Τι εντυπώσεις άφησε το πρόσφατο ταξίδι σου στην Αμερική; Ήταν αναζωογονητικό;
Το highlight του ήταν εγώ και ο 8χρονος εγγονός μου, ο Νέστορας, να τραγουδάμε μαζί την "Ψυχεδέλεια". Αλλά η αφορμή για το ταξίδι ήταν τα 40ά γενέθλια της κόρης μου, της Σοφίας. Γι' αυτό και ήθελα να το κάνω, παρότι βρίσκομαι σε μια περίοδο αναβρασμού, με πολλές προετοιμασίες και διαρκείς πρόβες. Είναι σημαντικό, όμως, να δίνουμε χώρο και στα συναισθήματά μας, να κάνουμε πράγματα που χαροποιούν κι εμάς και τους αγαπημένους μας.
Γιορτάσαμε ωραία, παρέα με φίλους, ενώ είχα και την ευκαιρία να περάσω μπόλικο χρόνο με τα εγγόνια μου, γιατί πήγα σε μια εβδομάδα στην οποία δεν είχαν σχολείο. Μου αρέσει η παρέα μαζί τους, ο Νίκος και ο Νέστορας είναι παιδιά με μυαλό και με χιούμορ, καθόλου κακομαθημένα. Όχι όμως και ταπεινά. Έχουν δηλαδή και μια ειλικρίνεια: θα σου πουν την αλήθεια τους.
Και τώρα, ένα νέο ξεκίνημα. Τι αλλάζει και τι μένει γνώριμο με τη μετακόμιση του "Hotel Ermou" σε καινούριο χώρο, όπου θα γίνει και η πρεμιέρα των φετινών σου εμφανίσεων (Παρασκευή 15/12);
Ναι, είναι το νέο ξεκίνημα ενός project 8 ετών. Aναρωτηθήκαμε κι εμείς, βέβαια: τώρα που αλλάζει ο χώρος, θα αλλάξει και το όνομα; Γιατί, σαφώς, το βάφτισα "Hotel Ermou" από τον ομώνυμο δρόμο. Μου ήρθε μια μέρα που περπατούσα στη Νέα Υόρκη, ενώ ακόμα χτιζόταν, μάλλον επειδή πάντα μ' άρεσαν οι λέξεις "hotel" και "motel". Μου κάνουνε τόσο 1950s! Και μου θυμίζουν, έτσι, όλα εκείνα τα παλιά rock 'n' roll τραγούδια, που τόσο αγαπώ.
Τώρα, λοιπόν, αφού μετακομίζουμε στην Πειραιώς, θα έπρεπε να το πω "Hotel Pireos"; Ε, όχι... Όλοι, άλλωστε, ρωτάνε πότε ανοίγει φέτος το "Hotel Ermou". Δεν τους ενδιαφέρει πού ακριβώς βρίσκεται, γιατί εμείς είμαστε το "Hotel Ermou". Στο οποίο ο κόσμος έρχεται να δει την Άννα Βίσση, να λέει τα τραγούδια του Νίκου Καρβέλα με τον τρόπο που θέλει, με τις όποιες αλλαγές επιθυμεί, απενοχοποιημένη από εκείνο το ασφυκτικό των προγραμμάτων, του στυλ "δεν πρέπει να πω αυτό ή το άλλο". Εδώ, ό,τι και να τραγουδήσω από τη δισκογραφία μου, θα αρέσει στο κοινό που με ακολουθεί.
Επίσης, ενώ έχω και μπουζούκι στην ορχήστρα, το "Hotel Ermou" δεν θα το πεις μπουζουξίδικο. Δεν το λέω απαξιωτικά, καθόλου, άλλωστε από τέτοια μαγαζιά ξεκίνησα. Στα βιώματά μου, όμως, υπήρχαν κι άλλα πράγματα, τα οποία με οδήγησαν, τελικά, να φτιάξω έναν χώρο διαφορετικό. Το μόνο που μοιάζει εμφανώς με μπουζουξίδικο είναι το ωράριο. Όσο και να το προσπάθησα ή και να το πολέμησα μερικές φορές, έμεινε νύχτα.
Είχα την ελπίδα, δηλαδή, ότι θα εμφανίζομαι γύρω στις 10 και θα τελειώνω στις 02.30. Στα χαρτιά τουλάχιστον, γιατί δεν σου κρύβω ότι και 10 να ξεκινούσα, μάλλον πάλι στις 6 το πρωί θα τελειώναμε! (γελάμε) Γιατί την έχω μια τέτοια "αλήτικη" διάθεση, είμαι και λίγο χύμα γενικά. Γουστάρουν από κάτω και γουστάρω κι εγώ; Προχωράμε! Από την αρχή, άλλωστε, ήθελα το "Hotel Ermou" να μην είναι γεμάτο με κανόνες και πρέπει, αλλά να γίνει ένα μέρος όπου θα υπάρχει περιθώριο και για το πιο αυθόρμητο συναίσθημα.
