Μίνως Μάτσας: "Η επαφή με το κοινό με εξελίσσει ως άνθρωπο"

Ο συνθέτης παρουσιάζει στο Ηρώδειο τη συναυλία "Η μουσική αθέατη μέσα μας" και μας μιλά για να την ανάγκη του να βρεθεί κοντά στο κοινό, τους ανθρώπους που τον επηρέασαν και τη σχέση του με τη μουσική του σήμερα.

Μίνως Μάτσας

Βραβευμένος συνθέτης χαμηλών τόνων και υψηλών προδιαγραφών, από εκείνους που από την πρώτη νότα, καταλαβαίνεις την σφραγίδα της μουσικής τους. Μιας μουσικής που συνδημιουργεί εικόνες για τον κινηματογράφο, το θέατρο, την τηλεόραση… γίνεται συμπρωταγωνίστρια αλλά μπορεί και στέκεται αυθύπαρκτη στο χρόνο, να μας κατακτά από μέσα. "Η μουσική αθέατη μέσα μας". Με αυτόν τον τρόπο και αυτόν τον τίτλο θα μας παρουσιάσει ο Μίνως Μάτσας για πρώτη φορά στο Ηρώδειο στις 28 Σεπτεμβρίου σε μία μεγάλη συναυλία βασισμένη στα έργα του με ορχηστρικές συνθέσεις του από τον κινηματογράφο, τη τηλεόραση, το θέατρο καθώς και μερικά ωραιότερα τραγούδια του που αγαπήσαμε με τις φωνές του Γιώργου Νταλάρα, της Ελεωνόρας Ζουγανέλη, του Κώστα Τριανταφυλλίδη και της Μυρτώς Βασιλείου και τη σύμπραξη της Συμφωνικής Ορχήστρας της ΕΡΤ υπό τη διεύθυνση του Μίλτου Λογιάδη.

Έχει τη χαρά μικρού παιδιού, όταν μιλάει γι’ αυτή τη συναυλία. Σαν να ξεκινάνε όλα από την αρχή. Η αλήθεια είναι ότι είναι η πρώτη φορά, ίσως από τις ελάχιστες φορές, που ο Μίνως εκθέτει τις μουσικές του στο κοινό που τον αγαπάει και τον ακολουθεί. "Αυτό που θα δείτε στο Ηρώδειο, είναι η αρχή γιατί αυτό δεν το είχα κάνει ποτέ: να παίζω τη μουσική μου ζωντανά και μάλιστα στο Ηρώδειο. Αυτό είναι για μένα ουσιαστική επικοινωνία", ξεκαθαρίζει. Οι μουσικές από τον "Καζαντζάκη", την "Ευτυχία", το "Ο Θεός Αγαπάει το Χαβιάρι", το "Skylight" είναι μερικές από αυτές που θα ξεδιπλώσουν τις μελωδίες που γεννήθηκαν από μια εικόνα κι άνοιξαν τα φτερά τους για να φτάσουν σε μας, και αυτή η συναυλία είναι μόνον η αφορμή για μια πολύ όμορφη κουβέντα με τον Μίνω Μάτσα, για όσα είναι μουσική για εκείνον.

Μίνως Μάτσας

Βλέπω στα μάτια σου χαρά μικρού παιδιού, όταν μιλάς γι’ αυτήν την βραδιά στο Ηρώδειο.
Ναι, χαμογελάω γιατί για μένα είναι σαν παιχνίδι, αλλά σοβαρό. Εννοώ ότι είναι ωραίο που ενώ δημιούργησα κάποιες μουσικές με συγκεκριμένο τρόπο, τώρα τις "γκρεμίζω" και τις "ξαναχτίζω" διαφορετικά. Νομίζω ότι θα είναι μια πολύ ωραία βραδιά. Όλοι οι άνθρωποι που θα συνεργαστούμε νιώθουν επίσης μεγάλη χαρά και με έχουν βοηθήσει πολύ. Εκτός από τον Γιώργο Νταλάρα, την Ελεονώρα Ζουγανέλη, τον Κώστα Τριανταφυλλίδη και τη Μυρτώ Βασιλείου, είναι οι ενορχηστρωτές που δουλεύουμε μαζί πολλούς μήνες, ο Σταύρος Τσακίρης που με έχει βοηθήσει να στήσουμε τη σκηνοθεσία γιατί θα έχουμε 80 μουσικούς επάνω στη σκηνή, η Ελευθερία Ντεκό που σχεδίασε τον φωτισμό της βραδιάς… Έχω μια ευχάριστη προσμονή, γιατί θα παίξω και εγώ κάποια κομμάτια μου με εξαιρετικούς μουσικούς και η ανταλλαγή μουσικής με καλούς καλλιτέχνες είναι ό,τι καλύτερο μπορεί να σου συμβεί. Από τη μία, νιώθω ότι θα πλουτίσω από τους ανθρώπους με τους οποίους παίζω, από την άλλη πλουτίζω σε συναισθήματα που εισπράττω εκείνη την ώρα από τον κόσμο. Και έτσι κάθε φορά που τελειώνει μια επαφή με τον κοινό, γίνομαι καλύτερος, εξελίσσομαι όχι μόνο μουσικά, αλλά και ως άνθρωπος.

