Φώτης Σκουρλέτης©
Μέσα σε ένα συγκινησιακά φορτισμένο και σχεδόν βιωματικό κλίμα διαδραματίζεται η παράσταση που δραματοποιεί το βιβλίο του Ιάσονα Χανδρινού, "Όλη νύχτα εδώ" (εκδ. Καστανιώτη), όπου καταγράφονται μαρτυρίες από την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Ο Μάνος Βαβαδάκης, που υπογράφει και τη σκηνοθεσία, η Κατερίνα Παπανδρέου και η Κατερίνα Πατσιάνη προσεγγίζουν το υλικό με απλότητα και ευαισθησία, καθώς γίνονται οι φωνές κάποιων από όσους έζησαν και πρωταγωνίστησαν στα γεγονότα του Νοεμβρίου του 1973. Η συναισθηματική εμπλοκή των τριών καλλιτεχνών σε γεγονότα που γνωρίζουν μόνο από αφηγήσεις είναι εμφανής και προσδίδει στην παράσταση έντονο συναισθηματικό φορτίο· ταυτόχρονα, όμως, τους πιστώνεται πως δεν την αφήνουν να κυλήσει στο εύκολο συναίσθημα. Ευδιάκριτη είναι επίσης η δική τους σύγχρονη ματιά, από την οποία δεν απουσιάζουν το χιούμορ και η κριτική για πράγματα που ταλανίζουν μέχρι σήμερα την πολιτική ζωή: η πολυδιάσπαση της αριστεράς σε φοιτητικές παρατάξεις και οι μεταξύ τους διαφωνίες είναι το πιο χαρακτηριστικό. Πολύ καλή δουλειά εντοπίζεται και στο επίπεδο της δραματουργίας, καθώς το κείμενο της παράστασης πλέκεται σε ένα νήμα που οδηγεί εύρυθμα προς τις τρεις ημέρες της κατάληψης και σε ό,τι ακολούθησε μετά την εισβολή του τανκ.
Η προφορικότητα του βιβλίου –ο υπότιτλος αναφέρει ότι πρόκειται για "μια προφορική ιστορία της εξέγερσης του Πολυτεχνείου"– βοηθάει ιδιαίτερα τη δραματοποίηση των μαρτυριών και δίνει στην παράσταση ρυθμό και σκηνικό σφρίγος. Γι’ αυτό και στηρίζεται κατά βάση σε αυτές, με τη σκηνοθεσία να δημιουργεί το κατάλληλο υποστηρικτικό πλαίσιο, ενώ ωραία συμπράττει η σκηνογραφία της Μαρίνας Νικητοπούλου με λίγα αλλά χαρακτηριστικά της εποχής και του τόπου αντικείμενα: λίγες καρέκλες σχολείου, ένα-δυο μπλε τετράδια, μερικά νεράντζια, ένα πικάπ, μια κιθάρα, ενώ στο βάθος της σκηνής κυριαρχεί ένα τεράστιο –φτιαγμένο όμως από χαρτόνι– τανκ.
Τα ιστορικά τεκμήρια που αναδύονται από τις μαρτυρίες είναι σημαντικά, όπως ο αριθμός των 1.103 τραυματιών και των 56 νεκρών που καταμετρήθηκαν κατά τις τρεις ημέρες της εξέγερσης στις περιοχές γύρω από το Πολυτεχνείο, όμως το στοιχείο που προκύπτει ως σημαντικότερο –τουλάχιστον από τις μαρτυρίες που επιλέχτηκαν για την παράσταση– είναι η υπερδιέγερση και η έκσταση των ημερών, καθώς και το γεγονός της κατάληψης ως σημείου τομής μέσα στην επταετία, ως πυρήνα ομοψυχίας, αντίδρασης και συσπείρωσης που ξεκίνησε από μερικούς φοιτητές και απλώθηκε πολύ γρήγορα έξω από τους τοίχους του κτιρίου. Ως "ένα Εμείς που συντάραξε το Εγώ" βλέπουν εκείνα τα γεγονότα οι συντελεστές της παράστασης, που –αναμενόμενα– ψάχνουν να βρουν, όχι μόνο τι τους συνδέει με αυτά, αλλά και ποιος είναι ο δικός τους Νοέμβρης του ’73 (με τον Δεκέμβρη του ’08 να δίνει την απάντηση), καθώς και ποια θα ήταν τα συνθήματα ενός σημερινού "Πολυτεχνείου": στο σημείο αυτό η παράσταση γίνεται κάπως προφανής, δεν χάνει όμως τελικά τη συνολική δυναμική και αξία της.
Περισσότερες πληροφορίες
Tank / Όλη νύχτα εδώ
Με αφορμή την συμπλήρωση πενήντα χρόνων από την εξέγερση του Πολυτεχνείου, η ομάδα συνεργάζεται για τρίτη συνεχόμενη χρονιά με το Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν, παρουσιάζοντας την μόνη παράσταση της σεζόν για τα γεγονότα εκείνου του Νοέμβρη. Γεγονότα που αποτελούν ιστορικό ορόσημο, με κεντρική μάλιστα θέση στη συλλογική ιστορική μνήμη κι όμως έχουν χαλκευθεί από έναν σωρό μυθευμάτων και παρανοήσεων. Η παράσταση αποτελεί μια απόπειρα γραμμικής αφήγησης –σχεδόν λεπτό προς λεπτό- των τεσσάρων εκείνων ημερών, σε μια προσπάθεια εξερεύνησης της ιστορικής αλήθειας. Μέσα από τις προφορικές μαρτυρίες πρωταγωνιστών των γεγονότων, όπως τις κατέγραψε ο ιστορικός Ιάσονας Χανδρινός στο ομώνυμο βιβλίο «Όλη νύχτα εδώ», καθώς και μέσα από αρχειακό υλικό, η ομάδα ξετυλίγει τον μίτο της αφήγησης στον λαβύρινθο της μνήμης, αντιμετωπίζοντας τον αδιάφορο ελληνικό εαυτό μας. Είναι η προσωπική πολιτική στάση ο μόνος δυνατός τρόπος αντίστασης ακόμη και σήμερα;