Θα μου λείψει πολύ ο παλιός χώρος. Όμως όλο και γέμιζε, όλο και μεγαλύτερη ήταν η ζήτηση. Κι έφτασα σε σημείο να κάθομαι στο Instagram και να απαντάω προσωπικά σε fans, ζητώντας συγγνώμη που δεν γινόταν να έρθουν. Ή που δεν έβλεπαν από τον εξώστη: μπορεί να μπήκαν κάποιες οθόνες, αλλά δεν είναι σωστό. Έκρινα ότι δεν έπρεπε να παραβλέψω αυτή τη δυσκαμψία που είχε δημιουργηθεί. Το παλιό στέκι έπρεπε να μεγαλώσει, ώστε να μπορούν να έρθουν στο "Hotel Ermou" όλοι όσοι το επιθυμούν.
Φροντίσαμε, λοιπόν, αυτό που έβλεπες εκεί, να το μεταφέρουμε σε μεγαλύτερη κλίμακα. Δεν μιλάμε για ένα αχανές μαγαζί, δηλαδή. Αυτό που στήνουμε στο 130 της Πειραιώς μοιάζει με μικρή όπερα, διαθέτει π.χ. και μπαλκόνια, εξώστες. Είναι ένας πολυμορφικός χώρος, στα ίδια χρώματα με το παλιό "Hotel Ermou" και με την ίδια, γνώριμη αίσθηση. Τον σχεδίασε και τον επιμελήθηκε ο Γιώργος Παντελούκας.
Μια που αναφέρθηκες και στην ορχήστρα, λέγεται ότι έχεις πλάι σου μία από τις καλύτερες μπάντες που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα...
Είναι κι αυτό ένα από τα χαρακτηριστικά του "Hotel Ermou". Πρόκειται για σολίστες και φοβερά ταλαντούχους ανθρώπους, οι οποίοι στα περίπου 8 χρόνια της πορείας μας κατάφεραν και "ζυμώθηκαν" μαζί –αλλά και μαζί μου. Φτιάχτηκε δηλαδή και μια κοινή ζωή, δεν είναι ότι παίζουμε, χαιρετιόμαστε και τα λέμε μετά την άλλη Παρασκευή. Οπότε στο ταλέντο που υπήρχε από την αρχή προστέθηκε με τον καιρό κι ένας μοναδικός χαρακτήρας, που αποτυπώνεται και στις παραστάσεις.
Παράλληλα, συνεχίζεται και η εορταστική περίοδος των 50 χρόνων σου στο τραγούδι, που ήδη έδωσε μεγάλες και συζητημένες συναυλίες –στην Πετρούπολη, στη Θεσσαλονίκη, στο Ηρώδειο, αλλά και στη Λάρνακα. Τι "γεύση" σου έχουν αφήσει;
Δεν σου κρύβω ότι βαρέθηκα πια τη λεζάντα με τα "50 χρόνια"! (γελάει) Αλλά τις χάρηκα πολύ αυτές τις συναυλίες. Η Λάρνακα, μάλιστα, είχε και μια άλλου τύπου συγκίνηση, είχα π.χ. και μια ωραία σκηνή με την αδερφή μου τη Λία, με την οποία θυμηθήκαμε τα παλιά, όταν ξεκινούσαμε μαζί, ως Αδερφές Βίσση. Και τόσες χιλιάδες κόσμου! Δεν ξέρω πόσοι ήρθαν τελικά, ακούω διάφορα νούμερα, ήταν ένα πλήθος που έμοιαζε αμέτρητο. Ένιωσα μεγάλη τιμή. Και σκέφτηκα ότι ίσως κι εκείνοι να ήρθαν για να τιμήσουν τη δική τους ιστορία μαζί μου, όλες δηλαδή τις αναμνήσεις με τις οποίες σύνδεσαν τα τραγούδια μου. Πολλά νέα παιδιά, επίσης! Ακόμα αναρωτιέμαι, πού τα μαθαίνουν τα παλιά μου τραγούδια, από τις δεκαετίες του 1970 και του 1980;
"Ό,τι έχω ζήσει, το 'χει πει η Βίσση", λέει το γνωστό σύνθημα των οπαδών σου. Δεν είναι το τέλειο απόσταγμα για μια τέτοια καριέρα;
Πόσο μου αρέσει αυτή η φράση! Ασφαλώς και είναι ένα ιδανικό απόσταγμα. Και το οφείλω στα τραγούδια του Νίκου Καρβέλα, τα οποία ήταν αυτοβιογραφικά, είτε προσωπικά του, είτε σχετικά με μένα. Όχι μόνο πράγματα που είχαμε ζήσει, αλλά και πράγματα που θα θέλαμε να έχουμε ζήσει. Το σημαντικότερο, βέβαια, από εκεί και πέρα, ήταν ότι τα ένιωσε δικά του και το κοινό, με αποτέλεσμα να γεννηθεί το συγκεκριμένο σύνθημα.
