υλικό για να ανταγωνιστεί την Thomson Reuters, κάτι που δυσχεραίνει την εφαρμογή της έννοιας της δίκαιης χρήσης. Η απόφαση αυτή υπογραμμίζει ότι η δημιουργία μιας εναλλακτικής αγοράς για δεδομένα εκπαίδευσης AI, χρησιμοποιώντας πνευματικά δικαιώματα χωρίς άδεια, μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες για τους δημιουργούς.
Η απόφαση είναι ιδιαίτερα σημαντική και αναμένεται να αποτελέσει σημείο αναφοράς σε υποθέσεις που αφορούν τη χρήση πνευματικών δικαιωμάτων στην εκπαίδευση συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης από εταιρείες όπως οι OpenAI, Meta και Anthropic. Η Concord Music Group ήδη ζήτησε από το δικαστήριο να λάβει υπόψη αυτή την απόφαση στην υπόθεσή της κατά της Amazon, η οποία αφορά τη χρήση στίχων τραγουδιών για την εκπαίδευση της AI του Claude.
Η απόφαση αυτή δείχνει ότι η χρήση υλικού με πνευματικά δικαιώματα για την εκπαίδευση AI δεν θεωρείται αυτόματα δίκαιη χρήση και αναμένεται να ενισχύσει τις νομικές θέσεις των δημιουργών και καλλιτεχνών που αγωνίζονται για την προστασία των έργων τους από την ανεξέλεγκτη εκμετάλλευση από τις τεχνολογικές εταιρείες.