Αυτό δεν είναι ένα απλό αφιέρωμα στον Μάνο Ελευθερίου

Ο ποιητής έφυγε ξαφνικά στα μέσα του περασμένου καλοκαιριού, όμως ο λόγος του υπάρχει και παραμένει εδώ, χαραγμένος στη σκέψη μας, γίνεται τραγούδι ζωγραφισμένο με πλήθος από όμορφες μουσικές σε ένα χορταστικό τριήμερο στο Μέγαρο Μουσικής.

Το τριήμερο αυτό αφιέρωμα στον Μάνο Ελευθερίου στο Μέγαρο Μουσικής (26, 27 και 29/10) είχε προγραμματιστεί πριν από ένα χρόνο και όλοι θεωρούσαν πως ο ποιητής θα ήταν (φυσικά) παρών ώστε αυτή η τιμητική εκδήλωση να έχει διαφορετικές διαστάσεις από αυτές που έχει τώρα, ως μεταθανάτια μνημοσύνη. Το σημαντικό σε αυτό το αφιέρωμα είναι ότι θα γίνει μια πρώτη παρουσίαση ενός ποιητικού έργου του Μάνου Ελευθερίου, τη μουσική του οποίου έχει γράψει ο συνθέτης Γιώργος Ανδρέου και σκηνοθετεί ο Δημήτρης Λιγνάδης. Το έργο αυτό είναι ο «Νοητός λύκος».

«Είναι ένα πραγματικό αριστούργημα», λέει ο Γιώργος Ανδρέου. «Ένα από τα μεγάλα κείμενα της ποιητικής λογοτεχνίας μας. Τραγικά προφητικό, διότι εδώ ο ποιητής, ο Μάνος Ελευθερίου, καταδύεται σε μια προσωπική νέκυια, κατά τα πρότυπα του ομηρικού Οδυσσέα, όπου συναντάει διάφορα πρόσωπα της δικής του μυθολογίας με τα οποία συνομιλεί (ή δεν συνομιλεί) κατευθυνόμενος στη μεγάλη συνάντηση, που είναι με τη μητέρα του. Εξάλλου, η μορφή της μάνας είναι κεντρική στο έργο του Μάνου Ελευθερίου. Του ζήτησα να συνθέσω ένα μουσικό δράμα πάνω σε αυτό το έμμετρο κείμενο, μου το επέτρεψε, ενώ πρόλαβε να ακούσει τις συνθέσεις αυτές στην πρώιμη εκδοχή τους και τις ενέκρινε».

Το έργο ερμηνεύεται από κλασικό σύνολο, με δύο περκασιονίστες (τα κρουστά ήταν επιθυμία και μεγάλη αγάπη του ίδιου του Μάνου Ελευθερίου). Ο ίδιος «επέβαλε» ως κεντρικό ερμηνευτή, ως τον εαυτό του δηλαδή, τον Γιώργο Νταλάρα. Ποιος άλλος θα μπορούσε να τον ενσαρκώσει καλύτερα; Ο «συνοδός άγγελος» είναι ο Χρήστος Θηβαίος, ενώ τη μητέρα του ποιητή ερμηνεύει η Μάρθα Φριν­τζήλα.

«Η βασική επιδίωξή μου ήταν να ακουστούν ο λόγος και η μουσική», λέει ο Δημήτρης Λιγνάδης. «Ο “Νοητός λύκος” είναι ένα μουσικό έργο σε θεατρικό καμβά. Ο τίτλος προέρχεται από μια βυζαντινή φράση του Ιωάννη του Χρυσοστόμου και το τι ακριβώς σημαίνει θα το εξηγήσει η παράστασή μας». Τον ρόλο του αφηγητή κρατάει στις 26 και 27/10 ο Γιάννος Περλέγκας και στις 29/10 ο Δημήτρης Λιγνάδης.

Φυσικά, το δεύτερο μέρος είναι γεμάτο με τα θαυμάσια τραγούδια που έχει γράψει ο Μάνος Ελευθερίου και καθορίζουν σε πολύ μεγάλο βαθμό την φυσιογνωμία του νεότερου πολιτισμού μας – σε ό,τι αφορά τη μουσικοποιητική του υφή που, θέλοντας και μη, μας χαρακτηρίζει. Εδώ στους ερμηνευτές προστίθεται η Ελένη Τσαλιγοπούλου.