Ένα οικείο μου πρόσωπο, λέει ότι στην Ελλάδα είχαμε πολλές σπουδαίες φωνές, αλλά σταρ έγιναν μόνο η Μαρινέλλα, ο Τόλης Βοσκόπουλος και η Άννα Βίσση. Τι είναι εκείνο που διαφοροποιεί έναν μεγάλο τραγουδιστή από έναν σταρ;
(το σκέφτεται) Είναι μια ερώτηση που δεν ξέρω πώς να την απαντήσω... Ωραίο μου ακούγεται, βέβαια, ευχαριστώ πάρα πολύ που με θεωρούν σταρ! Καθένας, όμως, μάλλον έχει και μια διαφορετική γνώμη για το θέμα. Σίγουρα, πάντως, αν το ρώταγα εγώ, δεν θα μου αρκούσε να πουν είσαι σταρ επειδή είσαι πολύ καλή τραγουδίστρια –υπάρχουν κι άλλοι πολύ καλοί τραγουδιστές. Άρα κάτι παραπάνω πρέπει να συμβαίνει. Από την άλλη, το λέω κι εγώ: έβλεπα πρόσφατα μια ταινία με τη Λορίν Μπακόλ και σκέφτηκα "τι σταρ αυτή η γυναίκα". Δεν μπορώ να προσδιορίσω γιατί. Να είναι λοιπόν αυτό το γοητευτικό, ελκυστικό μυστήριο; Δεν ξέρω.
Όλα ξεκίνησαν πίσω στο 1973, πάντως, τότε που αφήσατε οικογενειακώς την Κύπρο και ήρθατε στην Αθήνα. Ήταν δύσκολη μετάβαση αυτή;
Για μένα όχι, αντιθέτως ήταν πανεύκολη, γιατί αισθανόμουν ότι πηγαίνω προς το παραμύθι μου. Στον πατέρα μου, βέβαια, μάλλον φάνηκε πιο δύσκολη. Ήταν μπακάλης και είχε μια καλά στημένη επιχείρηση, σε μικρή πόλη –μπακάλικο, όχι σούπερ μάρκετ. Οπότε τα πήγαινε μια χαρά, τον γνώριζαν όλοι και η ζωή μας εκεί ήταν πραγματικά βολική. Αργότερα, βέβαια, μπορεί να εξελισσόταν πιο μίζερα, με την έννοια ότι εγώ ήθελα να γίνω τραγουδίστρια, οπότε δεν υπήρχε περίπτωση να παντρευτώ κι απλά να κάτσω σε ένα σπίτι να μεγαλώνω παιδιά. Μια χαρά κι όλα αυτά, μα δεν ήταν για μένα.
Ευτυχώς η μάνα μου, η οποία ήταν πάντα ψωνισμένη με τη μουσική –κι ακόμα είναι– πίστευε πολύ σε αυτό που είχα ως ταλέντο. Κάπως, λοιπόν, δημιούργησε όλη την ευκαιρία και κατάφερε και το 'κανε. Κι έπεισε και τον πατέρα μου. Ο οποίος, με τη σειρά του, δεν ήταν κανάς βαρύς, κομπλεξικός άντρας. Οπωσδήποτε, όμως, μιλάμε για δύο ανθρώπους του νησιού, χωρίς κάποια ιδιαίτερη μόρφωση. Θα μπορούσαν δηλαδή και να πουν όχι, τι τραγουδίστρια, εδώ θα κάτσουμε, που τα έχουμε κι όλα φτιαγμένα.
Ήρθαμε λοιπόν στην Αθήνα κι εγκατασταθήκαμε σε ένα σπιτάκι στην Κυψέλη, μικρό για τις ανάγκες μας, καθώς ήμασταν πολλά άτομα: εγώ είμαι η μεσαία από τις τρεις αδερφές μου, η Λία είναι η μεγάλη και η Νίκη –που πλέον φροντίζει για τα οικονομικά μου– η μικρή. Έτσι, όμως, μπόρεσα και ξεκίνησα το ταξίδι μου.
Μισό αιώνα μετά, τι είναι πια η Κύπρος για σένα;
Δεν θα ήθελα να πω τη λέξη πατρίδα, γιατί πατρίδα μου είναι και η Ελλάδα, πατρίδα αισθάνομαι και την Αμερική όταν πηγαίνω εκεί και είμαι με την κόρη μου και με τα εγγόνια μου. Σίγουρα, πάντως, την αισθάνομαι ως το νησί μου. Κι έχει τόσο ωραίο σχήμα ο χάρτης της! Είναι ένας τόπος όπου μπορώ και αποφορτίζομαι πλήρως, γιατί δεν σχετίζεται με δουλειά και υποχρεώσεις: ξαναβρίσκω παλιούς φίλους και συμμαθητές, μιλάω κυπριακά, επιστρέφω σε μέρη γεμάτα αγαπημένες αναμνήσεις από μικρά πράγματα, εκεί π.χ. όπου τρώγαμε σουβλάκια ή βλέπαμε σινεμά.
