Καλοκαίρι με λάμψη 'κλασική' για το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Ήδη από το απώτατο παρελθόν, 70 χρόνια πριν, όταν έκανε τα πρώτα του βήματα, το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου συνδέθηκε στενά με τον κόσμο της κλασικής μουσικής. Ανάμεσα, ας πούμε, στα όσα έδωσαν τον τόνο το μακρινό 1955, στην εναρκτήρια του εκδοχή (τότε που λεγόταν απλά Φεστιβάλ Αθηνών), ήταν οι τρεις παραστάσεις της Φιλαρμονικής Ορχήστρας της Νέας Υόρκης στον κινηματογράφο "Ορφέας", σε διεύθυνση του φημισμένου συμπατριώτη μας Δημήτρη Μητρόπουλου.

Και ο δεσμός μεγάλωσε ακόμα περισσότερο τα επόμενα χρόνια χάρη σε συναυλίες-ορόσημα σαν κι εκείνες του αμφιλεγόμενου μα σπουδαίου Χέρμπερτ φον Κάραγιαν με τη Φιλαρμονική του Βερολίνου (τρεις βραδιές στο Ηρώδειο το 1962, άλλες δύο το 1965) και με τη Φιλαρμονική της Βιέννης (τρεις βραδιές στο Ηρώδειο, 1963), του Μστισλάβ Ροστροπόβιτς (1985), του θρυλικού Λουτσιάνο Παβαρότι (1991, 2004), του Φίλιπ Γκλας (2004) ή της Μάρθα Άργκεριχ (2017).

Έτσι, o κλασικός κόσμος έχει κάθε λόγο ν' ανυπομονεί για τις θερινές ανακοινώσεις του φεστιβάλ, αφού γνωρίζει καλά ότι η θέση των αγαπημένων του ήχων παραμένει ακλόνητη στους ετήσιους προγραμματισμούς. Δεν θ' απογοητευτεί λοιπόν ούτε και φέτος, αφού από τις 21/6 έως (και) τις 19/7 το Ωδείο Ηρώδου Αττικού και το Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου αναμένεται να φιλοξενήσουν διάφορες ωραίες συναυλίες, με διεθνείς μα και με εγχώριους αστέρες.

Τη μερίδα του λέοντος ανάμεσά τους έχει ο λεγόμενος "κύκλος κλασικής μουσικής", αλλά υπάρχουν και βραδιές με πιο σύγχρονο χαρακτήρα και με δυνητική απεύθυνση σε ένα πλατύτερο ακροατήριο, οι οποίες βάζουν μια πολύτιμη πινελιά επικαιρότητας. Δείχνοντας ότι η περιπέτεια αυτής της πλούσιας κληρονομιάς συνεχίζεται, στο διάβα των αιώνων. 

Το Σάββατο 21/6, το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου συντονίζεται με τους εορτασμούς για την Παγκόσμια Ημέρα Μουσικής, στους οποίους μετέχει μέσω της καθιερωμένης, πια, συναυλίας που δίνει κάθε καλοκαίρι η Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ. Η οποία αναμένεται να εμφανιστεί στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού υπό τη μπαγκέτα του καταξιωμένου αρχιμουσικού (και διευθυντή της) Μιχάλη Οικονόμου, με στόχο να ταξιδέψει το φιλοθεάμον κοινό σε "δέκα διαφορετικούς ονειρικούς κόσμους".

Μια ματιά στο πρόγραμμα της βραδιάς πείθει για του λόγου το αληθές, αφού, μεταξύ άλλων, θα ακουστεί το αριστουργηματικό "Μπολερό" του Μωρίς Ραβέλ, ο "Μολδάβας" του Μπέντριχ Σμέτανα, το "Εμβατήριο Πομπής και Μεγαλοπρέπειας" του Έντουαρντ Έλγκαρ, αλλά και η "Δωδεκανησιακή Σουίτα αρ. 1" του Γιάννη Κωνσταντινίδη.

Το επόμενο Σάββατο, στις 28/6, τη σκυτάλη των κλασικών εκδηλώσεων λαμβάνει η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, η οποία θα παραταχθεί στο Ηρώδειο σε διεύθυνση Λουκά Καρυτινού, με διπλό μουσικό πρόγραμμα. Αρχικά, δηλαδή, θα παίξει το "Τρίτο Κοντσέρτο για Πιάνο" του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν, έχοντας ως εκλεκτό καλεσμένο τον Αμερικανό πιανίστα Ιμάνιουελ Αξ (Emanuel Ax), ο οποίος επιστρέφει στην Ελλάδα για δεύτερο σερί καλοκαίρι, έχοντας ήδη μαγέψει το κοινό κατά την περσινή του σύμπραξη με τον Λεωνίδα Καβάκο και τον Γιο-Γιο Μα.

