«Rethink Athens: Η Αθήνα στο κέντρο»: Περπατάμε στην Πανεπιστημίου του 2016

Θέλετε να πάρετε μια πρώτη γεύση από το «πράσινο» μέλλον του αθηναϊκού κέντρου; Περάστε μια βόλτα από τη Στοά του Αρσακείου και αφιερώστε χρόνο για να περιηγηθείτε στην έκθεση «Rethink Athens: Η Αθήνα στο κέντρο» που εγκαινιάζεται στις 19/2 και ενεργοποιεί τα κλειστά καταστήματα της εμβληματικής (πλέον όμως σε μεγάλο βαθμό παροπλισμένης) στοάς με εικόνες από το 2016. Τότε που με άξονα την αναπλασμένη οδό Πανεπιστημίου η καρδιά της πόλης θα μας περιμένει να τη διασχίσουμε πεζή, με το τραμ ή και ποδηλατώντας

Παρέες και ποδηλάτες­ διασχίζουν χαλαρά­ μια Πανεπιστημίου­ όπου οι πεζοί έχουν τον πρώτο λόγο, στρωμένη με πλάκες σε διάφορες αποχρώσεις και γρασίδι, και άλλοι­ κοντοστέκονται για μια γρήγορη κουβέντα δίπλα στις υδάτινες επιφάνειες στην Πλατεία Δικαιοσύνης. Τα τραπεζάκια των καταστημάτων και οι ολάνθιστες τζακαράντες βάζουν ξανά στις διαδρομές μας την πολύπαθη και πλέον τετραγωνισμένη Ομόνοια, ενώ στη στάση οι επιβάτες περιμένουν το τραμ για το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και την Πλατεία Αιγύπτου. Αν πριν από ένα χρόνο, όταν ανακοινώθηκε ο νικητής του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού «Rethink Athens / Ξανα-Σκέψου την Αθήνα», οι μακέτες και οι φωτο­απεικονίσεις της μελέτης του ολλαν­δικού γραφείου Okra φάνταζαν σαν άλμπουμ μιας ονειροπόλησης για το μέλλον, σήμερα το αύριο του ιστορικού βουλεβάρτου μοιάζει πιο κοντινό και απτό από ποτέ. Οι οριστικές μελέτες του έργου έχουν πάρει το πράσινο φως, η προκήρυξη του διαγωνισμού για τον εργολάβο­ ο οποίος θα υλοποιήσει την ανάπλαση αναμένεται μέχρι τον Μάρτιο και το εργοτάξιο, αν όλα κυλήσουν σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, κατά το φθινόπωρο. Μέχρι τότε τις απαραίτητες συστάσεις με την πολυσυζητημένη αστική παρέμβαση αναλαμβάνει η έκθεση «Rethink Athens: η Αθήνα στο κέντρο» στη στοά του Αρσακείου.

Στην παρουσίασή της στους δημοσιογράφους πριν λίγες ώρες ο πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση Δρ. Αντώνης Παπαδημητρίου μίλησε για το όραμα της αναδημιουργίας μιας αγοράς κατά τα πρότυπα της αρχαιότητας στο κέντρο της μητρόπολης, όπου θα πραγματώνεται και η έννοια του ενεργού πολίτη. Όπως είπε χαρακτηριστικά «Η ανασυγκρότηση του κέντρου της πόλης αποτελεί διεκδίκηση του πολίτη. Δεν πρόκειται για ένα έργο-βιτρίνα, αλλά για ένα αναπτυξιακό έργο - οπουδήποτε αλλού έχει συμβεί κάτι ανάλογο έχει φέρει ανάπτυξη, ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και νέες θέσεις εργασίας.» Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην περιβαλλοντική μελέτη, την οποία ο Παπαδημητρίου χαρακτήρισε πρωτοποριακή και δήλωσε σίγουρος ότι θα πάρει κάποιο μεγάλο βραβείο. Περιλαμβάνει μεταξύ άλλων το μεγαλύτερο δίκτυο αποθήκευσης νερού στην Ευρώπη που θα εξοικονομεί 24.000.000 λίτρα νερό το χρόνο (τα οποία θα χρησιμοποιούνται για άρδευση και καθαρισμό) και φύτευση 800 δέντρων και πολλών ακόμη φυτών από την ήδη υπάρχουσα παλέτα των δημόσιων χώρων της Αθήνας που υπολογίζεται ότι θα μειώσουν τη θερμοκρασία στον άξονα της παρέμβασης κατά 3ο C περίπου. Επίσης τρία ιστορικά εμβληματικά κτίρια στην Ομόνοια θα ανακαινιστούν με έξοδα του ιδρύματος και θα μετατραπούν σε κέντρα επιχειρηματικότητας για νέους με πρωτοβουλία του Δήμου Αθηναίων.