Το Κυπριακό το συζητάς με τους φίλους σου; Το θεωρείς άλυτο πρόβλημα;
Είναι άλυτο, δεν είναι; Με την έννοια ότι θα πρέπει να συμβούν πολλά πράγματα για να φτάσει σε μια λύση. Ασφαλώς και το συζητάω με τους φίλους μου. Οι Κύπριοι νιώθουμε, γενικά, ότι ο τόπος μας προδόθηκε. Όμως είναι κάτι που μπορούσε να μην έχει συμβεί. Ζούσαμε μαζί με τους Τουρκοκύπριους, για παράδειγμα: οι απλοί, καθημερινοί άνθρωποι δεν ήταν έτοιμοι να τσακωθούν. Από εκεί και πέρα ξεκίνησε ένα πολιτικό παιχνίδι, στο οποίο ανακατεύτηκαν πολλά τρίτα μέρη. Κι έχω φτάσει να θεωρώ την πολιτική ως κάτι συνώνυμο με το στενό οικονομικό συμφέρον. Πια, δηλαδή, δεν μιλάμε για τη χώρα μου και τη χώρα σου, αλλά για τα λεφτά μου και τα λεφτά σου, για το πετρέλαιό μου και το πετρέλαιό σου κ.ο.κ.
Άρα δεν θα δεχόσουν να γίνεις Υπουργός Πολιτισμού, εάν στο πρότειναν, όπως συνέβη πρόσφατα με τον Μιχάλη Χατζηγιάννη;
Στη συγκεκριμένη φάση της ζωής μου σίγουρα όχι. Όταν μου έγινε πρόταση να κατέβω για Ευρωβουλευτής ομολογώ ότι φλέρταρα για λίγο με την ιδέα της πολιτικής, έκανα δηλαδή και μια-δυο συναντήσεις. Σκέφτηκα, όμως, ότι έπρεπε να αφήσω αυτή τη μαγεία την οποία ζω, για να βρίσκομαι κλεισμένη σε γραφεία, γεμάτα με ανθρώπους γραβατωμένους, να συζητάω για τι ακριβώς; Άλλωστε δεν το παίζω ιστορικά καταρτισμένη. Μουσικός είμαι, άσχετα αν με ενδιαφέρει να μαθαίνω για το πού ζούμε και το πού βρισκόμαστε. Δεν θα πολεμούσα ποτέ με πάθος για την πολιτική. Γιατί να γίνεις πολιτικός, εάν δεν έχεις κάτι να προσφέρεις; Για τους τίτλους; Εγώ δεν έχω ήδη τον καλύτερο, της "Απόλυτης"; (γελάμε)
Όντας στην Αθήνα, τώρα, άρχισες να παίρνεις μέρος σε ηχογραφήσεις: πρωτακούσαμε τη φωνή σου στις 45 στροφές, να κάνεις σεγόντο στον Γιάννη Καλατζή, στο b-side "Λέγοντας Και Κλαίγοντας" (1973). Γρήγορα, όμως, βγήκες και μπροστά, ενώ συνδέθηκες και με τραγούδια σπουδαίων συνθετών. Ποιοι από αυτούς σε γοήτευσαν περισσότερο;
Κάναμε συχνά δεύτερα φωνητικά στη Minos, με την οποία υπέγραψα όταν ήρθαμε στην Αθήνα: η φωνή μου πρέπει να βρίσκεται σε κάμποσα βινύλια της εποχής. Κυκλοφορούσαν, επίσης, πολλά διάσημα ονόματα στα στούντιό της. Ο πρώτος συνθέτης με τον οποίον συνδέθηκα ήταν ο Σταύρος Κουγιουμτζής. Αλλά μου άρεσε πολύ και ο Μάνος Λοΐζος: είχε μια ιδιαίτερη προσωπικότητα, μιλούσε ευγενικά, θυμάμαι ότι μου θύμιζε Γάλλο. Μου άρεσε και η μουσική που έγραφε, γιατί ήταν μεν ελληνική, μα είχε ταυτόχρονα και κάτι το διεθνές.