Η μουσική είναι η διέξοδος μου, αλλά και η δουλειά μου. Και ως δουλειά απαιτεί καθημερινή ενασχόληση. Ο Στραβίνσκι έλεγε ότι "έμπνευση είναι να βάλεις τον πισινό σου κάτω, στο πιάνο και να γράψεις".

Τι είναι η μουσική για σένα;
Η μουσική είναι η διέξοδος μου, αλλά και η δουλειά μου. Και ως δουλειά απαιτεί καθημερινή ενασχόληση. Ο Στραβίνσκι έλεγε ότι "έμπνευση είναι να βάλεις τον πισινό σου κάτω, στο πιάνο και να γράψεις". Το θυμάμαι πάντα αυτό, γιατί είναι κίνητρο αλλά και απομυθοποιεί όλο το ρομαντικό του να είσαι καλλιτέχνης... Παρόλα αυτά, είναι μια πάρα πολύ όμορφη δουλειά. Και είμαστε προνομιούχοι όσοι μπορούμε και την κάνουμε, γιατί ασχολούμαστε με κάτι που αγαπάμε αλλά και που ομορφαίνει τις ψυχές μας.

Μίνως Μάτσας

Οι Σπέτσες είναι καταφύγιο έμπνευσης;
Θα σε απογοητεύσω, διότι η έμπνευση, τουλάχιστον σε μένα, έρχεται σε αντίθεση με εκεί που βρίσκομαι. Δηλαδή, τα ερεθίσματα μου δημιουργούνται όσο πιο γειωμένος είμαι στην πόλη και σε ένα καθημερινό περιβάλλον. Γιατί όταν είσαι σε ένα ειδυλλιακό περιβάλλον, δεν υπάρχει λόγος να παρέμβεις στην ομορφιά του. Μάλλον με τη μουσική μου προσπαθώ να κάνω πιο όμορφα τα πράγματα. Η φύση έχει τη δική της νομοτέλεια, ισορροπία, ομορφιά. Η έμπνευση, λοιπόν, σε μένα δεν έρχεται ούτε από ειδυλλιακά τοπία ούτε από ηλιοβασιλέματα… Όταν βρίσκομαι στην πόλη ή σ’ ένα περιβάλλον που έχει αντιθέσεις τότε μπορώ να γράψω.

Ανήκεις σε μία οικογένεια που είναι ένα όνομα, μια ιστορία στην ελληνική δισκογραφία. Εσύ γιατί δεν ακολούθησες αυτόν τον δρόμο του επιχειρείν;
Μπήκα εξ απαλών ονύχων και βγήκα. Η δισκογραφία είναι μια δουλειά που εκδίδει μουσικές, τραγούδια για όλα τα γούστα. Εγώ δε θα μπορούσα να την κάνω, γιατί δεν θα μπορούσα ποτέ να επιλέξω κάτι που είναι εκτός της αισθητικής μου. Οπότε αυτό και μόνο με καθιστά ακατάλληλο γι’ αυτήν την δουλειά. Έτσι, θεώρησα πιο σώφρον να ασχοληθώ με τον εαυτό μου και αυτό που θέλω να κάνω εγώ πραγματικά. Αυτό είχα πει τότε στον πατέρα μου, όταν έγινε η συζήτηση, ότι πρέπει μόνο να ασχοληθώ με τον εαυτό μου.

Μίνως Μάτσας

Και ποια ήταν η απάντηση του πατέρα σου;
Εκείνος μου αντιπρότεινε να ασχοληθώ και με αυτό που αγαπώ αλλά και με το επιχειρείν γύρω από αυτό που αγαπώ. Δεν υπήρχε όμως χρόνος και για τα δύο. Αυτό του είπα, χωρίς να ξέρω πραγματικά σε βάθος τι σημαίνει ούτε το ένα ούτε το άλλο γιατί ήμουν πολύ μικρός, γύρω στα 20. Νομίζω όμως ότι η απόφαση αυτή ήταν σωστή.

