Μίνως Μάτσας: "Η μουσική μπορεί να ομορφύνει τον κόσμο, μα όχι να τον αλλάξει"

Με αφορμή την επερχόμενη συναυλία του στο Μέγαρο Μουσικής (Πέμπτη 7/3), βρεθήκαμε για έναν εσπρέσο και συζητήσαμε για τις γυναίκες και τους επίκαιρους αγώνες τους, αλλά και για τις ηρωίδες των έργων του, φτάνοντας ως τις αναμνήσεις του από τη Σωτηρία Λεονάρδου και τον Στέλιο Καζαντζίδη.

Mmatsas24_front © Ολυμπία Κρασαγάκη

Τελευταία φορά που συναντηθήκαμε ήταν Δεκέμβρης του 2022 και μου είπες, τότε, ότι θα έκανες ένα βήμα σε "έναν κόσμο ανεξερεύνητο", καθώς ετοιμαζόσουν για τις "Από Κοντά" βραδιές στο "Gazarte". Είναι, λοιπόν, η επερχόμενη παράσταση "Με Μια Ιστορία" συνέχεια εκείνης της απόπειρας;
(γελάει) Το έκανα αυτό το βήμα και ναι, ήταν κάτι ανεξερεύνητο, γιατί έπαιξα για πρώτη φορά χειμώνα, σε έναν κλειστό χώρο, με τον κόσμο κοντά μου. Βρήκα την εμπειρία φανταστική. Έπειτα, το καλοκαίρι του 2023, έκανα τη συναυλία στο Ηρώδειο με τη Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ. Και πάλι, βέβαια, μιλάμε κυρίως για τραγούδια: οι ορχηστρικές μουσικές κάλυψαν περίπου μισή ώρα του προγράμματος. Τώρα, λοιπόν, το "Με Μια Ιστορία" έρχεται να συνεχίσει αυτή τη σειρά ζωντανών εμφανίσεων. 

Είναι η πρώτη φορά που θα παίξω μόνο μουσικές μου από το θέατρο, τον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Κι επειδή η 7η Μάρτη της συναυλίας συνδυάζεται με την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας που ακολουθεί στις 8/3, η ιδέα ήταν να αφιερωθεί η βραδιά στις ηρωίδες των έργων που έχω γράψει, γιατί, κοιτώντας τα, είδα πόσοι τίτλοι διέθεταν γυναικεία ονόματα.

Άρα η σύνδεση με την Ημέρα της Γυναίκας προέκυψε στην πορεία;
Ναι, δεν το είχα σχεδιάσει. Ήταν αποτέλεσμα συγκυρίας: και της δικής μου συνειδητοποίησης για το πόσοι τίτλοι έργων μου είχαν λάβει γυναικεία ονόματα και της ημέρας που μου προτάθηκε. Αρχικά, σε μια σκέψη για το τι άλλο μπορούσε να γίνει συνδυαστικά, σκέφτηκα μήπως προβάλλονταν παράλληλα και αποσπάσματα από τις ταινίες για τις οποίες ήταν γραμμένα τα σχετικά soundtracks. Αλλά δεν το θεώρησα ενδιαφέρον, γιατί έχω διαλέξει θέματα που μπορεί κάποιος απλά να κάτσει και να τα απολαύσει σε συνθήκες συναυλίες. Επειδή με έτρωγε, όμως, στράφηκα προς διάφορες γυναίκες ποιήτριες, επιλέγοντας αποσπάσματα που ταίριαζαν με τις μουσικές μου. Και τελικά αυτό θα παρουσιάσουμε. Μάλιστα, η σχετική έρευνα μου έδωσε αφορμή να γνωρίσω δημιουργούς τις οποίες δεν ήξερα καλά.

