Josep Caballé Domenech: "Eίμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι η μουσική και η τέχνη είναι για όλους, ότι αλλάζει τους ανθρώπους και επομένως αλλάζει τον κόσμο"

Με ένα λαμπερό γκαλά θα εγκαινιαστούν οι εορτασμοί των 20 χρόνων του προγράμματος καθοδήγησης της Rolex στην αίθουσα "Σταύρος Νιάρχος" του ΚΠΙΣΝ, την Παρασκευή 26 Μαΐου, με τη συμμετοχή "απόφοιτων προστατευόμενων" της Rolex Mentor and Protégé Arts Initiative. Ο Josep Caballé-Domenech θα διευθύνει την El Sistema Greece Youth Orchestra και την a cappella γυναικεία χορωδία Chóres σε ένα πρόγραμμα με έργα Πιατσόλα και Σούμπερτ. Μαζί τους θα συμπράξουν ο βιολιστής David Aaron Carpenter και η μεσόφωνος Susan Platts, η οποία θα ερμηνεύσει το "An die Musik" του Φραντς Σούμπερτ. 

Ο Josep Caballé Domenech, γεννημένος στη Βαρκελώνη, επικεφαλής διευθυντής ορχήστρας της Ορχήστρας του Φεστιβάλ Moritzburg από το 2019, μουσικός διευθυντής της Φιλαρμονικής του Colorado Springs από το 2011, πρώην γενικός μουσικός διευθυντής της συμφωνικής ορχήστρας Staatskapelle Halle και καλλιτεχνικός διευθυντής της Φιλαρμονικής Ορχήστρας της Μπογκοτά, έχει ακολουθήσει μια επιτυχημένη καριέρα με τεράστιο συναυλιακό και οπερετικό ρεπερτόριο. Η τελευταία του ηχογράφηση ήταν για τη Sony με την ορχήστρα του Φεστιβάλ Moritzburg και το έργο "Roman Trilogy" του Respighi, με τη Βασιλική Φιλαρμονική Ορχήστρα του Λονδίνου. Η Αμερικανική Ακαδημία Διεύθυνσης Ορχήστρας στο Aspen του απένειμε το βραβείο Aspen. Ο Ισπανός μουσικός και μαέστρος μίλησε στο "α”, με αφορμή τη συμμετοχή του στο Rolex Arts Festival, για τη συναυλία που θα διευθύνει στο ΚΠΙΣΝ, την "οικογένεια" της Rolex και τον μέντορά του Sir Colin Davis.

Μέντορας του Josep Caballé Domenech την περίοδο 2002-2003 ήταν ο Sir Colin Davis.

Προέρχεστε από μουσική οικογένεια; 
Ναι, οι γονείς μου ήταν επαγγελματίες μουσικοί: Η μητέρα μου έπαιζε βιολί στη συμφωνική Ορχήστρα της Βαρκελώνης και την όπερα Liceu, πριν αφοσιωθεί στη διδασκαλία. Ο πατέρας μου έπαιζε κλαρινέτο στη Συμφωνική μπάντα της Βαρκελώνης και ήταν διευθυντής ορχήστρας σε αρκετούς οργανισμούς για νέους και χορωδίες. Και οι δύο ήταν οι πρώτοι δάσκαλοί μου. Ο αδερφός μου επίσης παίζει κρουστά στη Βαρκελώνη. Όταν ήμασταν παιδιά παρακολουθήσαμε τις περισσότερες συναυλίες των γονιών μας στο "Palau de la Música and Liceu". 

Γιατί επιλέξατε την καριέρα του διεθυντή ορχήστρας;
Δύσκολη ερώτηση! Ξεκίνησα τα βήματά μου στη μουσική πολύ νέος, παίζοντας πιάνο και βιολί. Οι γονείς μου δεν ήθελαν να ακολουθήσουμε απλώς τις οδηγίες τους, γι' αυτό μας προέτρεψαν να μελετήσουμε οποιοδήποτε άλλο όργανο. Σπούδασα κρουστά και ο αδελφός μου τρομπέτα. Αποφάσισα πολύ μικρός ότι θα αφιερώσω τη ζωή μου στη μουσική και κάπως έτσι κέρδισα μια θέση στη Συμφωνική Ορχήστρα της Βαρκελώνης. Θυμάμαι εκείνα τα χρόνια να παρατηρώ πάντα τους διαφορετικούς μαέστρους που είχαμε κάθε εβδομάδα με τις παρτιτούρες του, κάτι που με γοήτευε. Στο ωδείο σπούδασα μαθήματα διεύθυνσης χορωδίας, σύνθεσης και άλλα θεωρητικά και επόμενο βήμα ήταν να δοκιμαστώ στη διεύθυνση ορχήστρας. Υποθέτω ότι η γοητεία του ορχηστρικού ήχου με έκανε να ερωτευτώ τον ρόλο των μαέστρων και έτσι αποφάσισα να προσπαθήσω. Η πίστη μου ήταν ότι, αν δεν τα κατάφερνα, θα επέστρεφα πάντα στην ορχήστρα, γιατί αυτός είναι ο ήχος που νιώθω μέσα μου. Είχα την τύχη να έχω καταπληκτικούς δασκάλους και μέντορες σε αυτόν τον περίπλοκο κόσμο της διεύθυνσης.