Στη συνέχεια η ορχήστρα θα στραφεί στον Φέλιξ Μέντελσον, προκειμένου να παρουσιάσει την πολυσυζητημένη σκηνική μουσική που έγραψε για το "Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας" του Ουίλιαμ Σαίξπηρ. 

Ο Ιούλιος, έπειτα, ξεκινά με τον Max Richter, ο οποίος επιστρέφει στο Ηρώδειο σε μια παραγωγή της XLALALA Presents, 3 χρόνια μετά την αξέχαστη εμφάνιση του 2022, όταν απέδειξε και στους πιο διστακτικούς ότι η φήμη που χαίρει δεν είναι ούτε τυχαία, ούτε προϊόν επιτυχημένου μάρκετινγκ. Για το αμιγώς κλασικό κοινό, βέβαια, ίσως παραμένει το ισχυρότερο χαρτί της νεοκλασικής αισθητικής στον 21ο αιώνα.

Γεγονός είναι, όμως, ότι τον ακολουθεί ένα πολύ ευρύτερο ακροατήριο –που κατά τα λοιπά μπορεί να έχει electronica ή alternative pop/rock προτιμήσεις– έχοντας εκτιμήσει την ικανότητά του να υπάρχει δημιουργικά ανάμεσα σε συνθεσάιζερς και συμφωνικές ορχήστρες. Στην Αθήνα θα παίξει (Τρίτη 1/7) με ένα κουιντέτο εγχόρδων, συνοδεία αφηγητή, πιάνοντας το νήμα από τον αξιομνημόνευτο δίσκο "The Blue Notebooks" του 2004.

Μία ακόμα υψηλού επιπέδου συναυλία περιμένει κατόπιν την Αθήνα την Κυριακή 6/7, όταν στο Ηρώδειο θα καταφτάσει η Φιλαρμονική Ορχήστρα του Μονάχου υπό τη διεύθυνση του χαρισματικού Κολομβιανού μαέστρου Αντρές Ορόσκο-Εστράδα, για μια σπέσιαλ θερινή σύμπραξη με τη Χίλαρι Χαν (Hilary Hahn): μια βιολίστρια παγκόσμιας κλάσης, η οποία ξεκίνησε ως παιδί-θαύμα, μα δεν έμεινε εκεί, αφού έχτισε μια καριέρα με απαράμιλλο κύρος και σωρεία σπουδαίων συνεργασιών.

Μαζί της, λοιπόν, η περίφημη βαυαρική ορχήστρα θα παρουσιάσει έργα Γιοχάνες Μπραμς και Αντονίν Ντβόρζακ και είναι ήδη πολλοί όσοι αδημονούν να θαυμάσουν τις επιδόσεις της Χαν στο πάντα απαιτητικό "Κοντσέρτο για Βιολί σε ρε μείζονα" του πρώτου. 

Δύο μέρες μετά (Τρίτη 8/7), η σκηνή του Ηρωδείου θα φιλοξενήσει μια παραγωγή του Μεγάρου Μουσικής, η οποία θέτει την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών στη διάθεση του Nicola Piovani: ενός συνθέτη που σφράγισε τον σύγχρονο ιταλικό κινηματογράφο με τα λεπτοκεντημένα του soundtracks, "συναντώντας" παράλληλα και την ευρύτερη απήχηση χάρη στις δουλειές που υπέγραψε για κοσμαγάπητες ταινίες του Ρομπέρτο Μπενίνι, του Φεντερίκο Φελίνι ή των αδερφών Πάολο & Βιτόριο Ταβιάνι. Αυτές θα αποτελέσουν και τον κορμό της συναυλίας, επαν-επεξεργασμένες σε τρεις σουίτες.

Έχοντας σαγηνεύσει κάμποσες φορές τις ευρωπαϊκές αίθουσες, ο μαέστρος Κωνσταντίνος Καρύδης είναι από τους πιο διακεκριμένους Έλληνες στο επίκαιρο κλασικό στερέωμα, γι' αυτό και υπάρχει ήδη κάμποσος ενθουσιασμός για την επικείμενη εμφάνισή του στο Ηρώδειο.

