Προτείνοντας σε επανάληψη την "Τόσκα" του Πουτσίνι, στη γνωστή σκηνοθεσία του Ούγκο ντε Άνα, στο Ηρώδειο, η Εθνική Λυρική Σκηνή είχε σίγουρα -και δικαιολογημένα, κατόπιν της διετούς πανδημίας- πρωτίστως στο νου την εισπρακτική επιτυχία.
Και θα είχε πετύχει απόλυτα το στόχο της, αν το έκτακτο πρόβλημα υγείας της εκ των πρωταγωνιστριών Κριστίνε Οπολάις (και η αδυναμία εύρεσης αντικαταστάτριας την τελευταία στιγμή) δεν ματαίωνε την τρίτη από τις συνολικά τέσσερις παραστάσεις – όλες παρεμπιπτόντως σχεδόν sold out!
Σε κάθε περίπτωση, η παρακολούθηση τόσο της πρεμιέρας (28/7) όσο και της τελευταίας παράστασης (31/7) επιβεβαίωσε την ανθεκτικότητα της "κινηματογραφικής" ματιάς παραγωγής που είχε πρωτοπαρουσιασθεί το 2012 και επαναληφθεί το 2015. Τις ισορροπημένες εντυπώσεις επιβεβαίωσε η αναβίωση της διδασκαλίας, που διεκπεραίωσε και πάλι με ακρίβεια η Κατερίνα Πετσατώδη.
Η καλαίσθητη, παραδοσιακή πλην μπολιασμένη με σύγχρονα στοιχεία, δουλειά του Αργεντινού σκηνοθέτη ικανοποίησε κυρίως λόγω της πολύ δυνατής εικαστικής υποστήριξής της -σκηνικά, κοστούμια, βιντεοπροβολές, φωτισμοί- αλλά και της στέρεης θεατρικής καθοδήγησης του συνόλου της διανομής.
Παραπέμποντας πειστικά στη Ρώμη του 1800 (αλλά όχι αναπαριστώντας την ρεαλιστικά), η πρόταση του ντε Άνα λειτούργησε, παραδόξως, περισσότερο καλά στις δύο πρώτες πράξεις -που αποδίδονται ιδανικά σε κλειστό θέατρο- απ’ό,τι στην τρίτη, παρότι αυτή διαδραματίζεται σε ανοιχτό χώρο. Πράγματι, σε μία οπτική και αισθητική ώριμου μπαρόκ, η εκκλησία του Σαντ’Αντρέα και το Μέγαρο Φαρνέζε υποβλήθηκαν ως τόποι δράσης από τις εντυπωσιακές βιντεοπροβολές στον τοίχο της σκηνής του ωδείου. Η δε επιβλητική παρουσία ενός υπερμεγέθους, επικλινούς, χρυσοποίκιλτου Εσταυρωμένου αποτέλεσε σαφή υπόμνηση της κάθε μορφής εξουσίας σε ένα έργο όπου έρωτας, πολιτική και βία δεν παύουν στιγμή να συνυπάρχουν. Αντιθέτως, στο συμβατικό φινάλε που λάμβανε χώρα στο Καστέλ Σαντ’Άντζελο έλειψαν η έμπνευση και οι ιδέες για την αξιοποίηση του σκηνικού χώρου του ρωμαϊκού κοίλου, με αποτέλεσμα την αμήχανη κορύφωση του δράματος.
Από πλευράς τραγουδιού, η ΕΛΣ επέλεξε ορθά να ανανεώσει σε μεγάλο βαθμό το πρωταγωνιστικό τρίο και στις δύο διανομές, έστω και αν καμία δεν ενθουσίασε απόλυτα. Αν αυτή της πρεμιέρας ήταν γενικώς ισορροπημένη, αλλά σκηνικά ετερόκλητη, η δεύτερη χάρισε κατά περίπτωση μεγαλύτερη ικανοποίηση σε φωνητικό ή/και υποκριτικό επίπεδο.
15 χρόνια μετά την εντυπωσιακή της εμφάνιση στον κεντρικό ρόλο στο θέατρο "Ολύμπια" (στη νουάρ σκηνοθεσία του Νίκου Πετρόπουλου), η Λετονή υψίφωνος Κριστίνε Οπολάις απέδειξε (28/7) ότι παραμένει μία σκηνικά εκθαμβωτική Τόσκα, ενώ και η ισχυρή, μεταλλική φωνή της, αν και στερείται λατινικής θέρμης, προβάλλει σαφώς προορισμένη για το ρεπερτόριο του βερισμού. Βέβαια, η εν τω μεταξύ αναγωγή της σε διεθνή σταρ συνοδεύεται, ατυχώς, από κάποιες αμφιβόλου γούστου υπερβολές, έστω και αν αφορούν μιαν ηρωίδα-επιτομή της ντίβας…
Η σκηνική χημεία με τον παρτενέρ της Ραμόν Βάργκας δεν υπήρξε ιδανική. Στα 62 χρόνια του πλέον, ο διάσημος Μεξικανός τενόρος παραμένει ένας εξαιρετικά καλοτραγουδισμένος Καβαραντόσσι, που αξιοποιεί με τέχνη την μπελ-καντίστικη αρματωσιά του για να αντισταθμίσει την έλλειψη ενός δραματικότερου ηχοχρώματος.