Στα 19 ειδικά διαμορφωμένα κατα­στήματά της (αρχιτεκτονική επιμέλεια Γραφείο Αντονά) θα έχεις την ευκαιρία­ να αγγίξεις τα υλικά της πλακόστρωσης (αντιολισθητικές πλάκες γνεύσιου και μαρμάρου), να πάρεις μια πρώτη αίσθηση (ως παράσταση στους τοίχους και στα stools του cafe «Ορφέας») από τα παρτέρια και τα 800 δέντρα (πλατάνια, ακακίες, τζακαράντες, κουτσου­πιές, νεραντζιές, μουριές) που θα φυτευτούν, να δεις ακόμη και πώς θα φωτίζεται η περιοχή τη νύχτα σύμφωνα με την πρόταση του γαλλικού ατελιέ Ρολάν Ζεόλ. «Στόχος της έκθεσης είναι να δει το κοινό το μέλλον του αθηναϊκού κέντρου σε δύο χρόνια αλλά και να ζωντανέψει ξανά ένας χώρος, η στοά του “Ορφέα”, που έμοιαζε να έχει βρεθεί σε παρακμή», ανέφερε ξεναγώντας μας ο πανεπιστημιακός Παναγιώτης Τουρνικιώτης, ο οποίος υπογράφει την επιστημονική επιμέλεια της έκθεσης. «Η επιλογή­ της στοάς του Αρσακείου σηματοδοτεί το χαρακτήρα της επανενεργοποίησης του κέντρου. Δεν κάνουμε την έκθεση σε ένα μουσείο, αλλά στην περιοχή της παρέμβασης. Μπορείς να ξεφυλλίσεις τα σχέδια και τα ειδικά τεύχη για να καταλάβεις καλύτερα τι συμβαίνει­, να παρακολουθήσεις την ξενάγηση αλλά και να καθίσεις με τον υπολογιστή σου, να διαβάσεις ένα βιβλίο». Είτε προσεγγίσεις τη στοά από την Πανεπιστημίου είτε από τη Σταδίου, στις πρώτες αίθουσες σε περιμένουν καθίσματα για να «ξεκλειδώσεις» με το χρόνο σου το υλικό και εισαγωγικές πληροφορίες για τη συνολική οργάνωση, το ιστορικό του προγράμματος και οι μελέτες για την αποκατάσταση των ξενοδοχείων «Μπάγκειον», «Μέγας Αλέξανδρος» και «Ολυμπιά­δα», με προοπτική τη φιλοξενία σε αυτά καινοτόμων νέων επιχειρήσεων

Όσο προχωράς θα βλέπεις τις μελέτες να ξετυλίγονται θεματικά πάνω σε τραπέζια και αναλόγια μέσα από 42 ειδικά τεύχη, ενημερωτικά έντυπα, φωτο-απεικονίσεις, αρχιτεκτονικά σχέδια καθώς και σε περίπου 20 προβολές. Θα αντιληφθείς πώς θα κινούνται πεζοί, ποδηλάτες, Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και οχήματα σε αυτήν τη ζώνη που ξεκινά από το ύψος της Συγγρού­ κι εκτείνεται μέχρι την Πλατεία Αιγύπτου αλλά και την αρχιτεκτονική του οδικού τοπίου, θα πληροφορηθείς για τις φυτεύσεις, τα υδάτινα στοιχεία, τον αστικό εξοπλισμό (πώς θα είναι τα περίπτερα, τα υπαίθρια καθιστικά), τη βιοκλιματική και τις ηλεκτρομηχανολογικές μελέτες («Το τραμ π.χ. θα κυκλοφορεί με υπερσυσσωρευτές, χωρίς εναέρια τροφοδότηση κι έχει ενδιαφέρον να δει κάποιος αυτήν την τεχνολογία»). Στην ενότητα «Τεκμηρίωση και νοσταλγία», πάντως, ετοιμάσου για ένα αντίστροφο ταξίδι στα τέλη του 19ου αιώνα για να ανακαλύψεις τις ανασκαφές που έχουν πραγματοποιηθεί στην περιοχή αλλά και εικόνες από μια… ρετρό Πανεπιστημίου: το υπαίθριο βιβλιοπωλείο που λειτουργούσε μπροστά στην αθηναϊκή τριλογία πριν από 6-7 δεκαετίες ή τα τραπεζάκια στο πεζοδρόμιο που έβγαζε ένα καφενείο κοντά στο Ιλίου Μέλαθρον.

«Οι εποχές κρίσης είναι περίοδοι επαναπροσδιορισμού μέσα από δυναμικές ενέργειες που δίνουν την κατεύθυνση σε ένα διαφορετικό μέλλον», τόνισε ο καθηγητής Τουρνικιώτης. «Το Rethink Athens επιδιώκει μια νέα οργάνωση, κυκλοφοριακή, λειτουργική κι αισθητική του κέντρου της πόλης, με στόχο την αναβίωση της περιοχής και την περιβαλλοντική άνεση για ένα κέντρο φιλικό στους πολίτες. Στο πλαίσιο της έκθεσης το κοινό έχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει σχετικές ομιλίες από μελετητές του έργου. Και κατά τη διάρκεια των έργων όμως θα υπάρξουν παρεμβάσεις στο χώρο, ώστε να είναι φιλικός στους πολίτες και θα οργανώνονται πολλές εκδηλώσεις πληροφόρησης».