
"Το Πρώτο Μου Τριαντάφυλλο": τραγούδι, τίτλος δίσκου, τώρα κι όνομα της παράστασης που ετοιμάζεις παρέα με τη Λίνα Νικολακοπούλου, για τον Κήπο του Μεγάρου Μουσικής (Παρασκευή 11/7). Τι συμβολίζει για σένα, ως ερμηνευτή, αυτό το τριαντάφυλλο; Δικαίως, πιστεύεις, τα έχουμε ξεχωρίσει τα τριαντάφυλλα στη συνείδησή μας, συγκριτικά με άλλα λουλούδια;
Με το που άκουσα "Το Πρώτο Μου Τριαντάφυλλο", με διαπέρασε σαν ηλεκτρικό ρεύμα. Έγινε μια βαθιά σύνδεση κι ένιωσα ότι κάτι έχω να πω μέσα από αυτή τη μουσική. Πολλές φορές, οι παραδοσιακές μελωδίες είναι σαν να κουβαλάνε στους ώμους την ιστορία των λαών και κρύβουν μια μεγάλη φόρτιση. Αυτό το τραγούδι είναι για μένα ένα σημείο στον χρόνο, ένα βίωμα, ένας άνθρωπος, που στέκεται ανεξίτηλα μέσα μου. Δεν εννοώ κάτι συγκεκριμένο όταν το τραγουδάω, δεν σκέφτομαι μια σεκάνς της ζωής μου, νιώθω όμως κάτι άσβεστο, παντοτινό. Όσο για τα λουλούδι, νομίζω πως, πέρα από την ομορφιά του, στην όψη, στη μυρωδιά και στην αφή έχει και έναν ενδιαφέρον συμβολισμό. Τα αγκάθια που το συνοδεύουν δημιουργούν την τέλεια αρχέγονη αντίθεση ομορφιάς και "τιμωρίας".
Στα της παράστασης του Κήπου βλέπω αρκετούς τίτλους τραγουδιών, οι οποίοι δίνονται ως ενδεικτικοί του προγράμματος που θα παρουσιάσετε. Πώς αποφασίσατε τι θα βάλετε και τι, ίσως, θα αφήσετε; Πώς διαχειριστήκατε την ισορροπία μεταξύ εγχώριου και διεθνούς ρεπερτορίου;
Το ρεπερτόριο αυτό είναι η ταυτότητά μου, η καταγωγή, τα ακούσματα και όσα μου αρέσουν να τραγουδάω. Από αυτά αντλούμε με τη Λίνα Νικολακοπούλου τις επιλογές μας, η οποία, έχοντας μια μεγάλη εμπειρία και γνώση από το τραγούδι, μου προτείνει και με οδηγεί σε δρόμους που είναι άλλες φορές απρόσμενοι και άλλες φορές all time classic. Ιταλοί συνθέτες, κινηματογραφικά κομμάτια, ευρωπαϊκά συγκροτήματα, λαϊκά τραγούδια της Ελλάδας και των Βαλκανίων, τραγούδια για τον έρωτα, είναι μερικές μόνο από τις αναφορές μας στο πρόγραμμα που έχουμε ετοιμάσει, όπου φυσικά πρωτοστατούν τα καινούρια μας τραγούδια. Και οι δύο έχουμε ισχυρή μέσα μας τη μεσογειακή κουλτούρα. Άλλωστε οι συγγένειες των τραγουδιών της Μεσογείου είναι τέτοιες –οι μουσικές, οι ποιητικές, οι αισθητικές– που από ένα σημείο και μετά είναι σαν μας οδηγεί αυτός ο δρόμος μόνος του.

Όπως διαβάζω στο συνοδευτικό δελτίο Τύπου, αυτό που έχετε ετοιμάσει είναι "ένα πρόγραμμα για το καλοκαίρι". Τα αγαπάς τα καλοκαίρια; Ή προτιμάς άλλες εποχές του χρόνου;
Αν ήμουν εποχή, θα ήμουν σίγουρα καλοκαίρι. Σκεφτείτε να με λέγαν κιόλας Ιούλιο ή Αύγουστο (γέλια) Είναι ο λόγος που θα αποχωριζόμουν δύσκολα την Ελλάδα ή τη Μεσόγειο ευρύτερα. Το καλοκαίρι με λυτρώνει, με συγκινεί, με ηρεμεί. Οξύνονται οι αισθήσεις μου και τα συναισθήματά μου. Είμαι σίγουρος πως για όλα φταίει η θάλασσα.