Σε δυσκόλεψε σε βάθος χρόνου αυτή σου η απόφαση;
Όχι. Απλά επιβεβαιώθηκα ότι όντως δεν σου φτάνουν όχι μία ζωή, αλλά ούτε καν δέκα για να ασχοληθείς σοβαρά με τη μουσική. Γιατί θεωρώ ότι το να ασχοληθείς με τη μουσική είναι μια υπεύθυνη πράξη.

Ο πατέρας σου ποια συμβουλή σου έδωσε για την απόφασή σου;
Μου είπε "τουλάχιστον κάν’ το καλά και σωστά". Αυτό ήταν μια πολύ καλή συμβουλή σε μια κρίσιμη στιγμή. Δηλαδή, "πήγαινε στο Ωδείο, μάθε πράγματα, ταξίδεψε… Μην επαναπαύεσαι". Βέβαια, πρέπει να σου πω ότι επειδή ξεκίνησα από πολύ μικρός να παίζω μουσική και να γράφω, έχω ξεχάσει ό,τι έχω μάθει. Δηλαδή, ακόμα αισθάνομαι ότι αυτά που έμαθα, είναι σαν να ήρθαν παροδικά, με επηρέασαν για κάποια χρόνια, και τώρα πια τα έχω ξεχάσει. Ήταν πολύ καλό, που σπούδασα, γιατί αισθάνθηκα τη σιγουριά και ότι έχω τις βάσεις, καθώς αλλιώς η αλήθεια είναι ότι δεν μπορείς να προχωρήσεις. Αν όμως με ρωτήσεις τώρα αν έχω κάποια επαφή με τις σπουδές μου, θα σου πω πως όχι. Το πιο σημαντικό για μένα είναι οι άνθρωποι που γνώρισα, πολλοί από τους οποίους μου άνοιξαν δρόμους στη μουσική, και όσα έψαξα από μόνος μου γιατί είμαι φύσει περίεργος άνθρωπος ειδικά σε πράγματα που μ’ ενδιαφέρουν. Και αυτή ίσως θα ήταν η μόνη συμβουλή που θα έδινα σε κάποιον: να είναι περίεργος. Αυτό σε πάει παρακάτω.

Μάτσας
©Panoulis

Ποιους ανθρώπους γνώρισες που σου άνοιξαν δρόμους στη μουσική;
Για παράδειγμα, ο δάσκαλός μου ο Χρήστος Ζερμπίνος, που είναι ένας πολύ σπουδαίος συνθέτης και σολίστας του ακορντεόν και θα παίξει μαζί μου στο Ηρώδειο, αλλά και όλοι οι συνθέτες εδώ που μεγάλωσα μαζί τους: ο Θεοδωράκης, ο Χατζιδάκις, ο Λοϊζος, ο Ξαρχάκος, ο Μαρκόπουλος. Υπήρχε ένας πυρήνας και εγώ περιστρεφόμουν γύρω του. Όλο αυτό το κράμα των ανθρώπων, πρόσθεσε κάτι στην προσωπικότητα μου. Τώρα μπορεί να έχω δική μου μουσική γλώσσα, αλλά σίγουρα τα έχω φιλτράρει μέσα μου όλα αυτά όπως και όσους "έγραψαν" στο DNA μου. Ο παππούς μου, παραδείγματος χάριν, με τα ρεμπέτικα για τα οποία είχα, για ανεξήγητο λόγο, τρομερή έλξη από πάρα πολύ μικρός και τα άκουγα σαν να ήταν κάτι ιερό. Καθόμουν να ακούσω όλους τους συνθέτες και τους τραγουδιστές πριν από τα CD και άκουγα τις μελωδίες, τα γυρίσματα στις φωνές τους, πράγμα που μου φαινόταν τρομερά ελκυστικό. Όλο αυτά τα μουσικά ερεθίσματα μαζί με τους συνθέτες τις δεκαετίας του 70 και του 80 έγιναν το μείγμα που φίλτραρα για να δημιουργήσω τη δική μου μουσική σφραγίδα. 