Οριακά πιο δεμένο, αλλά φωνητικά περισσότερο άνισο, ήταν το δεύτερο πρωταγωνιστικό ζεύγος. Παρά την κάπως παλιομοδίτικη θεατρική παρουσία, η -προερχόμενη από τον κόσμο του Βέρντι- Αρμένια λυρικοδραματική υψίφωνος Λιάνα Χαρουτουνιάν ευχαρίστησε με την ποιότητα, τη γραμμή και τις εκλεπτύνσεις του τραγουδιού της. Πλάι της, ο μουσικοδραματικά αξιοπρεπής Καβαραντόσσι του Ιταλού τενόρου Τζόρτζιο Μπερρούτζι υπολειπόταν διαρκώς σε ένταση.
Χωρίς να διαθέτει πλέον το αυθάδους όγκου και σαγήνης τίμπρο, ο βαρύτονος Δημήτρης Πλατανιάς παραμένει ένας φωνητικά επιβλητικός, ιδιαζόντως απεχθής, πλην ανεπαρκώς εκφραστικός Σκάρπια. Ο τόσο ευαίσθητα ψυχολογημένος ρόλος του διεστραμμένου βαρόνου δικαιώνεται όμως από λεπτότερες αποχρώσεις σαδισμού και αλαζονείας, όπως αυτές που του ενστάλαξε (στις 31/7) ο Τάσης Χριστογιαννόπουλος. Στην πρώτη του αναμέτρηση με ένα ρόλο που απαιτεί οπωσδήποτε ποιότητες δραματικότερου βαρύτονου με εκτεταμένη και ασφαλή μεσαία και χαμηλή περιοχή, ο σπουδαίος καλλιτέχνης παρέδωσε μαθήματα λυρικοδραματικής τέχνης σε άρθρωση και υπόκριση, ενώ και η φωνή πέρναγε δίχως πρόβλημα στις κερκίδες.
Με κορυφαίο τον έξοχο νεωκόρο του μπασοβαρύτονου Γιάννη Γιαννίση, το σύνολο των αρκετών δευτεραγωνιστικών ρόλων αποδόθηκε προσεγμένα από τους Τάσο Αποστόλου (Αντζελόττι), Ιωάννη Καλύβα (Σπολέττα), Βαγγέλη Μανιάτη (Σαρρόνε/Δεσμοφύλακα) και Εβίτα Χιώτη (φωνή Βοσκού). Αξιόλογη ήταν η συμμετοχή της Χορωδίας και της παιδικής χορωδίας της ΕΛΣ.
Τη μεγαλύτερη αμηχανία προκάλεσε -ανεξαρτήτως της ενθουσιώδους υποδοχής του κοινού!- η μουσική διεύθυνση του έμπειρου Γάλλου αρχιμουσικού Φιλίπ Ωγκέν. Στρωτή και ακριβής, άλλοτε υποστηρικτική των μονωδών άλλοτε όχι, άλλοτε πιο θεατρική άλλοτε αμιγώς συμφωνική, στερείτο συνοχής και σαφούς στίγματος. Σπάνια δε προωθούσε την αφήγηση ή ανεδείκνυε το -ορατό και στην ίδια την παρτιτούρα- δράμα…
Μη βοηθούμενη από την ξηρή ακουστική του Ηρωδείου, η Ορχήστρα της Λυρικής έπιασε μια γενικά καλή απόδοση. Περισσότερο ξεχώρισαν το κουαρτέτο των ξύλινων (Μαυρομμάτης, Καραγιαννίδης, Σαφαριάν-Σιμονένκο, Φαρούγγιας) και -σε μικρότερο βαθμό- τα έγχορδα (ωραίο κουαρτέτο των τσέλων υπό τoν Νικόλα Καβάκο στην Γ’ πράξη).
Λεζάντα κεντρικής φωτογραφίας: Σκηνή από τη Β’ Πράξη της όπερας "Τόσκα" του Πουτσίνι που ανέβασε η Εθνική Λυρική Σκηνή (Ηρώδειο, 28/7): Σκάρπια (Δημήτρης Πλατανιάς) και Τόσκα (Κριστίνε Οπολάις) παρακολουθούν τον Καβαραντόσσι (Ραμόν Βάργκας) να πανηγυρίζει για τα νέα της νίκης των στρατευμάτων του Ναπολέοντα © Ανδρέας Σιμόπουλος
Διαβάστε Επίσης
