Στα 160 χρόνια που συμπληρώθηκαν φέτος από την πρεμιέρα του, ο «Μάρκος Μπότσαρης» έζησε κάμποσες περιπέτειες, πέτυχε όμως και να αναγνωριστεί ως το επιφανέστερο ανάμεσα στα λεγόμενα «εθνικά μελοδράματα». Συνάμα, έθεσε κι έναν πήχη ποιότητας ανάμεσα στις προσπάθειες δημιουργίας εγχώριας όπερας, καθώς ο Ζακύνθιος συνθέτης Παύλος Καρρέρ άντλησε μελωδίες από τις παραδόσεις της εποχής προκειμένου να δώσει ελληνική ταυτότητα στη μουσική που θα έντυνε το λιμπρέτο του Ιταλού ποιητή Τζιοβάνι Κατσαλούπι. Ως πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα στέκει ασφαλώς η άρια «Γέρο-Δήμος» της πρώτης πράξης: ήταν τόσο πετυχημένη, ώστε ακόμα και σήμερα ορισμένοι τη θεωρούν αυθεντικό δημοτικό τραγούδι.
Η υπόθεση διαδραματίζεται στο πολιορκημένο Μεσολόγγι, κατά τα πρώτα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης (1821-1823), με τον επικεφαλής της φρουράς των Σουλιωτών Μάρκο Μπότσαρη να στέλνει μια προσφυγοπούλα από την Κωνσταντινούπολη, τη Σοφία, να κατασκοπεύσει τον εχθρό. Όμως εκείνη συλλαμβάνεται και οδηγείται στον αρχηγό των πολιορκητών Μουσταφά Πασά, στο πρόσωπο του οποίου αναγνωρίζει τον πρώην εραστή της, που ασπάστηκε το Ισλάμ και πρόδωσε τη Φιλική Εταιρία. Συγκλονισμένος από την παρουσία της, ο Μουσταφά επιδιώκει να συνθηκολογήσει με τον Μπότσαρη.
Παρά τον ύμνο προς έναν από τους μεγαλύτερους ήρωες της Επανάστασης, το πολιτικό κλίμα των μέσων του 19ου αιώνα δεν σήκωνε μια παράσταση που θύμιζε τις πιο ταραγμένες μέρες στις σχέσεις με την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ήδη από το 1858, μάλιστα, ο βασιλιάς Όθωνας απαγόρευσε ρητά την παρουσίασή της, ενώ το 1859 δημιουργήθηκε σκάνδαλο σε μια αθηναϊκή συναυλία, όταν τραγουδήθηκε μια πρώιμη μορφή του «Γερο-Δήμου», προκαλώντας την επέμβαση της αστυνομίας. Ωστόσο ο Καρρέρ ανέβασε τελικά την όπερα στην Πάτρα (1861), αντιμετωπίζοντας μεν ανοιχτό πόλεμο από την εκκλησία, μα ανταμοιβόμενος με μια άνευ προηγουμένου λαϊκή απήχηση. Ο «Μάρκος Μπότσαρης» παρέμεινε έκτοτε στο πιο δημοφιλές ρεπερτόριο μελοδράματος, για να αρχίσει να χάνεται μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους, ίσως γιατί στον 20ό αιώνα φάνηκε πλέον ως φολκλόρ του 1821.
Οι εορτασμοί για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση δίνουν την ευκαιρία να απολαύσουμε ξανά τον «Μάρκο Μπότσαρη», ο οποίος θα παρουσιαστεί σε συναυλιακή μορφή, στη σκηνή του ανανεωμένου θεάτρου Ολύμπια την Παρασκευή 5/11, για μία και μοναδική παράσταση. Τη Συμφωνική Ορχήστρα και τη Χορωδία του Δήμου Αθηναίων θα διευθύνει μάλιστα ο Βύρων Φιδετζής, ο οποίος επιμελήθηκε (2013) της νέας ενορχήστρωσης του έργου. Τον Μάρκο Μπότσαρη θα αποδώσει ο Κωνσταντίνος Κληρονόμος, τη Σοφία η Άννα Στυλιανάκη, ενώ ως Μουσταφά θα δούμε τον Γιώργο Κανάρη. Θα τους πλαισιώσουν η Άρτεμις Μπόγρη ως Χρυσή, καθώς και ο Χριστόφορος Σταμπόγλης ως Παλαιών Πατρών Γερμανός.
Περισσότερες πληροφορίες
«Μάρκος Μπότσαρης» του Παύλου Καρρέρ
Ο Βύρων Φιδετζής διευθύνει το περίφημο «εθνικόν μελόδραμα» που εξιστορεί την πορεία και τη δράση του σπουδαίου στρατηγού κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας.