Η σύζυγός σου, η Όλγα Κεφαλογιάννη ποια σχέση έχει με τη μουσική;
Είναι πολύ αστείο, διότι όταν γνωριστήκαμε, εκείνη ήδη παρακολουθούσε τις μουσικές μου, αλλά εγώ δεν ήξερα ακριβώς ποια είναι. Είχε έρθει στον "Βυσσινόκηπο" που είχα κάνει με τον Κωνσταντίνο Μαρκουλάκη και με ρώτησε "είσαι ο αδερφός της Μαργαρίτας, εσύ είσαι που γράφεις αυτές τις μουσικές; Σε παρακολουθώ. Ξέρω τον πατέρα σου και την αδελφή σου με την οποία έχουμε συνεργαστεί σε θέματα νομικής φύσεως". Εγώ προφανώς και ήξερα το όνομά της αλλά όχι τι κάνει, και είναι αστείο ότι εκείνη με γνώριζε ήδη. Η Όλγα, επομένως, έχει μία ευαισθησία σε σχέση με τη μουσική και μία ευθυκρισία.

Μάτσας
©Panoulis

Άρα είναι ο πρώτος άνθρωπος που ακούει τα τραγούδια σου και τη μουσική σου;
Τις περισσότερες φορές, ναι, γιατί δεν μπορεί να κάνει κι αλλιώς. (γέλια). Δεν έχει εναλλακτική.

Είναι αυστηρή κριτής;
Όχι. Πολλές φορές εκεί που παίζω ή γράφω, έρχεται και μου λέει αυτό είναι φανταστικό, είναι αριστούργημα… Άλλες φορές δεν μιλάει, και τότε καταλαβαίνω… Προφανώς δεν είναι ισάξια όλα όσα γράφω.

Ποιο κομμάτι ή έργο σου της αρέσει περισσότερο;
Η μουσική από τον "Καζαντζάκη" τη συγκινεί, γιατί έχει και τα κρητικά στοιχεία της καταγωγής της, ενώ της είχε αρέσει πολύ και αυτή από την ταινία "Ευτυχία". Τώρα είναι ενθουσιασμένη με ένα τραγούδι που έχω γράψει για τους "Πανθέους" του ΣΚΑΙ και το τραγουδάει ο Κώστας Τριανταφυλλίδης, σε στίχους της Σοφίας Καψούρου.

Αν έπρεπε να πεις ότι η Όλγα είναι ένα τραγούδι ή ένα έργο σου, ένα κομμάτι δικό σου, ποιο θα ήτανε;
Θα ήταν η "Ευτυχία".

Η Όλγα πολιτικός, εσύ μουσικός. Πώς αυτοί οι δύο κόσμοι μπορούν να συμβιώσουν;
Είναι δύο άγριοι κόσμοι. Αλλά και οι δύο έχουν γοητεία, ανάγκη για επικοινωνία, προσφορά. Μιλάω για την καλή πλευρά τους. Εγώ είχα μια αποστροφή προς τους πολιτικούς και την πολιτική. Ήταν ένα κομμάτι που δεν ήθελα να το γνωρίσω και τώρα το έχω γνωρίσει για τα καλά! (γέλια) Και τελικά ήταν καλύτερα έτσι, γιατί αποδείχτηκε ότι ήμουν αφοριστικός.

Διαφωνείτε πολιτικά;
Προφανώς. Η Όλγα έχει έναν ορθολογισμό, ο οποίος είναι στη γυναικεία φύση. Εγώ από την άλλη πλευρά έχω και ένα κομμάτι, το οποίο έχει μείνει σε πιο ρομαντικά μονοπάτια. Και από αυτή την άποψη, σε κάποια πράγματα δεν συμφωνούμε. Παρ' όλα αυτά και εγώ μετά βλέπω ότι είναι ωραίο να είσαι ορθολογιστής, και εκείνη διαπιστώνει ότι δεν πειράζει που βλέπω τα πράγματα πιο ρομαντικά. Υπάρχει αποδοχή στη διαφωνία μας.

Ως πατέρας πια, με τη γονεϊκότητα έχει αλλάξει η μουσική σου αισθητική;
Όχι, δεν νομίζω ότι έχει αλλάξει. Απλά σκέφτομαι ότι όταν εγώ δεν θα υπάρχω, θα υπάρχουν τα παιδιά μου και θα υπάρχει και η μουσική μου να τα συνοδεύει. Άρα θα πρέπει να την προσέχω περισσότερο… (γέλια)

Έχεις ζήσει 15 χρόνια στη Νέα Υόρκη και στο Λος Άντζελες. Αυτά τα μέρη, τι σου πρόσφεραν σαν ερεθίσματα;
Εκεί έμαθα πώς να κάνω μουσική για τον κινηματογράφο, το οποίο τεχνικά γίνεται σε τελείως άλλο επίπεδο εκεί. Έμαθα τα κόλπα και είδα την αξία μου. Διότι όταν δεν ξέρεις κανένα και δεν σε ξέρει κανείς, εκεί πραγματικά αναμετριέσαι ουσιαστικά με τον εαυτό σου, τον μαθαίνεις. Είδα πώς λειτουργεί η βιομηχανία του κινηματογράφου. Δούλεψα και αποφάσισα να επιστρέψω στην Ελλάδα, διότι εδώ οι συνθήκες γενικώς είναι καλύτερες.