Και ο Δήμος Μούτσης μου άρεσε, επειδή κι αυτός είχε rock ακούσματα, τα οποία έφερνε στο έργο του. Αλλά και ο Γιάννης Σπανός, μάλιστα τον είχα επισκεφθεί σπίτι του και μου είχε κάνει ένα μεγάλο κοπλιμένο, είπε ότι η φωνή μου ακουγόταν σαν την ψηλή νότα του βιολοντσέλου. Δοκιμάσαμε τότε και ορισμένα τραγούδια του στο πιάνο, τα οποία τα είπε αργότερα η Χάρις Αλεξίου, σαν το "Και" και την "Οδό Αριστοτέλους".
Πόσο κοντά ήταν, όμως, τραγούδια σαν κι αυτά στα δικά σου ακούσματα;
Θυμάμαι όταν άρχισα να πρωτοαναγνωρίζω τις σκηνές που υπήρχαν τότε στην Αθήνα πήγα και είδα τη Μαρινέλλα, στην Πλάκα. Κι εντυπωσιάστηκα από το σόου της, γιατί είχε κάτι το ευρωπαϊκό, το οποίο ένιωσα να μου ταιριάζει. Ταυτόχρονα, όμως, σκέφτηκα ότι δεν ήθελα το ρεπερτόριό της: όχι γιατί δεν το έβρισκα καλό, απλά αναζητούσα κάτι διαφορετικό. Άλλωστε είχα έρθει από την Κύπρο έχοντας rock ακούσματα, μαθημένη να τραγουδάω στα αγγλικά.
Αυτό, λοιπόν, το βρήκα στον Νίκο Καρβέλα. Με τον οποίον είχαμε ξεκινήσει μεν μαζί στη Minos, αλλά δεν συναντηθήκαμε αμέσως. Αλλά με το που πήγα για πρώτη φορά σ' εκείνον κι άρχισε να παίζει ροκιές στο πιάνο του –Cream, Doors, τέτοια πράγματα– γοητεύτηκα.
Κάτι που δεν ήξερα για τα διεθνή σου ακούσματα, μέχρι πρόσφατα, είναι η αγάπη που έχεις στον Leonard Cohen...
Τον λατρεύω! Και δεν λέω, είναι πολλοί αυτοί που λατρεύω. Τη Nina Simone, για παράδειγμα, ως τραγουδίστρια. Τον Sting, ειδικά στην περίοδο με τους Police, τους Doors, τον Jimi Hendrix ή την Amy Winehouse. Αλλά το soundtrack της ζωής μου είναι ο Leonard Cohen, κυρίως για τα λόγια του. Ευτύχησα να τον γνωρίσω και προσωπικά. Και σχεδόν τον ερωτεύτηκα –κι ας ήταν πια στα 80 του. Για το μυαλό του, το μυαλό του ήταν τέχνη.
Πώς ήταν ο Νίκος Καρβέλας, τότε που τον πρωτογνώρισες; Έχω ένα παλιό βινύλιο του Γιάννη Καλατζή, όπου εικονίζεται έχοντας ...μουστάκι!
Ναι, είχε! Τότε ήταν ακόμα φοιτητής στη Νομική κι έμοιαζε σαν Κρητικός, με τα μακριά μαλλιά και το μουστάκι. Γοητευτικός πολύ, ωραίος τύπος και γενικά περιζήτητος ανάμεσα στις γυναίκες! (γελάει) Ιδίως απ' όταν άρχισε να ασχολείται με το πιάνο, βέβαια. Γιατί στην αρχή έπαιζε ντραμς, μέχρι που έμαθε ότι οι πιανίστες θεωρούνται πιο σέξι. Στράφηκε λοιπόν προς τα εκεί, ενώ δεν έχει σπουδάσει κάτι τέτοιο, δεν ξέρει νότες, λ.χ. Και είναι αλήθεια ότι, όταν τον έβλεπες στο πιάνο, δεν γινόταν να μην τον ερωτευτείς.
Η πρώτη φορά που έγραψε ολόκληρο δίσκο για σένα, εντωμεταξύ, το 1982, σας βρήκε να ιδρύετε δική σας εταιρία (Carvi Productions) και να μπλέκετε σε περιπέτειες, έτσι δεν είναι;
Λες για το "Είμαι Το Σήμερα Κι Είσαι Το Χθες", ε; Τσακωθήκαμε με τον τότε διευθυντή της CBS, τον Σολ Ραμπίνοβιτς, ο οποίος δεν έβρισκε ωραία τα τραγούδια που του πηγαίναμε. Τσαντιστήκαμε, επαναστατήσαμε κι αποφασίσαμε να βγάλουμε μόνοι μας όσα ήταν ήδη έτοιμα, ιδρύοντας την Carvi. Μας έκαναν μήνυση, βέβαια, οπότε λίγους μήνες μετά ο δίσκος αποσύρθηκε από την κυκλοφορία.