Δεν θα ξεχάσω ποτέ ότι, μετά την πρώτη φορά που συνάντησα τη Λίνα Νικολακοπούλου, έφυγα με μια τεράστια όρεξη για σχέδια και για πράγματα. Έχει συμβεί και σε σένα, στα σχεδόν 10 χρόνια στα οποία συμπορεύεστε;
Το σημαντικό είναι ότι συμβαίνει ακόμα. Στην αρχή, γνώρισα τη Λίνα ως πρωτοεμφανιζόμενος τραγουδιστής που λάτρευε τα τραγούδια της. Δεν υπήρχε περίπτωση να μη με εμπνέει και να μη με παρακινεί να δημιουργήσω και να γίνω καλύτερος. Κι όπως συνηθίζει να λέει κι εκείνη, να σκέφτομαι πλατιά. Τώρα, όμως, συνειδητοποιώ ότι αυτό δεν έχει καταλαγιάσει μέσα μου, 9 χρόνια μετά, και αυτό είναι σπουδαίο.
H "Όμορφη Ζωή" (2020) σε έβαλε στα ραδιόφωνα και βοήθησε ώστε το όνομά σου να γίνει αναγνωρίσιμο πέρα από το κοινό που σε είχε πρωτοπροσέξει μέσω των συνεργασιών σου με τον Δημήτρη Μαραμή και τον Σταύρο Σταυρίδη (2014). Πώς έζησες αυτή την επιτυχία; Πώς την είδες να μετασχηματίζει την ως τότε καθημερινότητά σου;
Η "Όμορφη Ζωή" μου πρόσφερε το απόλυτο δώρο της εκπλήρωσης ενός ονείρου αλλά και της επιβεβαίωσης ότι, όταν κάτι είναι μέσα σου πολύ δυνατό, οφείλεις να το ακολουθήσεις. Γι' αυτό και μόνο, λέω με σιγουριά ότι με άλλαξε. Η επιτυχία ήρθε μετά και ειλικρινά από πλευράς μου δεν το περίμενα, σε αυτόν τον βαθμό. Είναι πολύ ωραία αυτή η στιγμή για έναν τραγουδιστή, να βλέπει κοινό στις εμφανίσεις του που έρχεται πια για να ακούσει κάτι δικό του, κάτι που έχει πρωτοπεί με τη φωνή του. Και μάλιστα σε μια εποχή που είναι δύσκολο να σκάσει επιτυχία από το συγκεκριμένο ρεπερτόριο. Πιστεύω πως, αν δεν είχαν μεσολαβήσει τα δύο χρόνια με την πανδημία και ό,τι συνέβη τότε στις ζωές μας, θα είχε φανεί και σε άλλα επίπεδα η αγάπη του κόσμου γι' αυτό το τραγούδι και γενικότερα για αυτήν τη συνεργασία.

Μιας και λέμε για την "Όμορφη Ζωή", θα πας στη βραδιά του Nicola Piovani στο Ηρώδειο ή πέφτει πολύ κοντά στη δική σου εμφάνιση; Γενικά, δίνεις το παρών στις καλοκαιρινές συναυλίες, ως θεατής;
Είναι ο Piovani δίπλα στο σπίτι μου και θα το χάσω; (γέλια) Έχουμε χτίσει μια τρυφερή σχέση και με τον μαέστρο και με τον Nino, τον αδερφό του, όλα αυτά τα χρόνια που συνεργαστήκαμε για το άλμπουμ και την κοινή μας εμφάνιση, και μέσα από τις συναντήσεις μας στη Ρώμη και την Ελλάδα. Ήταν πάντα, άλλωστε, από τους πιο αγαπημένους μου. Οι καλοκαιρινές συναυλίες είναι μεγάλη ανάσα για την Αθήνα. Πηγαίνω όπου μπορώ, ακόμα και σε θεάματα που εκ πρώτης μπορεί να μη με ενδιαφέρουν τόσο, γιατί θέλω να παρατηρώ κι άλλους κόσμους.