Δύο μέρες μετά τη συναυλία του Piovani (Πέμπτη 10/7), λοιπόν, θα τον δούμε να διευθύνει την Chamber Orchestra Οf Europe σε μια παγκόσμια πρώτη εκτέλεση του έργου "Ω Φως Αφεγγές! - Ωδή στον Οιδίποδα" του Περικλή Κούκου, αλλά και να συνεργάζεται με τον περιζήτητο Ελβετό δεξιοτέχνη του πιάνου Φραντσέσκο Πιεμοντέζι στο "Κοντσέρτο για Πιάνο αρ. 2" του Φραντς Λιστ. Η βραδιά, όμως, αναμένεται να έχει κι άλλες εκπλήξεις, αφού αργότερα θα ακουστούν κι έργα Εκτόρ Μπερλιόζ και Χένρι Πέρσελ, ενώ το παρών θα δώσει ανά περιστάσεις και ο "διεθνής" μας βαρύτονος Τάσης Χριστογιαννόπουλος.

Δεκαπέντε χρόνια πριν, εντωμεταξύ, ο Καρύδης είχε διευθύνει τη Mahler Chamber Orchestra για το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου (2010), η οποία επιστρέφει τώρα στην Ελλάδα έχοντας καταξιωθεί ως μία από τις δυναμικότερες ορχήστρες της Ευρώπης.

Στην πραγματικότητα, βέβαια, λειτουργεί περισσότερο ως "διεθνής νομαδική κολεκτίβα" (όπως εύστοχα έχει περιγραφεί), παρά σαν τυπική ορχήστρα –γι' αυτό και πολλές φορές παίζει δίχως μαέστρο. Πάντως, στην εμφάνιση της Τρίτης 15/7 κάτω από την Ακρόπολη θα τη διευθύνει η χαρισματική Κινέζα πιανίστρια Γιούτζα Γουάνγκ, οδηγώντας τη σε έργα Φρεντερίκ Σοπέν, Ίγκορ Στραβίνσκι κ.ά.

Ακολούθως, ο κλασικός προγραμματισμός του φετινού φεστιβάλ θα ρίξει αυλαία το Σάββατο 19/7 με δύο πραγματικά λαμπερές συναυλίες –μία στην Αθήνα και μία στην Επίδαυρο. Στην πρώτη περίπτωση, το Ηρώδειο θα υποδεχτεί τον Ντανιίλ Τρίφονοφ για ένα ρεσιτάλ με έργα Σοπέν, Σάμιουελ Μπάρμπερ και Πιότρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι. Ο Ρώσος βιρτουόζος ενθουσίασε την Ελλάδα πίσω στο 2021, συνεργαζόμενος με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, τώρα, όμως, θα έχει την ευκαιρία για μια πιο "μοναχική" παρουσία, η οποία φιλοδοξεί να καταδείξει ευκρινέστερα γιατί πολλοί τον θεωρούν ως τον κορυφαίο πιανίστα των καιρών μας: η Μάρθα Άργκεριχ, λ.χ., έχει σχολιάσει χαρακτηριστικά ότι, σε τόσα χρόνια καριέρας, δεν έχει ακούσει τίποτα παρόμοιο με το δικό του ηχόχρωμα. 

Στην Επίδαυρο, από την άλλη, το Αρχαίο Θέατρο θα φιλοξενήσει την ορχήστρα Utopia του Θεόδωρου Κουρεντζή, για τον οποίον οι συστάσεις περιττεύουν. Όχι μόνο γιατί έχει καταξιωθεί, πια, ανάμεσα στα λαμπρότερα άστρα του σύγχρονου κλασικού στερεώματος, αλλά κι επειδή λατρεύεται από τους εγχώριους μουσικόφιλους, με τις εκάστοτε εμφανίσεις του να γίνονται πάντα sold out. Για τις 19/7, ο πολυβραβευμένος αρχιμουσικός ετοιμάζει την "Τέταρτη Συμφωνία" του Γκούσταβ Μάλερ, αλλά και τον σπαρακτικό του κύκλο "Τραγούδια για τα Νεκρά Παιδιά", που στηρίζεται σε ποιήματα του Φρίντριχ Ρίκερτ. Στην Επίδαυρο θα τα ερμηνεύσει η Γαλλοελβετίδα μεσόφωνος Εβ-Μοντ Ιμπό (Eve-Maud Hubeaux).