Ασχολήθηκες αρκετά και με τη Γιουροβίζιον εκείνα τα χρόνια, μάλιστα με την Κύπρο κράτησες το ρεκόρ της καλύτερης θέσης για πολλά χρόνια. Τι σήμαινε για σένα αυτός ο διαγωνισμός;
Η συμμετοχή στη Γιουροβίζιον έδινε την ευκαιρία να ταξιδέψεις στο εξωτερικό, να δεις διάφορες πόλεις, να γνωρίσεις κόσμο από άλλες χώρες. Ήταν διασκεδαστικό. Και θυμάμαι ότι ήμουν τόσο χαρούμενη το 1982, που πήγαμε στη Βρετανία με την Κύπρο και το "Μόνο Η Αγάπη". Ήταν βέβαια και η εποχή που είχα αρχίσει να ερωτεύομαι τον Καρβέλα. Στο "Ωτοστόπ", το 1980, χαζολογούσαμε στην Ολλανδία, κάνοντας βόλτες με τις τουλίπες.
Έχω ξαναπεί ότι η Γιουροβίζιον είναι ένα πανηγύρι. Κάτι χαρούμενο, το πιο ποπ ανάμεσα στα φεστιβάλ του είδους του. Μόνο το 2006 αγχώθηκα, τότε που πήγα με το "Everything". Γιατί είχε προηγηθεί η νίκη της Έλενας Παπαρίζου, οπότε ένιωθα ότι έπρεπε να εκπροσωπήσω ωραία την Ελλάδα. Νομίζω ότι το έκανα αυτό, παρά το πρόβλημα που παρουσιάστηκε στη φωνή μου, το οποίο με ανάγκασε να κάνω ενέσεις κορτιζόνης. Για τη θέση, τώρα, μπορεί ίσως να πει κανείς ότι δεν ήταν καλή.
Και λίγο μετά τη διάκριση με το "Μόνο Η Αγάπη" ήρθε το "Δώδεκα" (1985). Είναι, τελικά, το πιο "βισσικό" από τα τραγούδια σου;
Νομίζω πως ναι, δηλαδή ακόμα έτσι το βλέπω, παρότι έχω πολλά τραγούδια τα οποία νιώθω να με εκπροσωπούν, μα και να με αντιπροσωπεύουν, αν θες, στον κόσμο που με ακούει. Αλλά το "Δώδεκα" παραμένει κάτι ακόμα πιο ξεχωριστό, είναι ο εθνικός ύμνος της Άννας Βίσση. Απλό τραγούδι, αλλά από αυτά που δεν γράφονται εύκολα. Τα απλά τραγούδια ή βγαίνουν χαζά ή αδιάφορα. Το "μυστικό" του, επίσης, είναι κάτι αρκετά φανερό: το κουπλέ του είναι η ίδια μελωδία του ρεφρέν, απλά μια οκτάβα πάνω.
Είναι γνωστό ότι τσακωθήκατε με τον Καρβέλα για το πώς θα τραγουδούσες το "Δώδεκα", όπως συνέβη αργότερα και με τη λαϊκή στροφή στο "Ψεύτικα" (1989), ενώ στη συναυλία της Πετρούπολης αποκάλυψε και πόσο σε πίεσε για να πεις το "Δεν Θέλω Να Ξέρεις" (1992) όπως το είχε κατά νου...
Ναι, είχαμε κι άλλους τέτοιους τσακωμούς μέσα στα χρόνια: και για το "Τραύμα" (1997), π.χ., αλλά και για το "Ένα Σου Λέω Ένα" (1990). Για κομμάτια, δηλαδή, τα οποία απαιτούσαν μια διαφορετική φωνητική τοποθέτηση, μα κι έναν άλλον τρόπο για να χρωματίσεις τις νότες.
Εγώ, τραγουδώντας τόσα χρόνια στα μπουζούκια, είχα συνηθίσει να ερμηνεύω πιο κοφτά, κάνοντας γυρίσματα ή κάποια "σκαψίματα". Ο Νίκος, πάλι, προσπαθούσε να με οδηγήσει σε κάτι άλλο, γιατί το "Δεν Θέλω Να Ξέρεις", ας πούμε, δεν άνηκε στον κόσμο της λαϊκής μουσικής –πάει περισσότερο προς τα κλασικά. Κι απόρησα μετά, που μπόρεσα κι έβγαλα αυτή τη φωνή, τόσο ψηλά.
Το ίδιο είχε συμβεί και με το "Ένα Σου Λέω Ένα": όταν άκουσα τα βιολιά στην ενορχήστρωση του είπα "ρε Νίκο...". Και μου απάντησε "καλά, πες το εσύ και θα καταλάβεις". Ευτυχώς για μένα, έβλεπε πολύ μπροστά. Είχα βέβαια κι εγώ τη θέληση να τον ακούσω, παρά τις όποιες, πρόσκαιρες διαφωνίες μας.
