© Lauren Luxenberg
Συχνά, λένε ότι η εποχή μας ευνοεί τη μουσική πολυδιάσπαση, έχοντας ως βασικό χαρακτηριστικό τις ατομικές ακροαστικές διαδρομές και τις γρήγορες εναλλαγές παραστάσεων, οι οποίες, με τη σειρά τους, βάζουν δύσκολα στην ανάδυση καινούριων ινδαλμάτων (πέρα από ορισμένες εξαιρέσεις, που πάντα υπάρχουν) και μεγάλων συλλογικών αναμνήσεων. Και ο Shabaka Hutchings θα βρισκόταν, μάλλον, ανάμεσα στους πρώτους που θα αποδέχονταν ότι είναι "παιδιά" αυτών των εξελίξεων. Ωστόσο, πέτυχε να γίνει σημείο αναφοράς: όποια λίστα κι αν φτιάχναμε με συζητημένους καλλιτέχνες της τελευταίας δεκαετίας, θα κρινόταν ελλιπής, εάν δεν συμπεριλάμβανε το όνομά του.
Αυτή η αναγνωρισιμότητα, βέβαια, σκοντάφτει σε διάφορα παράδοξα. Από τη μία, δηλαδή, είναι δεδομένη η "φασαρία" γύρω από τη δράση του Shabaka με τους The Comet Is Coming και τους Sons Of Kemet: δύο σχήματα τα οποία τον έχουν βοηθήσει να υπερβεί την τζαζ ταμπέλα που έσπευσαν να του φορέσουν σε διάφορα δημοσιεύματα, αφού αγκαλιάστηκαν ενθουσιωδώς (οι πρώτοι, ειδικά) από ένα alternative pop/rock κοινό που αγαπά να λοξοδρομεί και πέρα από τις ηλεκτρικές κιθάρες· τον ίδιο κόσμο, λιγότερο ή περισσότερο, που ακολουθεί και τον Kamasi Washington.
Από την άλλη, τίποτα απ' όλα αυτά δεν έχει περάσει σε κάποια αληθώς μαζικότερη σφαίρα, ώστε να δικαιώνει όσους ξεχειλώνουν τον όρο "ποπ κουλτούρα" στον σύγχρονο Τύπο, προσαρμόζοντάς τον άκριτα σε ό,τι τους αρέσει, παρά σε ό,τι όντως συμβαίνει. Είτε, δηλαδή, μιλήσουμε για το πιο διάσημο άλμπουμ των The Comet Is Coming ("Trust In The Lifeforce Of The Deep Mystery", 2019), είτε για τα νερά που τάραξε το "Your Queen Is A Reptile" των Sons Of Kemet (2018), τα διεθνή charts κάθε άλλο παρά υποκλίθηκαν. Αντιθέτως, η απήχηση έμεινε βαλτωμένη αρκετές θέσεις πιο πέρα από το εμπορικώς καθοριστικό (σε Βρετανία και Αμερική) top-40.
Επιπλέον, τώρα είναι και ο ίδιος ο Shabaka που έρχεται να ανακατέψει τα πράγματα, ακόμα περισσότερο. Γιατί, πάνω που διακρίθηκε ως αξιοθαύμαστος βιρτουόζος, πάνω που η κριτική αποτίμησε τις επιδόσεις του στο σαξόφωνο ως σταθμό και του 21ου αιώνα, μα και του διαρκούς διαλόγου που άνοιξε η τζαζ με μια ποικιλία ήχων μετά τη δεκαετία του 1990, εκείνος μας ζητά, ξαφνικά, να τον φανταστούμε κάπως αλλιώς –στη βάση, π.χ., των σόλο περιπετειών του ΕΡ "Afrikan Culture" (2023) και του φετινού άλμπουμ "Perceive Its Beauty, Acknowledge Its Grace". Το οποίο τον φέρνει και στην Ελλάδα, για πρώτη φορά, στα εγκαίνια της έβδομης σεζόν των εκλεκτών St Paul's Sessions (Πέμπτη 31/10, στο αμφιθέατρο "Ιωάννης Δεσποτόπουλος" του Ωδείου Αθηνών), σε μια οπωσδήποτε πολυαναμενόμενη βραδιά.
Μπορούμε, όμως, να πάμε να δούμε τον Shabaka και να τον αντιμετωπίσουμε απλά ως έναν ευφυή πολυ-οργανίστα; Γίνεται, δηλαδή, να κάτσουμε να τον απολαύσουμε ενώ θα παρουσιάζει το εύρος μιας επιλογής φλάουτων απ' όλον τον κόσμο, λησμονώντας όσα μας ξεσήκωσαν στους Sons Of Kemet ή εκείνο το φρενιτώδες σαξόφωνο που συνόδευσε τόσο αριστοτεχνικά το φλογερό spoken word της ποιήτριας Kae Tempest στο "Blood From The Past" των The Comet Is Coming –οδηγώντας, ίσως, σε υπερβολικές αντιδράσεις για το συνθετικό βάθος του "Trust In The Lifeforce Of The Deep Mystery";
Η απάντηση δεν προκύπτει αβίαστα και μάλλον όχι δίχως μια κάποια απογοήτευση για το τάιμινγκ της πρώτης του συναυλίας στην Αθήνα, αφού ήταν μόλις φέτος τον Ιανουάριο που ο Shabaka υλοποίησε την απόφασή του να αποσυρθεί από το σαξόφωνο, επικαλούμενος τη σωματική και συναισθηματική καταπόνηση που του έχει δημιουργήσει το παίξιμό του. Ωστόσο, με μουσικούς τέτοιου διαμετρήματος, δεν ξεμπερδεύεις έτσι απλά. Έστω και μετοικώντας στα φλάουτα, δηλαδή, παραμένει ο χαμαιλέοντας που ήδη ξέρουμε: ένας άνθρωπος μοιρασμένος ανάμεσα στη Βρετανία και στο νησιωτικό κρατίδιο Μπαρμπέιντος της Καραϊβικής (εκεί μεγάλωσε, από εκεί προέρχεται και η οικογένειά του), ο οποίος πέτυχε να αφήσει αποτύπωμα στην επίκαιρη τζαζ, παρότι η πρώτη του μουσική αγάπη ήταν το golden era χιπ χοπ του Nas και του Notorious B.I.G.
Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι, εκτός από έναν διαφορετικό εαυτό, κομίζει στους φίλους του και μια νέα ηχητική πρόταση. Η οποία μπορεί να εκπροσωπείται, σε έναν βαθμό, από το φετινό άλμπουμ, μα είναι επί σκηνής όπου αναμένεται να ξεδιπλωθεί στην πλήρη της διάσταση, αφού εκεί θα φανεί πιο ολοκληρωμένα το ανανεωμένο πλαίσιο δράσης του, συντροφιά με τα παιξίματα και τους αυτοσχεδιασμούς των Hinako Omori (πλήκτρα), Miriam Adefris (άρπα), Alina Bzhezhinska (άρπα) & Elliot Galvin (πιάνο). Η υπόσχεση, μάλιστα, κάνει λόγο για έναν κόσμο "όμορφο, γαλήνιο και ποιητικό". Αν εκπληρωθεί, λοιπόν, έχει τα φόντα να βάλει τη σχέση μας με τον Shabaka και τις ανησυχίες του σε καινούρια τροχιά.
