Ένας κορυφαίος τζαζ μουσικός στην Αθήνα

Κανονικά πρέπει να θεωρήσουμε ότι ο Νορβηγός τρομπετίστας Nils Petter Molvaer πιάνει τα πράγματα από εκεί που τα άφησε ο Miles Davis, καθώς διαμόρφωνε δρόμους και κατευθύνσεις στην τζαζ και τη σύγχρονη μουσική χωρίς να δίνει σημασία σε εκφραστικούς περιορισμούς κι αισθητικά όρια. Και όπως ο Miles από το ’70 και μετά όριζε τη φύση της ηλεκτρικής fusion, έτσι και ο Molvaer βρήκε βαθμιαία τον δικό του τρόπο να διευρύνει την έννοια της σύγχρονης τζαζ μέσα από τη δημιουργική της μείξη με στοιχεία και τεχνικές της electronica που μας δίνουν κάτι καινούργιο.

Αυτό το καινούργιο το είδαμε να έρχεται το 1997 με το δίσκο «Khmer», που έβγαλε στη γερμανική εταιρεία ECM. Εδώ είχαμε μια εξαιρετική δημιουργική μείξη της τζαζ με ροκ τεχνοτροπίες, ηλεκτρονικά ηχοτοπία, χιπ χοπ ρυθμούς και όλα αυτά να δίνουν ένα νέο ηχορυθμικό σύνολο ως αποτέλεσμα, κάτι που δεν έμοιαζε ούτε με τη λεπτή ποιητική τζαζ που συνήθως έβγαινε από τις εκδόσεις της εν λόγω εταιρείας ούτε με τη σύγχρονη λόγια σύνθεση που κάλυπτε το «κλασικό» μέρος του καταλόγου της. Αντιθέτως, η αντίληψη στο «Khmer» αποκάλυπτε, μέσα από τη δημιουργική χρήση των samples και των house και drum ’n’ bass στοιχείων, μια ποπ και dance διάσταση που έκανε την εταιρεία να κυκλοφορήσει και singles με ρεμιξαρισμένες απόψεις μερικών κομματιών του.

Σε αυτό το στιλ μουσικής δόθηκε με αρκετή άνεση και χαρακτηριστική ευκολία ο όρος «future jazz», καθώς η προσέγγιση του Molvaer και των φίλων του συνδύαζε την ηχητική της σύγχρονης τζαζ σε ένα πλαίσιο που άφηνε ανοιχτό τον ορίζοντα της πιθανής εξέλιξης της ηλεκτρονικής μουσικής σε κάτι που υποσχόταν μεγαλύτερες εντάσεις, πιο κοντά στο out rock και το δημιουργικό noisy metal. Αυτό το υποσχόταν η παρουσία τού επίσης Νορβηγού κιθαρίστα Eivind Aarset, που δούλευε πάνω σε μια ευρεία τζαζ ροκ γκάμα και του οποίου η περαιτέρω εξέλιξη σε ποικίλες στιλιστικές μουσικές κατευθύνσεις, από καθαρή τζαζ μέχρι ατμοσφαιρική world ambience, τον έκανε πρώτης τάξεως δημιουργικό παρτενέρ για τον Nils Petter Molvaer.

Με βάση το «Khmer», που ήταν ο πρώτος του προσωπικός δίσκος (μέχρι τότε ο Molvaer ήταν μέλος του nu jazz γκρουπ Masqualero του γνωστού μπασίστα Arild Andersen) και τη μεγάλη εμπορική του επιτυχία, συνέχισε με ιδιαίτερη επιδεξιότητα αυτόν το δρόμο της δημιουργικής μείξης τζαζ, ροκ, electronica, χιπ χοπ κ.ο.κ. μέσα από ένα καθαρά προσωπικό συνθετικό φίλτρο. Έκανε με την ECM ακόμη ένα δίσκο, το «Solid Ether» (2000), και κατόπιν άρχισε να διευρύνει σχεδόν κάθε δυνατότητα που του έδινε ο αδόκιμος μεν αλλά εύγλωττος όρος «future jazz».

Με συνεργάτες ευρείας μουσικής αντίληψης και no wave πρακτικής, όπως ο βετεράνος μπασίστας/παραγωγός Bill Laswell ή ο φίλος του κιθαρίστας Eivind Aarset, και μέσα από δισκογραφικές εταιρείες με ανοιχτούς ορίζοντες και οπτική για τη σύγχρονη τζαζ, όπως η Thirsty Ear ή η OKeh, ο Nils Petter Molvaer έχει δώσει ένα πλούσιο δισκογραφικό έργο –τόσο σε προσωπικές δουλειές όσο και σε συνεργασίες–, που αν δεν καθορίζει το μέλλον της τζαζ, σίγουρα καταγράφει με τα καλύτερα και πιο εναργή χρώματα το συναρπαστικό της παρόν.

Με ήχο στην τρομπέτα που κρατάει την εκφραστική οικονομία αλλά και χρωματική πληρότητα ενός Miles, με μουσικές που εμπλουτίζονται από δίσκο σε δίσκο, με συνεργασίες που όλο και αναπτύσσονται προς ποικίλες κατευθύνσεις και με μουσικούς που τα όριά τους τα καθορίζει μόνο η δημιουργική τους φαντασία, ο Molvaer δίνει ένα μουσικό στίγμα και ιδίωμα το οποίο παίρνει το «σχήμα του νερού». Στον πιο πρόσφατο δίσκο του λ.χ., που έχει τίτλο «Nordub», συνεργάζεται με τους μετρ του dub, τον ντράμερ Sly Dunbar και τον μπασίστα Robbie Shakespeare, με έναν τρόπο που φέρνει σε ίδιους παραλλήλους Σκανδιναβία και Τζαμάικα.

Τώρα έρχεται με το νέο project του εδώ, στο «Half Note Jazz Club» (10-13/1), μαζί με τον Eivind Aarset στην κιθάρα και στα ηλεκτρονικά και τον Ελβετό ντράμερ Samuel Rohrer, για να μας ταξιδέψουν σε χώρους που ξεφεύγουν από κάθε φαντασία, ορίζοντας ένα μέλλον για τη σύγχρονη τζαζ.