Μάτσας
©Panoulis

Παρόλο που η Αμερική είναι μια υπέροχη χώρα με ανθρώπους από όλο τον πλανήτη, κάτι που προφανώς τροφοδοτεί τα ερεθίσματα, εδώ νιώθω καλύτερα και ήταν πολύ συνειδητή η επιλογή μου.

Γιατί το λες αυτό;
Γιατί εδώ είναι πιο ανθρώπινα τα πράγματα, τουλάχιστον για μένα. Παρόλο που η Αμερική είναι μια υπέροχη χώρα με ανθρώπους από όλο τον πλανήτη, κάτι που προφανώς τροφοδοτεί τα ερεθίσματα, εδώ νιώθω καλύτερα και ήταν πολύ συνειδητή η επιλογή μου. Εκεί ένιωθα - θα σου φανεί περίεργο - σαν να είμαι στην έρημο. Σαν να είμαι αυτοεξόριστος με δική μου ευθύνη, θέληση και επιθυμία. Παρότι στην Ελλάδα έχω περισσότερα εμπόδια στη δουλειά μου, η ζωή μου καλύτερη.

Τι άλλο να περιμένουμε από σένα, Μίνω, μια που το Ηρώδειο θα είναι το πρώτο από μια σειρά πραγμάτων που έρχονται;
Θέλω να επικεντρωθώ στο να παρουσιάζω πια τη μουσική μου, τα τραγούδια μου, γιατί έχω κάνει ελάχιστες εμφανίσεις σε σχέση με τον όγκο της μουσικής που έχω παράξει. Έχω γράψει τόση μουσική που και εγώ έχω ξεχάσει πόση! Θέλω να την επικοινωνήσω και να βλέπω τις αντιδράσεις του κόσμου από πρώτο χέρι.

Διαβάστε Επίσης

Διαβάστε ακόμα

Τελευταία άρθρα Μουσική

Άνισες εντυπώσεις από συναυλίες της Συμφωνικής Ορχήστρας της ΕΡΤ στο Μέγαρο

Παρά το ενδιαφέρον του προγραμματισμού, οι "άτακτες" εμφανίσεις του συνόλου σε διάφορους χώρους δεν επιτρέπουν ξεκάθαρη αποτίμηση της προόδου του.

ΓΡΑΦΕΙ: ΕΥΤΥΧΙΟς Δ. ΧΩΡΙΑΤΑΚΗς
01/05/2024

Dave Holland: Τζαζ θρίαμβος στα St Paul's Sessions, παρέα με το νέο του τρίο

Εκπληκτική βραδιά στο αμφιθέατρο "Ιωάννης Δεσποτόπουλος" του Ωδείου Αθηνών, με διαρκείς ζητωκραυγές για τον σπουδαίο Βρετανό κοντραμπασίστα και τις καινούριες του περιπέτειες με τους Αμερικανούς παιχταράδες Jaleel Shaw (άλτο σαξόφωνο) & Eric Harland (ντραμς).

Indie Playground Festival vol.2: Ένα διήμερο πάρτι στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Ένα event αφιερωμένο στη σύγχρονη ανεξάρτητη ελληνική indie, alternative rock, pop και electronica σκηνή.

Η Ταράτσα του Φοίβου ανάβει ξανά τα φώτα της στο θέατρο Άλσος

Καλεσμένοι στις δύο πρώτες παραστάσεις η Νατάσσα Μποφίλιου και ο Βύρων Θεοδωρόπουλος.

O συνθέτης Σταύρος Σοφιανόπουλος μάς λέει "Λέξεις που δεν είπαμε"

Με μια εξαιρετική ομάδα μουσικών παρουσιάζουν την νέα του δισκογραφική δουλειά, καθώς και παλαιότερες μουσικές και τραγούδια, που κέρδισαν την αναγνώριση και αγάπη του κοινού.

José Carreras και Plácido Domingo σε μια ιστορική βραδιά στο Καλλιμάρμαρο

Σε ένα πρόγραμμα δομημένο με άριες που άφησαν εποχή και ντουέτα από μερικές από τις πιο αγαπημένες όπερες όλων των εποχών.