
Πριν από μερικές εβδομάδες, καθώς έκανα το καθιερωμένο άσκοπο scrolling στο κινητό μου, έπεσα πάνω στην ινσταγκραμική ανακοίνωση της Khloe Kardashian πως λανσάρει το δικό της brand με ποπ κορν. Σύμφωνα με την περιγραφή, το Khloud θα είναι μία πιο ‘χέλθι’ εκδοχή του αγαπημένου σνακ, με τρεις φορές παραπάνω πρωτεΐνη από το συνηθισμένο, έτσι ώστε να μπορείς να το απολαύσεις χωρίς ενοχές. Ίσως, η απέχθεια που έχω στη φράση ‘χωρίς ενοχές’ να ήταν ο λόγος της αγανάκτησης μου με το συγκεκριμένο προϊόν, μαζί με έναν κάποιο εσωτερικευμένο σεξισμό απέναντι στις Kardashians που δεν έχω ξεπεράσει ακόμα. Κλείνοντας πάντως τα social media για λίγη ώρα, η βασική σκέψη που επικράτησε στο μυαλό μου ήταν πως δε θα με πείραζε καθόλου να μην ξανά ακούσω ποτέ στη ζωή μου τη λέξη ‘πρωτεΐνη’.
Προς αποφυγή παρεξηγήσεων: προφανώς η πρωτεΐνη είναι απαραίτητη για τον οργανισμό μας.
Εκτός από το ρόλο της ως δομικό συστατικό, λειτουργεί και ως συνένζυμο σε πολλές μεταβολικές διεργασίες για την παραγωγή ενέργειας και την αναπαραγωγή των κυττάρων. Αποτελεί επίσης μεταξύ άλλων και βασική δομή στα κύτταρά μας, τους συνδετικούς ιστούς, το δέρμα και τους μύες. Με λίγα λόγια τη χρειαζόμαστε και χωρίς αυτήν δε ζούμε, όπως φαντάζομαι γνωρίζουν όλοι άνω των 10 ετών.
Από εκεί και πέρα όμως, η protein mania της εποχής μας ξεπερνάει κατά τεράστιο βαθμό την απαραίτητη παρουσία της πρωτεΐνης στην καθημερινή μας διατροφή, αποτελεί τρόπο ζωής για χιλιάδες άτομα και μία τεράστια πηγή εσόδων για άλλες τόσες εταιρίες της βιομηχανίας τροφίμων. Από τις κλασικές σκόνες και μπάρες, μέχρι και άπειρα άλλα προϊόντα όπως πρωτεϊνικά μακαρόνια, μπισκότα, δημητριακά και γλυκά, το ‘added protein’ είναι ένα βήμα marketing που σίγουρα θα αποφέρει έσοδα, ακόμα και όταν μιλάμε για τροφές όπως το γιαούρτι και τα τυριά που είναι ήδη πλούσια σε πρωτεΐνη από μόνα τους. Πλέον υπάρχει ακόμα και το ‘protein water’, που έχει φρουτένια γεύση και πρωτεΐνη ορού γάλακτος, επειδή μάλλον το νερό από μόνο του δεν είναι αρκετά υγιεινό.'
Από πού πηγάζει άραγε αυτή η ψύχωση;
Σίγουρα έχει να κάνει κατά ένα μεγάλο μέρος με την εξουσία του diet culture, που εδώ και δεκαετίες έχει ενοχοποιήσει τους υδατάνθρακες, τα λιπαρά οξέα και τις φυτικές ίνες με δίαιτες όπως η Atkins kai η Dukan στα 80s και 90s και αργότερα η Keto , η Paleo και η (αισχρή) Carnivore. Η πρωτεΐνη είναι ουσιαστικά δηλαδή το μόνο μακροθρεπτικό συστατικό που ακόμα μας επιτρέπεται και μπορούμε να καταναλώσουμε ‘χωρίς τύψεις’, εξασφαλίζοντας τους διατροφικούς μας στόχους και την ανάγκη μας να χάνουμε βάρος και να έχουμε ωραίο σώμα σε κάθε γεύμα και σνακ.
Ενώ όμως όλα τα παραπάνω απευθύνονται κυρίως σε ένα γυναικείο παγκόσμιο κοινό, η πρωτεΐνη είναι ακόμα πιο δημοφιλής στον ανδρικό πληθυσμό. Κρέας! Κρέας! Κρέας!
Το masculinity και η λατρεία στο κόκκινο κρέας είναι ένας κλασικός συνδυασμός με έρευνες όπως αυτή του ScienceDirect να επιβεβαιώνουν πως οι άνδρες είναι "πιο πιθανό να επιλέξουν τροφές που θεωρούνται πιο ‘ανδρικές και σκληρές’ και όχι ‘γυναικείες’, εννοώντας φαγητά υψηλά σε πρωτεΐνη και κυρίως ζωική.” H μεγάλη τους επιθυμία για κρέας φαίνεται να πηγάζει από μία διαφορετική ανάγκη από εκείνη των γυναικών (που θέλουν να είναι λεπτές), καθώς η πρωτεΐνη τους δίνει όγκο, τους κάνει σφιχτούς και τεράστιους και η εικόνα για το σώμα τους τρέφει μία ολόκληρη αυτοκρατορία και την κουλτούρα του gym bro.
Αν τα βάλουμε όλα κάτω και μιλήσουμε με οποιονδήποτε διατροφολόγο που κάνει σωστά τη δουλειά του, θα καταλάβουμε πως όλα τα μακροθρεπτικά συστατικά είναι εξίσου σημαντικά.
Το σώμα μας όχι μόνο χρειάζεται υδατάνθρακες και λιπαρά για να λειτουργήσει σωστά, αλλά μπορεί και να επιβαρυνθεί από την υπερβολική δόση πρωτεΐνης με παρενέργειες το συκώτι και τα νεφρά, προβλήματα στο πεπτικό σύστημα και αυξημένες πιθανότητες καρδιακών ασθενειών. Δεν έλεγαν τυχαία οι αρχαίοι Έλληνες ‘παν μέτρον άριστον’!
Επιπλέον, ενώ το φαγητό είναι ένα μέσο επιβίωσης του ανθρώπου και βασικό του δικαίωμα, συχνά ως δυτικός πολιτισμός πέφτουμε στην παγίδα του τοξικού wellness, όπου κάθε τι που καταναλώνουμε πρέπει οπωσδήποτε να έχει τη σωστή θρεπτική αξία και να μας κατευθύνει πιο κοντά στον σκοπό μας για κάποιο ‘ιδανικό’ σώμα (μικροσκοπικό ή φουσκωμένο). Παρόλα αυτά, το να τρως με μόνο γνώμονα την απόλαυση είναι απόλυτα εντάξει και δε θα συμβεί τίποτα κακό αν τσιμπήσεις κανονικό ποπ κορν σινεμά, και όχι αυτό με την έξτρα πρωτεΐνη.