Mmatsas24_01
© Ολυμπία Κρασαγάκη

Έχουν βαρύτητα, τελικά, αυτές οι Παγκόσμιες Ημέρες;
Γενικά δεν πιστεύω στους τίτλους, αλλά στην ουσία. Νομίζω, επομένως, ότι οι Παγκόσμιες Ημέρες έχουν βαρύτητα όταν δεν μένουν απλά και μόνο στη συγκεκριμένη μέρα, μα συνεχίζονται και σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς. Πλέον, άλλωστε, έχουμε Παγκόσμιες Ημέρες για τα πάντα. 

Από την άλλη, είναι καλό αν με τέτοιες αφορμές υπενθυμίζονται κάποια πράγματα. Γιατί βλέπουμε, ας πούμε, πόσο επίκαιροι είναι και πάλι οι αγώνες των γυναικών. Κι επίσης, τα όσα γίνονται με τις γυναικοκτονίες. Δεν είναι κακό, λοιπόν, να θυμόμαστε ότι οι γυναίκες δεν πρέπει να φοβούνται ή ότι όλοι πρέπει να είμαστε σε εγρήγορση, ώστε να αντιμετωπιστούν αυτά τα αποτρόπαια, φρικτά εγκλήματα. Και ας μην κρυβόμαστε: ακόμα δεν υπάρχει ισοτιμία. Κάποια επαγγέλματα παραμένουν κλειστά, ενώ σε διάφορες δουλειές πρέπει να καταβάλλουν πολλαπλάσιο κόπο ώστε να φανεί η αξία τους ή για να αμειφθούν όσο οι άντρες. Θυμάμαι ότι, όσο βρισκόμουν στο Λος Άντζελες, ειδικά από το 2010 και μετά, πολλοί CEO στα μεγάλα στούντιο ήταν γυναίκες. Και το θεωρούσα εξέλιξη. 

Η μουσική, τώρα, δεν γίνεται να αλλάξει τον κόσμο. Μπορεί να τον ομορφύνει, να δημιουργήσει μια ψυχική ανάταση, ως εκεί. Οπότε δεν επιθυμώ να κάνω κάποια δήλωση επαναστατική, αφιερώνοντας τη συγκεκριμένη συναυλία στις γυναίκες. Είναι απλά αυτό: μια αφιέρωση σε κάποιες γνωστές και άγνωστες γυναίκες, για τις οποίες είχα την τύχη να γράψω μουσική.

Αλήθεια, είδες το "Poor Things" του Γιώργου Λάνθιμου;
Ναι, φανταστική ταινία! Κι αυτή, με τον τρόπο της, μιλάει για το θέμα των γυναικών. Εύχομαι να πάρει όλα τα βραβεία που του αξίζουν το "Poor Things". Μου άρεσε και το soundtrack πάρα πολύ.

Επομένως, όποιος έρθει στο Μέγαρο Μουσικής την Πέμπτη 7/3, στην αίθουσα "Χρήστος Λαμπράκης", θα δει την Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ σε διεύθυνση Μίλτου Λογιάδη, θα ακούσει όμως και ορισμένα παραδοσιακά όργανα, έτσι δεν είναι; 
Κοίταξε, θα έχω σίγουρα ακορντεόν γιατί το χρησιμοποιώ, κρητική λύρα επειδή πολλά συνδέονται με το συγκεκριμένο όργανο, επίσης μαντολίνο, λαούτο και παραδοσιακά κρουστά. Και το πιάνο, βέβαια, που κανονικά δεν αποτελεί μέρος της συμφωνικής ορχήστρας. Τα κρουστά θα τα παίξει ο Τάκης Βασιλείου, θα έχουμε τον Χρήστο Ζερμπίνο –έναν τεράστιο σολίστ του ακορντεόν– τον Πάρι Περυσινάκη στη λύρα και τον Γιώργο Μάτσικα σε μαντολίνο και λαούτο. Τις ενορχηστρώσεις τις επιμελήθηκε ο εκπληκτικός Γιάννης Γκίκας, με τον οποίον συνεργαστήκαμε και το καλοκαίρι. 