Διάβασα σε κάποια συνέντευξή σου ότι θεωρείς "φτηνή" την εποχή στην οποία ζούμε. Αυτό, όμως, θυμάμαι να το λένε κι άλλοι, παλιότεροι συνάδελφοί σου, για τις δικές τους εποχές, που ίσως, πλέον, να τις νοσταλγούμε. Απηχείται, λοιπόν, μια γενικότερη κατάσταση των πραγμάτων στην Ελλάδα; Ή θεωρείς ότι έγιναν χειρότερα τα πράγματα, ίσως και λόγω της εισόδου της τεχνολογίας στην καθημερινότητά μας;
Είχα πει οτι η εποχή που ζούμε είναι "φτηνή" και από θέμα αξιών, αλλά και από αισθητικής άποψης. Ζούμε το απόλυτο κυνήγι του virality και των χρημάτων φυσικά, που δεν είναι κάτι καινούριο. Η καλοσύνη και το γούστο δεν παράγουν τίποτα από αυτά, οπότε δεν επιβραβεύονται. Για μένα τα social media επηρεάσανε καταλυτικά. Σίγουρα τη γενιά μου, φυσικά και τις επόμενες. Μας εκθέτουν καθημερινά σε μια πραγματικότητα που, όπως και να το κάνουμε, είναι ρηχή. Και δεν θα μπορούσε να είναι κάτι άλλο, αφού μιλάμε για τη μίμηση μιας αλήθειας. Μπήκαν στη ζωή μας σαν κάτι επαναστατικό και ήταν τόσο σαρωτικά, ώστε μας αγκύλωσαν –και τώρα δεν μπορούμε να φανταστούμε τη ζωή μας χωρίς αυτά. Μπορεί και να αντηχεί σε αυτό μια γενικότερη κατάσταση των πραγμάτων στην Ελλάδα, εδώ και δεκαετίες. Πιθανό είναι. Πάντως οι αντιθέσεις μεταξύ των ανθρώπων είναι μεγάλες, όπως και με την ιστορία μας.

Παρότι δεν έζησες την παλιότερη –τη λεγόμενη και "χρυσή"– περίοδο της εγχώριας δισκογραφίας δίνεις την εντύπωση καλλιτέχνη που έχει ακούσει κάμποσα πράγματα. Τι θα έλεγες ότι λείπει στο σήμερα του τραγουδιού μας; Και σε τι, ίσως, υπερτερεί η εποχή σου, συγκρινόμενη με εκείνα τα χρόνια;
Σαν να έχει αλλοιωθεί η πρόθεση του τραγουδιού. Δεν συναντάω εύκολα το πηγαίο. Το πηγαίο στη μελωδία, στον στίχο. Κι απ' την άλλη, οι επαναστατικότητες που εμφανίζονται μου φαίνονται έως και κενόδοξες. Τίποτα από αυτά, βέβαια, δεν είναι απόλυτο και για τίποτα από αυτά δεν έχω βιωματικό μέτρο σύγκρισης με άλλες εποχές. Είναι απλώς ο τρόπος που εγώ βιώνω τη μουσική πραγματικότητα σήμερα –στην Ελλάδα, και όχι μόνο.
Αυτό που έχει πραγματικά σημασία, όμως, είναι το τραγούδι να μπορεί να "μιλήσει" στην εποχή του. Είτε εκφράζοντας μια στιγμή, μια φάση της εποχής που διανύουμε, είτε ακόμα και πηγαίνοντάς μας παρακάτω. Σήμερα που συζητάμε πιο ανοιχτά και έχουμε απελευθερωθεί ως κοινωνία σε κάποια πράγματα, αν και έχουμε πολύ δρόμο ακόμα, μπορούμε δημιουργικά να εξελιχθούμε. Και να χρησιμοποιήσουμε την τεχνολογία που μας προσφέρεται απλόχερα κάθε μέρα προς όφελός μας. Να "τρυπήσουμε" τον αλγόριθμο (γέλια) Και αν καταφέρουμε να έχει αυτή η εξέλιξη χρώμα ελληνικό, πιστεύω ότι θα έρθει το επόμενο σπουδαίο. Για μένα το σπουδαίο έχει καταγωγή, όποια και αν είναι αυτή.
Πώς θα κινηθείς μετά τον Κήπο του Μεγάρου; Προβλέπονται διακοπές; Υπάρχουν ανακοινώσιμα σχέδια για το υπόλοιπο 2025;
Στις 11 Ιουλίου, στον Κήπο του Μεγάρου, ξεκινάει η καλοκαιρινή μου περιοδεία που θα διαρκέσει μέχρι τέλος Σεπτέμβρη, περίπου. Ανυπομονώ να δω πώς θα λειτουργήσουν ζωντανά τα καινούρια μας τραγούδια και πώς θα συνδεθούμε με τον κόσμο που θα 'ρθει να μας βρει στους καλοκαιρινούς προορισμούς. Θέλω να έχω χρόνο με αυτά τα τραγούδια, γιατί πιστεύω έχουν να μου δώσουν πολλά στη διαδρομή μου. Όσο για το μετά, βλέπουμε. Ιδέες έχω ήδη αρκετές, αλλά αφήνω και τη ζωή να με οδηγήσει σε πράγματα που δεν μπορώ να φανταστώ.