Υπήρξατε "προστατευόμενος" του Sir Colin Davis κατά τη διάρκεια του εναρκτηρίου κύκλου του Rolex Mentor and Protégé Arts Initiative. Ποιος ήταν ο αντίκτυπος που είχε η καθοδήγησή του στην καριέρα σας;
Είναι αδύνατον να περιγραφεί με λέξεις. Είναι κάτι που με πηγαίνει και θα με ακολουθεί μέχρι την τελευταία μου μέρα. Εκείνη την εποχή και ως νέος μαέστρος έχοντας τη δυνατότητα να μοιράζομαι χρόνο με έναν θρύλο, να μαθαίνω από την πολυετή εμπειρία του ήταν ένα όνειρο. Φυσικά, δεν ήμουν προετοιμασμένος να καταλάβω όλα όσα μιλούσαμε ή μοιραζόμασταν. Δυστυχώς, υπάρχουν πολλά πράγματα στο επάγγελμά μας που ανακαλύπτονται με πολύ χρόνο και εμπειρία. Τώρα που έχουν περάσει μερικά χρόνια, καταλαβαίνω πολλά από τα πράγματα που ανέφερε και φυσικά με τιμά πολύ που μπορούσα να αναγνωρίσω τις συμβουλές του. Είμαι σίγουρος ότι αυτή η καθοδήγηση επηρέασε αυτά τα 20 χρόνια με τρόπο που χωρίς αυτήν δεν θα βρισκόμουν σε αυτό το στάδιο της καριέρας μου. Όταν οι νέοι μαέστροι μου ζητούν τώρα συμβουλές, προσπαθώ να θυμηθώ την κατάσταση στην οποία βρισκόμουν και προσπαθώ να βοηθήσω με τον ίδιο τρόπο που έκανε και σε μένα [σ.σ. ο Sir Colin Davis].
Πώς θα περιγράφατε την κληρονομιά αυτής της πρωτοβουλίας της Rolex;
Μοναδική. Δεν υπάρχει άλλο πρόγραμμα που να ανταγωνίζεται την πρωτοβουλίας της Rolex, την αριστεία σε όλες τις τέχνες και στο υψηλότερο επίπεδο, που να συνδέει μέντορες και νέους καλλιτέχνες διαφορετικών γενεών για να επιτρέψει στη δημιουργικότητα να είναι και να κάνει μια πραγματική αλλαγή στον κόσμο.

Έχετε περάσει από πολλές, διεθνώς αναγνωρισμένες ορχήστρες, όπως η Φιλαρμονική του Κολοράντο Σπρινγκς, η Staatskapelle Halle και η Φιλαρμονική Ορχήστρα της Μπογκοτά. Τι ακολουθεί τώρα;
Στις ορχήστρες που αναφέρατε είχα ηγετική θέση, ως Καλλιτεχνικός ή/και Μουσικός Διευθυντής. Στην περίπτωση του Κολοράντο Σπρινγκς ήδη 12 χρόνια! Αυτή τη στιγμή είμαι Μουσικός Διευθυντής της Ορχήστρας του Φεστιβάλ Moritzburg στη Δρέσδη από το 2019, με την οποία μόλις κυκλοφορήσαμε την πρώτη μας ηχογράφηση για τη Sony και με την οποία έχουμε σπουδαία έργα τα επόμενα χρόνια. Έχω ονομαστεί επίτιμος διευθυντής ορχήστρας του Κολοράντο Σπρινγκς για τα επόμενα δέκα χρόνια, το οποίο περιλαμβάνει τακτικές επισκέψεις και στο μέλλον. Σίγουρα θα υπάρξουν μερικές guest εμφανίσεις στον συμφωνικό κόσμο καθώς και στην όπερα.

Τι έχετε ετοιμάσει για την εμφάνισή σας με την El Sistema Greece Youth Orchestra στην τελετή γκαλά στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος;
Θα έχω την τιμή να εμφανιστώ με τους συναδέλφους μου κι επίσης "προστατευόμενους" Susan Platts και David Aaron Carpenter. Θα παρουσιάσουμε κομμάτια των Schubert και Piazzolla. Γνωριζόμαστε τόσα χρόνια, έχουμε συνεργαστεί επαγγελματικά και σε πολλές ορχήστρες. Ωστόσο, αυτή θα είναι η πρώτη φορά που θα παίξουμε μαζί για την κοινότητα της Rolex ή καλύτερα την οικογένεια, εκείνων που έκαναν τα πάντα δυνατά.

Το El Sistema Greece χρησιμοποιεί τη μουσική ως εργαλείο κοινωνικής ένταξης και εκπαίδευσης. Πώς σας φαίνεται το εκπαιδευτικό μουσικό πρόγραμμα τoy ESG;
Ειλικρινά, δεν μπορώ να απαντήσω σε αυτήν την ερώτηση γιατί δεν έχω βρεθεί ακόμα μπροστά σε αυτή την καταπληκτική ομάδα. Oι πρόβες έρχονται πολύ σύντομα! Φυσικά, όλες οι συστάσεις που έχω είναι πολύ καλές, οπότε ανυπομονώ πολύ για αυτό. Υπό μια ευρύτερη έννοια, όμως, είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι η μουσική και η τέχνη είναι για όλους, ότι αλλάζει τους ανθρώπους και επομένως αλλάζει τον κόσμο. Αυτή είναι η απόλυτη αποστολή των καλλιτεχνών.