Ο Μίλτος Λογιάδης, τώρα, είναι άνθρωπος με τον οποίον συνδεθήκαμε από παλιά κι έτσι ήθελα εδώ και καιρό να διευθύνει, όταν θα κατάφερνα να μαζέψω ένα υλικό κατάλληλο να παιχτεί από ορχήστρα: τον διακρίνει μια ευαισθησία με την οποία ταυτίζομαι. Παρεμπιμπτόντως, να σου πω και ότι την αίθουσα "Χρήστος Λαμπράκης" του Μεγάρου τη θεωρώ μία από τις ωραιότερες στον κόσμο. Όταν ζούσα στην Αμερική και είχα κάνει τη μουσική για την ταινία "Parthenon" του Κώστα Γαβρά (2009), την παρουσιάσαμε στο Metropolitan της Νέας Υόρκης και κολλητά ήρθαμε κι εδώ, όπου το παίξαμε και το ηχογραφήσαμε στο Μέγαρο. Είχα την ευκαιρία, έτσι, να διαπιστώσω ότι η αίθουσα "Χρήστος Λαμπράκης" διέθετε καλύτερο ήχο. Ήταν όνειρό μου, λοιπόν, να παίξω τη μουσική μου εκεί.

Mmatsas24_02
© Ολυμπία Κρασαγάκη

Τι θα έλεγες ότι είναι η γυναίκα για σένα, μιας κι έχεις γράψει έργα για τόσες γυναίκες;
Από τη μία αυτό είναι κάτι πολύ προσωπικό, από την άλλη όχι. Γυναίκα, σίγουρα, είναι η μάνα που μας γέννησε, επίσης η γη, η φύση, η θάλασσα, η μούσα, η φωτιά... Και ασφαλώς γένους θηλυκού είναι και η μουσική. Δεν λένε, εξάλλου, ότι οι πιο ολοκληρωμένες προσωπικότητες έχουν το αρσενικό και το θηλυκό στοιχείο σε σωστή αναλογία; Θυμάμαι κάτι τέτοιο μου είχε πει, κάποτε, η Σωτηρία Λεονάρδου.

Α, μου είχε αρέσει, ξέρεις, εκείνος ο δίσκος που κάνατε μαζί, το "Mis" (1999)...
Εμένα να δεις πόσο μου είχε αρέσει! Τη θαύμαζα τη Σωτηρία και γι' αυτό την αντιμετώπισα σαν να της ανέθετα ρόλους. Κάποιες διαδρομές, βέβαια, ίσως να μην της πολυπήγαιναν, έτσι κρίνω τώρα που τα ξανακούω, 25 χρόνια μετά. Είχα όμως το πάθος, τότε, να τη βάλω να πει διαφορετικά πράγματα. Ήταν σπουδαία η Σωτηρία. Βαθύς άνθρωπος, με μόρφωση και ξεχωριστή ματιά. 

Mmatsas24_03
© Ολυμπία Κρασαγάκη

Ας μιλήσουμε όμως και για κάποιες από τις ηρωίδες των έργων σου...
Τις βλέπω όλες με πολλή αγάπη. Και τις διάσημες και τις μη γνωστές, όπως π.χ. τη Σοφία στην έναρξη του "Νησιού", η οποία μέσα από ένα flashback αρχίζει να διηγείται την ιστορία στην εγγονή της –ή την Αννα στις "17 Κλωστές" που έχω κάνει τώρα, ένα κορίτσι που ερωτεύεται τον άνθρωπο που εκδικείται την κοινωνία. Η Πέτρα Φον Καντ του Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ, πάλι, που την κάναμε με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, είναι ένας ρόλος συγκλονιστικός και δεξιοτεχνικά γραμμένος.