Σε τραγούδια σαν το "Δεν Θέλω Να Ξέρεις" ή το "Τρένο" (2003), μα και σε πολλά ακόμα, έχεις εκδηλώσει μια πολύ πειστική δραματικότητα, ως ερμηνεύτρια. Κι αναρωτιέμαι, ζούσες πράγματι τους έρωτές σου με τόσο δραματικό τρόπο;
Όχι, δεν τους ζούσα δραματικά. Νορμάλ κορίτσι θα με χαρακτήριζα. Στον τρόπο που ερμηνεύω, όμως, μπορεί μερικές φορές να φαντάζομαι τον έρωτα όπως θα ήθελα να τον βιώσω. Σε αυτό με έχουν βοηθήσει πολύ και οι όπερες. Κι από τα δικά μου έργα, μάλιστα, το αγαπημένο μου είναι η "Μάλα" (2002): κάθε φορά που το βλέπω, κλαίω. Και είναι το μόνο στο οποίο μπορώ και επιστρέφω, γιατί, ξέρεις, δεν θέλω να γυρνάω σε όσα έχω ήδη κάνει. Φοβάμαι ότι δεν θα ξανανιώσω όπως τότε και θα σπαστώ. Στη "Μάλα", όμως, ήμουν στην καλύτερή μου φάση –τεχνικά, μουσικά, φωνητικά, αρκετά καλή ως ηθοποιός, μου άρεσε πολύ και η ιστορία.
Παθιάζομαι λοιπόν με τους στίχους και συνήθως τους κάνω εικόνες. Κι αν ερχόταν κάποιος να με ρωτήσει πώς να τραγουδά, αυτό θα τον συμβούλευα, να βάλει τις λέξεις μπροστά και να τις πιστέψει. "Δεν θέλω να ξέρεις πως εδώ και δυο μήνες είμαι συνέχεια στο σπίτι μονάχη μου": κάντο δικό σου και νιώσε το. Μη φωνάξεις τις λέξεις, μα μην τις υποτιμήσεις κιόλας.
Σε μια πρόσφατη συνέντευξη που έδωσες στην Κύπρο, χαρακτήρισες τον Νίκο Καρβέλα ως τον πιο αληθινό σου φίλο. Πώς φτάνει κανείς σε κάτι τέτοιο, με δεδομένο ότι παντρευτήκατε 40 χρόνια πριν, τον Μάιο του 1983;
Εξαρτάται... Αν είσαι ζευγάρι, γιατί να μη μείνεις φίλος; Ίσα-ίσα, θα έλεγα ότι έτσι πρέπει να γίνεται, ότι έτσι είναι το λογικό. Θεωρώ ότι αυτό που προξενεί κακό στους ανθρώπους είναι ο γάμος, όταν λαμβάνει τη μορφή μιας σχέσης συνεχούς, αποκλειστικής, επί 24ωρης βάσης, στην οποία κάνετε τα πάντα μαζί. Κάτι τέτοιο φέρνει φθορά. Κι από τη βαρεμάρα καταλήγεις μετά να σιχαίνεσαι και να σκοτώνεσαι ή να φτάνεις ακόμα και στην εκδίκηση. Θέλεις το χειρότερο για τον άλλον.
Δεν λέω ότι δεν περάσαμε και μια δύσκολη φάση με τον Νίκο, τότε που ο χωρισμός μας ήταν φρέσκος ακόμα. Υπήρξε ζήλεια, ήθελα κι εγώ να παραμείνω η καλύτερή του, ας πούμε. Αλλά τα καταφέραμε και δεν δηλητηριάσαμε τη σχέση μας. Αργότερα, μάλιστα, φτάσαμε να κάνουμε παρέα όλοι μαζί, καθένας μας με τους νέους του συντρόφους. Πράγμα για το οποίο μας έχουν πει ανώμαλους. Βλακείες.
Όταν πήγαινα σχολείο, η καθηγήτρια μουσικής μας έβαζε διάφορα ελληνικά κομμάτια και μας έπαιζε και τη "Μεθυσμένη Πολιτεία" (1980). Μετά, όμως, μας έβγαζε κι ένα λογύδριο, για την Άννα Βίσση, που ήταν τόσο καλή τραγουδίστρια και την κατέστρεψε ο Καρβέλας. Κράτησε για καιρό αυτή η άποψη, έτσι δεν είναι;
(γελάει) Ναι, κράτησε. Υπήρχαν δύο αιτίες, νομίζω. Η μία είχε να κάνει με τον Νίκο: ενοχλούσε ο χαρακτήρας του, η αντισυμβατική εμφάνιση, το ότι δεν ήταν διπλωμάτης όταν έλεγε τις απόψεις του, το ότι δεν έκανε δημόσιες σχέσεις. Η άλλη, πάλι, είχε να κάνει με μένα. Με ήθελαν, δηλαδή, να παραμείνω στο είδος που τραγουδούσα κατά τη δεκαετία του 1970. Τι να κάνουμε, οι δικοί μου δρόμοι ήταν διαφορετικοί.
