Το γεγονός ότι η τεχνολογία είναι - όσο κι αν δεν αρέσει σε μερικούς από μας - από ένα σημείο και πέρα τόσο ανάγκη, όσο και... μόδα, δεν αμφισβητείται εύκολα. Και, όπως ακριβώς η μόδα, έτσι και η τεχνολογία έχει αφενός κυκλοθυμικές τάσεις, αφετέρου σχεδόν προβλέψιμη πορεία: το προϊόν που κάποτε σημείωνε τόσο μεγάλη εμπορική επιτυχία ώστε να επηρεάσει τα οικονομικά αποτελέσματα ολόκληρων αγορών (όχι μόνο εταιρειών), μπορεί μέσα σ' ελάχιστα χρόνια να καταστεί αδιάφορο. Και ενώ τα iPad της Apple - που έχουν συμπληρώσει 5 χρόνια πορείας στην αγορά ήδη - απέχουν πολύ ακόμη από αυτό το σημείο, τα πιο πρόσφατα οικονομικά αποτελέσματα της αμερικανικής εταιρείας δεν αφήνουν περιθώριο ανάλυσης μεγάλο: τα tablet έχουν περάσει "το σημείο ζενίθ τους" εδώ και καιρό πια. Τουλάχιστον με την παρούσα τους μορφή. Και, όπως φαίνεται, το 2015 θα είναι η χρονιά που η αγορά θα το αποδεχθεί - και απομένει να διαπιστώσουμε πώς θα το διαχειριστεί την επόμενη.

Ενώ κάτω από κανονικές συνθήκες δεν είναι ιδιαίτερα έξυπνο ή ασφαλές να εξάγει κανείς συμπεράσματα για μία ολόκληρη προϊοντική κατηγορία βάσει των επιδόσεων μίας μόνο εταιρείας σε αυτήν, στην περίπτωση των tablet, της Apple και των iPad αυτό είναι εφικτό για έναν απλό λόγο: όταν όλα έχουν ειπωθεί, τα τελευταία σκιαγραφούν τις τάσεις των πρώτων συνολικά. Tablets με Android (ειδικά τα κόστους €200 "και κάτω") πωλούνται σε μεγαλύτερους αριθμούς, όμως εμπορικά φυτοζωούν γιατί επιτρέπουν πολύ μικρό περιθώριο κέρδους στους κατασκευαστές τους. Δεν είναι οι συσκευές που φανερώνουν προς τα πού θα κινηθεί η κατηγορία εν γένει: είναι εν πολλοίς καταναλωτικές επιλογές που δεν "σκιαγραφούν τάσεις". Είναι τα iPad αυτά που φέρουν το συγκεκριμένο χαρακτηρισμό... και οι τάσεις αυτές είναι αρνητικές: οι πωλήσεις τους στο τελευταίο τρίμηνο της Apple συνέχισαν να είναι καθοδικές (χαμηλότερες από το προηγούμενο και μειωμένες κατά 25% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό), όντας ήδη καθοδικές από τα προηγούμενα τρία τρίμηνα.

Μετά από αυτά ο διευθύνοντας σύμβουλος της Apple, ο Tim Cook, δεν μπόρεσε να αρνηθεί το προφανές: ναι, τα "μεγάλα" iPhone 6 (ειδικά το Plus) "έκλεψαν" πωλήσεις από τα iPad. Ναι, ορισμένα μοντέλα MacBook επίσης "έκλεψαν" πωλήσεις από τα iPad. Ναι, πολύ μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων που έχουν iPad 3 ή 4 δεν βλέπουν το λόγο να αναβαθμιστούν σε iPad Air ή Air 2... και άρα δεν το κάνουν. Εξ ου και οι μειωμένες πωλήσεις, παρά το γεγονός ότι τα νεότερα μοντέλα είναι λεπτότερα και ταχύτερα από ποτέ. Το προφανές δεν είναι παραβλέψιμο πια: τα tablet, όσο και αν θέλαμε να πιστεύουμε το αντίθετο, δεν είναι για πολλές χρήσεις. Είναι για λίγες και συγκεκριμένες. Και για τις χρήσεις αυτές, τα iPad "άγγιξαν ταβάνι" καιρό τώρα. Και αν στα δημοφιλέστερα και πλέον επιτυχημένα εμπορικά tablet, τα iPad, έχει συμβεί κάτι τέτοιο δεν μπορεί παρά να συμβαίνει το ίδιο και για τα tablet με Android (τα οποία δεν έφερναν στους κατασκευαστές τους παρόμοια κέρδη ούτως ή άλλως). Τα tablet είναι και επίσημα εκτός μόδας πια. Όχι τόσο ξαφνικά όσο τα διαβόητα netbooks πριν από λίγα χρόνια, τα οποία συνετρίβησαν μέσα σε λίγους μήνες πρακτικά, αλλά είναι. Πιθανώς ανεπιστρεπτί.

