Ο πιανίστας και συνθέτης Thelonious Sphere Monk (1917-1982) υπήρξε μια από τις κορυφαίες προσωπικότητες της τζαζ – και της σύγχρονης μουσικής, γενικότερα – στον 20ο αιώνα. Αν και οι συνθέσεις του δεν ξεπερνούν τις 70, η επίδρασή του στο πρόσωπο της μουσικής υπήρξε καθοριστική και τίποτε από όσα έχει παίξει ή έχει γράψει δεν θεωρείται updated. Αντίθετα, η μουσική του διατηρείται φρέσκια και σημερινή καθώς φαίνεται να διατρέχει όλο το πανστυλιστικό μουσικό φάσμα, από την straight jazz ως τη noisy αβάν γκαρντ ή και το χέβι μέταλ. [Tip: αξίζει να αναζητήσει κανείς το διπλό άλμπουμ «That’s the Way I Feel Now: A Tribute to Thelonious Monk» για να δει ένα δείγμα της γκάμας των μουσικών από διάφορες «σχολές» που παίζουν Monk].
Στη δική μας περίπτωση όμως: ένας από τους πιο δημιουργικούς μας μουσικούς – διεθνούς εμβέλειας, φυσικά – ο πιανίστας Γιώργος Κοντραφούρης, μαζί με δυο πολύ αξιόλογους νεώτερους μουσικούς, τον Λάμπρο Παπανικολάου (κοντραμπάσο) και τον Γιάννη Παπαδούλη (ντραμς), κάνουν ένα αφιέρωμα στον Monk σε μια συναυλία (18/10) που ανοίγει τη σειρά «Jazz στο Μουσείο», στο Αμφιθέατρο του Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή.
Το πρόγραμμα που επέλεξαν οι τρεις μουσικοί δεν ήταν καθόλου εύκολο – συγκεκριμένα δεν έπαιξαν κανένα από τα «πιασάρικα» κομμάτια του Monk όπως τα μπλουζ «Misterioso», «Blue Monk» ή «Straight, No Chaser», ούτε, φυσικά, το «Round Midnight». Ξεκίνησαν με το «Shuffle Boil» και συνέχισαν με το «Wee See», δυο συνθέσεις που αποκαλύπτουν την ιδιαιτερότητα του Monk ως συνθέτη – και την μοναδικότητά του ως τζάζμαν. Αποκαλύπτουν όμως και την δημιουργική ερμηνευτική και αυτοσχεδιαστική ευχέρεια των μουσικών και την ικανότητά τους να διεισδύουν στους μουσικούς κόσμους του Monk. [Πρακτικά, σχεδόν κάθε κομμάτι από τα 70 που έχει γράψει αυτός ο ιδιοφυής μουσικός ανοίγει και κάποιον ιδιαίτερο κόσμο – και οι Κοντραφούρης, Παπανικολάου και Παπαδούλης έχτιζαν τα δικά τους πράγματα μέσα σ’ αυτούς τους κόσμους].
Αριστουργήματα όπως το τζαζ βαλς «Ugly Beauty» και το «Think of One», όπως και η όμορφη μπαλάντα «Ask Me Now», χτίζουν μια συναυλία που κρατάει πάνω από 70 λεπτά και κορυφώνεται με μια σουίτα/medley που παίζουν σόλο κατά σειρά ο Γιώργος Κοντραφούρης («Light Blue»), ο Λάμπρος Παπανικολάου («Off Minor») και ο Γιάννης Παπαδούλης («Epistrophy») για να δέσει ξανά το σύνολο στο εξωτικό και πάντα εκρηκτικό «Bemsha Swing», ολοκληρώνοντας έτσι ένα μουσικό event υψηλού επιπέδου που απολαύσαμε πραγματικά σε όλες της τις παραμέτρους και λεπτομέρειες. Υψηλή και δημιουργική μουσική δράση, απόλυτα προσεγμένο πρόγραμμα, θαυμάσιος χώρος – ακουστικά και χωροταξικά – για μια τέτοια εκδήλωση.
Η σειρά «Jazz στο Μουσείο», σε καλλιτεχνική επιμέλεια του σαξοφωνίστα Δημήτρη Τσάκα, θα γίνεται μία Παρασκευή κάθε μήνα – και για τους επόμενους τρεις μήνες έχουν προγραμματιστεί αφιερώματα στον John Coltrane (από τον σαξοφωνίστα Τάκη Πατερέλη), στον Miles Davis (από τον μπασίστα Κώστα Κωνσταντίνου) και στον Charlie Parker (από τον Δημήτρη Τσάκα). Όπως το βλέπω έγώ, πρόκειται για μια εμβάθυνση στην ουσία της σύγχρονης τζαζ από γνώστες και μελετημένους μουσικούς. Και πραγματοποιείται σε ιδανικές συνθήκες.
