1. Το έργο του Ανδρέα Λυμπεράτου "Καταυλισμός πάνω σε νερό" (2000) που είδα στην αναδρομική του, αρχές του χρόνου ("Ο κλέφτης της εικόνας. Έργα 1996-2022", Κέντρο Τεχνών Δήμου Αθηναίων, επιμέλεια Χριστόφορος Μαρίνος). Κατά κάποιον τρόπο προέβλεψε ό,τι επακολούθησε.
2. "Κάποτε ήμουν όμορφη γύρω από το στόμα/ είχα την όψη ενός κυνηγόσκυλου". Από το "ΚΥΝΗΓΟΣΚΥΛΟ", τη μικρή ποιητική συλλογή του Ανδρέα Ράγκναρ Κασάπη που έγραψε, τύπωσε και διένειμε μόνος του. Μια απόδειξη πως η ποίηση είναι χειροποίητη και προχωρά στο περιθώριο της επίσημης εκδοτικής κίνησης.
3. Η καλύτερη φράση που διάβασα σε βιβλίο: "Εκείνο το μακρύ μακρύ, πρησμένο αρσενικοθήλυκο κατεβατό Η έρημη χώρα του Έλιοτ — εικόνες σλάιντς κάποιου χουχουλιασμένου βιβλιοθηκάριου με περίοδο". Από τους "Ψεύτες του νερού και άλλες ιστορίες", Μπάρι Χάνα (Μετάφραση Νίκος Α. Μάντης, Εκδόσεις Καστανιώτη)
4. Η πιο άστοχη φράση που διάβασα σε βιβλίο, πάλι με αφορμή τον Έλιοτ: "Μαζί του κατάλαβα πως η ακατέργαστη λέξη χωρίς φόρτιση δεν συνθέτει Ποίηση". Νόμιζα πως ισχύει το αντίθετο. Από την επανέκδοση της, υπέροχα ευθύβολης κατά τ’ άλλα, συλλογής κειμένων του Μάνου Χατζιδάκι, "Ο καθρέφτης και το μαχαίρι" (Εκδόσεις Ίκαρος).
5. Μια μέρα ο Ιορδάνης Παπαδόπουλος μού διάβασε ένα απόσπασμα από το υπό εξέλιξη δοκίμιό του για τα χέρια: "Σε μια άλλη φωτογραφία το αριστερό χέρι της Άσπας είναι πιασμένο σε μια φάκα. Δεν υπάρχει στοιχείο μυθοπλασίας σε αυτό το έργο, καμιά μεταφορά ή αλληγορία. Πρόκειται για ωμό ρεαλισμό, για ένα καθαρό σχήμα σώματος και όχι λόγου. Τουλάχιστον ένα χέρι της κάθε στιγμή είναι πιασμένο κάπου, σε μια πόρτα, ανάμεσα σε δόντια, κάτω από μια κοτρόνα, σε μια μέγγενη. Μ’ αυτό το χέρι δουλεύει τα έργα της κάθε φορά".
6. Ο θάνατος του Χένρι Κίσινγκερ. Διάβασα πως ήταν ένας σπουδαίος διπλωμάτης. Προτιμώ την εκδοχή των Ολλανδών Ex. Ψάχνοντας την ψυχή του νεαρού Χένρι.
7. Η συναυλία των Cynical Ants, The Periods, Sclavos που παρακολούθησα το φθινόπωρο, κάπου στη Σωκράτους. Ευτυχώς τα πιο αυθεντικά πράγματα δεν έχουν ακόμα ιδρυματοποιηθεί.
8. Η προβολή του "Πάθους" (1982) στο κινηματογράφο Όασις, το καλοκαίρι. Το ρεύμα έπεφτε συνέχεια, κάποια στιγμή ακουγόταν μόνο ο ήχος του φιλμ. Ένας θεατής σχολίασε: "Η ταινία δεν βλέπεται". Όσο λιγότερο αφηγηματική μια ταινία, τόσο πιο καλά αφηγείται την ιστορία της. Επιστρέφοντας σπίτι, διάβασα πως κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων, ο Γκοντάρ κλεινόταν σ’ ένα αυτοκίνητο, κρατώντας σφιχτά ένα αρκουδάκι κι έκλαιγε.
9. Ο κινηματογραφιστής Γιόνας Μέκας, κλαίγοντας, καθώς βιντεοσκοπεί το γερασμένο του πρόσωπο: "Τι είναι η ζωή μου; Τι θα κάνω με τη ζωή μου; Προλαβαίνω να κάνω κάτι στη ζωή μου;". Από το ντοκιμαντέρ "Θραύσματα του Παραδείσου" (Σκηνοθεσία Κ.Ντ. Ντέιβισον), στις φετινές Νύχτες Πρεμιέρας, στον Δαναό.
10. Τριάντα χρόνια από το θάνατο του Χρήστου Βακαλόπουλου. Κι ας μην προλάβαμε να τον θυμηθούμε. Καλύτερα.