Το ενδιαφέρον, ωστόσο, είναι πως τα iPad και τα καλύτερα tablet με Android "άνοιξαν" την αγορά σε τέτοιο βαθμό, που δεν μπορούμε να την φανταστούμε πια χωρίς καθόλου tablet. Όχι, δεν μπορούμε. Μπορούμε να την φανταστούμε, ωστόσο, απομυθοποιημένη και απλοποιημένη. Τα "μικρά" tablet, για παράδειγμα, που βρίσκονται... υπερβολικά κοντά στα "μεγάλα" smartphones έχοντας οθόνη μικρότερη των 8 ιντσών, είναι πιθανό να αναχθούν σε είδος υπό εξαφάνιση φέτος. Τα tablet με Windows RT υπέστησαν πρόσφατα και επίσημη "ευθανασία" από τη Microsoft με την κυκλοφορία του Surface 3: τα Windows 10 για συσκευές με οθόνη μικρότερη των 8 ιντσών θα είναι κατά βάση διαφορετικό πράγμα. Τα "μεγάλα" iPad έχουν πια αποκρυσταλλώσει τις χρήσεις τους - δεν είναι για δουλειά, αλλά για διασκέδαση και κατανάλωση περιεχομένου - και τα "μεγάλα" tablet με Android έχουν εν πολλοίς το ίδιο πλαίσιο λειτουργίας. Τα "μεγάλα" tablet, δε, με Windows τύπου Surface Pro (ας αφήσουμε τα υβριδικά laptop στην άκρη για λίγο), είναι επίσης εστιασμένα σε συγκεκριμένα πράγματα, όπως την παραγωγικότητα και τη δουλειά παντού, όχι κατά βάση π.χ. την ψυχαγωγία.

Η εικόνα αυτή συμπληρώνεται εύκολα πλέον με τις προσδοκίες όλων μας αναφορικά με το πώς θα εξελιχθεί η κατηγορία των tablet φέτος. Και αυτές είναι συγκεκριμένες: ένα ενδεχόμενο iPad Pro από την Apple αργότερα στη χρονιά θα διεκδικήσει το ρόλο του "tablet για δουλειά αλλά χωρίς Windows" (εκεί τίθεται και το θέμα των απαραίτητων apps), το Surface 4 της Microsoft θα διεκδικήσει το ρόλο του "tablet κυρίως για δουλειά αλλά όχι μόνο" (εκεί τίθεται το θέμα του κόστους και του όλου οικοσυστήματος "γύρω" από αυτό), τα καλύτερα tablets με Android θα διεκδικήσουν το ρόλο του "λίγο απ' όλα μα σε κανέναν τομέα top" (εκεί όλα θα εξαρτηθούν από τις τιμές πώλησης και τα extra χαρακτηριστικά), ενώ τα "μεγάλα" αλλά... "τυπικά" πια iPad θα επιδιώξουν να κρατήσουν το ρόλο των "καλύτερων tablet για casual χρήση" (αλλά η τιμή τους θα πρέπει να μειωθεί για να αντικαθρεπτίσει τη διαφορά με τα ενδεχόμενα iPad Pro).

Εν πολλοίς: ναι, θα συνεχίσουν να υπάρχουν στην αγορά των tablet πολλαπλές προτάσεις σε πολλές ζώνες κόστους. Αλλά το tablet ως... υποκατάστατο του laptop ή το tablet ως... smartphone με μεγαλύτερη οθόνη, είναι πια νεκρό. Γνώμη μας; Πιθανώς καλύτερα. Χωρίς ψευδαισθήσεις γίνονται και καλύτερες επιλογές!