Η Ναστάζια, από τον "Ηλίθιο" του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι;
Άλλη φοβερή προσωπικότητα! Τέτοιες φιγούρες είναι ολόκληροι κόσμοι. Ακόμα μία, υπαρκτή αυτή τη φορά, είναι η Μεγάλη Αικατερίνη της Ρωσίας, από την ταινία "Ο Θεός Αγαπάει Το Χαβιάρι" (2012). Ή η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου: μια εκπληκτική λαϊκή ποιήτρια, η οποία έγινε βέβαια γνωστή και από τη μυθολογία γύρω από τον χαρακτήρα της. Πίσω από τον μύθο, ωστόσο, βλέπεις κι ένα έργο –όπως συμβαίνει και με τη Μεγάλη Αικατερίνη. Η Ελένη του Νίκου Καζαντζάκη, επίσης, η οποία στη δεύτερη φάση της ζωής του υπήρξε σύντροφος και μούσα.

Και μετά τη βραδιά στο Μέγαρο; Υπάρχουν ανακοινώσιμα σχέδια για τη συνέχεια του έτους; 
Τα σίγουρα είναι η μουσική για δύο ταινίες, η μία είναι του Γιάννη Σμαραγδή για τον Ιωάννη Καποδίστρια και η άλλη αφορά τη ζωή του Στέλιου Καζαντζίδη. Για το καλοκαίρι θα δούμε. Σίγουρα θέλω να κάνω κάτι, πάντως.

Πώς αισθάνεσαι, αλήθεια, απέναντι στον θρύλο του Στέλιου Καζαντζίδη;
Είχα την τύχη να τον γνωρίσω, στον τελευταίο δίσκο που έκανε με τον πατέρα μου. Ήταν ένα σοκ. Βρισκόμουν στο στούντιο, δηλαδή, όπου έβλεπα έναν άνθρωπο ακίνητο, να ανοιγοκλείνει το στόμα του και να τρίζουν τα τζάμια ολόγυρα. Δεν πρόκειται να το ξεχάσω ποτέ.

Διαβάστε Επίσης

Διαβάστε ακόμα

Τελευταία άρθρα Μουσική

Άνισες εντυπώσεις από συναυλίες της Συμφωνικής Ορχήστρας της ΕΡΤ στο Μέγαρο

Παρά το ενδιαφέρον του προγραμματισμού, οι "άτακτες" εμφανίσεις του συνόλου σε διάφορους χώρους δεν επιτρέπουν ξεκάθαρη αποτίμηση της προόδου του.

ΓΡΑΦΕΙ: ΕΥΤΥΧΙΟς Δ. ΧΩΡΙΑΤΑΚΗς
01/05/2024

Dave Holland: Τζαζ θρίαμβος στα St Paul's Sessions, παρέα με το νέο του τρίο

Εκπληκτική βραδιά στο αμφιθέατρο "Ιωάννης Δεσποτόπουλος" του Ωδείου Αθηνών, με διαρκείς ζητωκραυγές για τον σπουδαίο Βρετανό κοντραμπασίστα και τις καινούριες του περιπέτειες με τους Αμερικανούς παιχταράδες Jaleel Shaw (άλτο σαξόφωνο) & Eric Harland (ντραμς).

Indie Playground Festival vol.2: Ένα διήμερο πάρτι στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Ένα event αφιερωμένο στη σύγχρονη ανεξάρτητη ελληνική indie, alternative rock, pop και electronica σκηνή.

Η Ταράτσα του Φοίβου ανάβει ξανά τα φώτα της στο θέατρο Άλσος

Καλεσμένοι στις δύο πρώτες παραστάσεις η Νατάσσα Μποφίλιου και ο Βύρων Θεοδωρόπουλος.

O συνθέτης Σταύρος Σοφιανόπουλος μάς λέει "Λέξεις που δεν είπαμε"

Με μια εξαιρετική ομάδα μουσικών παρουσιάζουν την νέα του δισκογραφική δουλειά, καθώς και παλαιότερες μουσικές και τραγούδια, που κέρδισαν την αναγνώριση και αγάπη του κοινού.

José Carreras και Plácido Domingo σε μια ιστορική βραδιά στο Καλλιμάρμαρο

Σε ένα πρόγραμμα δομημένο με άριες που άφησαν εποχή και ντουέτα από μερικές από τις πιο αγαπημένες όπερες όλων των εποχών.