11. "Το τράβελινγκ του Καπό" είναι, αν δεν κάνω λάθος, το πρώτο αυτοτελές κείμενο του κριτικού κινηματογράφου Σερζ Ντανέ (1944-1992) που μεταφράζεται στα ελληνικά: "Δεν είμαστε υποχρεωμένοι να πιστεύουμε σε ό,τι βλέπουμε —αυτό είναι ακόμα και επικίνδυνο—, όπως άλλωστε δεν είμαστε υποχρεωμένοι να παραμένουμε πιστοί ούτε στον κινηματογράφο". Από το φετινό τεύχος, το τέταρτο στη σειρά, του περιοδικού recto/verso.
12. Οι ανταποκρίσεις που έρχονται από τη Γάζα μέσα από το λογαριασμό στο ίνστραγκραμ του @motaz_azaiza. Η φωτογραφία ενός άψυχου χεριού που κρέμεται μέσα από τα χαλάσματα, συνοψίζει την απάθεια της Δύσης. Πολλοί είπαν πως η φωτογραφία δεν ήταν αληθινή. Μα τίποτα δεν είναι αλήθεια πια.
13. Τα γραπτά θυμού της ζωγράφου Μίριαμ Καν που κυκλοφόρησαν φέτος στα γαλλικά ("Écrits de colère", Hatje Cantz). Επιστολές, φαξ, μέιλ, κείμενα: "Δουλεύω συνέχεια και ξεχνάω συνέχεια τι κάνω".
14. Τα μικρά σπιράλ σημειωματάρια της Λι Λοζάνο στην αναδρομική της έκθεση στο Παρίσι ("Strike", Bourse de Commerce). Σαν τ’ αποτυπώματα ενός φαντάσματος που δεν μας επιτρέπει να το ξεχάσουμε.
15. Ο Γιόζεφ Ροτ εξετάζει ένα ρολόι. Παρίσι, Hôtel Foyot, 1932. Δεν είχα δει ξανά αυτή τη φωτογραφία. Στους "Περιπλανώμενους Εβραίους" που κυκλοφόρησαν πρόσφατα από τις εκδόσεις Άγρα.
16. Μου το πρότεινε η Θάλεια: "Fassbinder Thousand of Mirrors" (Fitzcarrraldo Editions) του μουσικοκριτικού Ίαν Πένμαν. Σαν καθρέφτης που έσπασε σε 450 κομμάτια κι ενώνεται σ’ ένα προσωπικό δοκίμιο για μία από τις πιο μανιακές προσωπικότητες στην ιστορία του σινεμά. "Είναι ήδη αργά. Πήγαινε σπίτι, φίλε".
17. Το κίτρινο βιβλίο με φωτογραφίες από το αρχείο του Πόλυ Πεσλίκα: σκυλιά που τρέχουν, ένα βρακί, ένας νεκρός ταυρομάχος, η λεζάντα "Τα περιστέρια θέλουν να πετάξουν αλλά οι πολιτικοί τα κρατούν σφικτά". Κι ένα κλείσιμο του ματιού στον ηθοποιό του Φασμπίντερ: "Günther Kaufmann" (έκδοση της γκαλερί ARCH).
18. Ένα στενό μπλε βιβλίο που ήρθε από τη μακρινή Αυστραλία με μερικές φωτογραφίες κι ένα κείμενο του κριτικού Αβίκ Σεν: ένα κύμα, ένα κορίτσι που διαβάζει στο κρεβάτι, ο νυχτερινός ουρανός. Δυστυχώς, ο Σεν δεν πρόλαβε να το δει ολοκληρωμένο. Πέθανε από κόβιντ το ’21. "Picture Book", από τον μικρό, σχεδόν χειροποίητο, εκδοτικό οίκο Stolon Press.
19. Μια συζήτηση με τον Κωνσταντίνο Γιώτη, μπροστά από τους πίνακές του, στην έκθεση: "Ι forgot your name" (One minute space, επιμέλεια Φλοράν Φριζέ). Ζωγραφική σαν μπλε και πράσινη λάβα που έχει βγει από ένα ηφαίστειο στα υπόγεια της πόλης, πνίγοντάς την.
20. Ένα πορτρέτο που είδα στο Μουσείο Καλών Τεχνών της Λιόν. Όμως δεν συγκράτησα τίτλο. Ούτε όνομα ζωγράφου. Μόνο μια λεπτομέρεια φωτογράφισα, το δεξί χέρι του.
21. Ο "Jérôme Bel" από τον Ζερόμ Μπελ. Η ζωή και το έργο του χορογράφου, δια στόματος Σταυρούλας Σιάμου, στο Φεστιβάλ Αθηνών. Μια ομιλία-περφόρμανς για τη μηχανή της αμηχανίας και την ανεξάντλητη δύναμή της. Ο Μπελ δεν χρειάζεται τίποτα. Ούτε καν το σώμα του.
22. Ο ξαφνικός θάνατος του Γιώργου Τόλιου πριν λίγες μέρες. Ήταν ο ντράμερ του συγκροτήματος Τρύπες. Ο παλμός της καρδιάς τους. Η παράσταση του πρώην συντρόφου του, Γιάννη Αγγελάκα, που παρουσιάζεται αυτόν τον καιρό στη Στέγη ("Νέκυια" βασισμένη στη ραψωδία της "Οδύσσειας"), αποκτά άλλο νόημα δυστυχώς. Τρύπα στον Παράδεισο.
23. Οι δαίμονες του νέου έτους: οι δυνατές βροχές θα φέρουν πλημμύρες, κατακλυσμούς;