Αλλά έχω δεχτεί επικρίσεις για τα τραγούδια μου και σε πιο πρόσφατα χρόνια. Όταν είπα το "Αφού" (2017), ας πούμε, με βρίζανε για τον στίχο "Δεν τραβάω κανένα ζόρι/Αν η πρώτη σου αγάπη ήταν αγόρι". Γιατί, δεν είναι κάτι που έχει συμβεί και συμβαίνει; Εδώ, βέβαια, το πρόβλημα οφείλεται στον κοινωνικό ρατσισμό, που πλέον έχει πολλές όψεις –μπορεί, π.χ., να αφορά και το πώς συμπεριφερόμαστε στα ζώα, ως κοινωνία. Υπάρχει ομοφοβία, όσο ΟΚ κι αν το παίζουν πολλοί. Λένε ότι είναι ΟΚ, δηλαδή, αλλά, μόλις συμβεί κάτι, βλέπεις ότι δεν αποδεικνύεται από τις πράξεις τους.
Εκτός από τον Καρβέλα, πάντως, υπάρχει ένας ακόμα στιχουργός που συνέλαβε κάτι από τον θρύλο της Άννας Βίσση: ο Γεράσιμος Ευαγγελάτος στη "Συνέντευξη" (2015), που δεν λες συχνά...
Ναι, είναι πολύ καλό τραγούδι αυτό, όντως –έφτιαξε και ο Καρβέλας ωραία μουσική. Θα το ξαναπώ φέτος, στο "Hotel Ermou"! Δεν μου έγραψε τυχαία ο Γεράσιμος. Συναντηθήκαμε, ήρθε σπίτι, ήπιαμε τα κρασιά μας, μιλήσαμε. Ξέρω την Άννα Βίσση, μου είχε πει, αλλά θέλω να καταλάβω καλύτερα τι ακριβώς να γράψω για σένα.
Όλα αυτά τα χρόνια έχεις κάνει και πολλές συνεργασίες. Υπάρχουν πρόσωπα με τα οποία δεν έχεις βρεθεί μέχρι τώρα, μα θα ήθελες να κάνεις κάτι στο μέλλον;
Θα ήθελα να βρεθούμε με την Ελένη Βιτάλη και να προκύψει κάτι από το "μαζί" μας, συμπαθιόμαστε άλλωστε πολύ. Είναι από τις τραγουδίστριες που πηγαίνω να ακούσω, μου αρέσει να κάθομαι μ' ένα ποτό και να την απολαμβάνω, γιατί η φωνή της δημιουργεί μια ολόκληρη κατάσταση. Θα ήθελα, επίσης, να ζει ο Νίκος Παπάζογλου και να φτιάχναμε κάτι μαζί, αν βεβαίως ταιριάζαμε.
Από τα πιο καινούρια ονόματα, τώρα, με ενδιαφέρει η Μαρίνα Σάττι. Τη θεωρώ ψαγμένο κορίτσι και μου αρέσει που είναι συγκεκριμένη: ξέρει τι θέλει, έχει ιδιαίτερο στυλ κι εκείνο που θέλει το κάνει πολύ καλά, παρουσιάζοντας κάτι διαφορετικό, μα και φρέσκο. Γνωριζόμαστε, βέβαια, καθώς έπαιξε και στους "Δαίμονες", όταν τους ξανανεβάσαμε το 2013. Δεν σου κρύβω ότι συζητάμε την πιθανότητα να κάνουμε κάποιες βραδιές μαζί. Θα δούμε. Με την ευκαιρία, της εύχομαι καλή επιτυχία στη Γιουροβίζιον. Μου αρέσει που πάει η Μαρίνα εκεί.
Ανησυχείς ποτέ για το μέλλον; Για το πώς θα υπάρξει η Άννα Βίσση, σε μια φάση που ίσως δεν μπορεί να τραγουδά πια;
Δεν είμαι τέτοιος τύπος. Ποτέ μου δεν έχω σκεφτεί τι θα κάνω, όταν. Είμαι άνθρωπος του τώρα, πολύ του τώρα. Ό,τι μου έρθει τότε, θα το κάνω. Κι ελπίζω, μόνο, να μη χαθεί η φωνή απότομα. Γιατί με τη φθορά ζεις και σιγά-σιγά τη συνηθίζεις. Και η δική μου φωνή έχει φθαρεί, φυσικά, μετά από τόσα χρόνια. Όμως δεν έχει αλλοιωθεί. Και τη φροντίζω, για να βρίσκεται σε όσο καλύτερη κατάσταση γίνεται. Ώστε και να παραμένω αναγνωρίσιμη και να εξακολουθώ να τραγουδάω σε τόνους που ακόμα λάμπουν.
Διαβάστε Επίσης
