Θα βάλεις σε κίνηση μοχλούς και τροχαλίες, θα βρεις πίσω από διάσημους πίνακες ιστορίες που δεν φανταζόσουν κι έπειτα από μια βόλτα στη νέα έκθεση που φιλοξενεί το Κέντρο Πολιτισμού Ελληνικός Κόσμος του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού θα έχεις ανακαλύψει πόσο μπροστά από την εποχή του υπήρξε ο Ντα Βίντσι.
Αξεπέραστος εικαστικός, οραματιστής εφευρέτης αλλά και μουσικός και αρχιτέκτονας: οι χαρακτηρισμοί πέφτουν βροχή όταν έρχεται κάποιος αντιμέτωπος με τον δημιουργό-αρχέτυπο του αναγεννησιακού ανθρώπου. Έχοντας βρεθεί ήδη σε πάνω από είκοσι πόλεις του κόσμου, η έκθεση «Λεονάρντο Ντα Βίντσι: ο άνθρωπος, ο εφευρέτης, η ιδιοφυΐα» (διαρκεί μέχρι 16/2) εστιάζει σε αυτήν την πολυσχιδή δραστηριότητα ενθαρρύνοντας το παιχνίδι με τα εκθέματα αλλά και το κυνήγι της γνώσης. Περπατώντας ανάμεσα σε αντίγραφα έργων τέχνης και δεκάδες τρισδιάστατα μοντέλα μηχανών του –εκθέματα τα οποία έχουν κατασκευαστεί υπό κλίμακα από μια ιταλική επιχείρηση που δημιουργεί ρεπλίκες με βάση τις τεχνικές και τα υλικά που χρησιμοποιούσε ο Ντα Βίντσι–, έβλεπες ότι ο καθένας έβρισκε το δρόμο του για να εξερευνήσει το σύμπαν του πρωτοπόρου δημιουργού. Μπροστά από τη «Μόνα Λίζα» τα πιτσιρίκια ενός νηπιαγωγείου άλλαζαν θέσεις προσπαθώντας να καταλάβουν αν όντως τα παρακολουθεί με το βλέμμα της, ενώ κάποια λυκειόπαιδα αρχικά «ξεφύλλιζαν» το πληροφοριακό υλικό στις ταμπλέτες και στους υπολογιστές που αναπτύσσονται παράλληλα με τα εκθέματα και κατόπιν αναζητούσαν τα μοντέλα-μηχανές για να τα θέσουν σε κίνηση.
Η διαδρομή ξεκινά με μια τοιχογραφία-χρονολόγιο που μας εισάγει σε σημαντικά γεγονότα της ζωής και της εποχής του παιδιού από το Βίντσι, που έγινε ο σεβαστός συνεργάτης των ισχυρών του καιρού του. Γεννήθηκε το 1452, την ίδια χρονιά με τον κατοπινό «προστάτη» του δούκα του Μιλάνου Λουδοβίκο Σφόρτζα, στην υπηρεσία του οποίου δημιούργησε επί 17 χρόνια εμβληματικά έργα τέχνης («Παρθένος των Βράχων», «Κυρία με την ερμίνα», «Μυστικός δείπνος»), διοργάνωσε γιορτές με μουσικές και σκηνικά θεάματα (προσέξτε το μοντέλο του μηχανικού τύμπανου λίγο παρακάτω), οργάνωσε ένα από τα πρώτα συστήματα διάθεσης αποβλήτων, πρότεινε μελέτες που έδειξαν το δρόμο για το μέλλον (για την ανατομία, την πτήση, για μια «ιδανική πόλη»). Στα 67 χρόνια της ζωής του βρέθηκε από τη Φλωρεντία όπου εκπαιδεύτηκε στο Μιλάνο, στη Ρώμη και τελικά στη Γαλλία.
Η διαδραστική γνωριμία με το έργο του ξεκινά μόλις περάσεις κάτω μια τοξωτή ελαφριά γέφυρα, σαν κι αυτή που είχε υποσχεθεί στον Σφόρτζα ως σημαντικό «όπλο» αιφνιδιασμού για τις μάχες. Στην πρώτη σάλα σε υποδέχονται αντίγραφα έργων τέχνης με σχετικό πληροφοριακό υλικό – το ξέρατε ότι ο Χίτλερ ήθελε να εκθέσει την «Κυρία με την ερμίνα» στο Μουσείο Φύρερ ή ότι ο «Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής» μοιάζει με τη «Μόνα Λίζα»; Από εκεί και ύστερα όμως η αφήγηση για την επιστημονική και την καλλιτεχνική του κατάθεση ξετυλίγεται παράλληλα, έτσι που τη μια χαζεύεις εφευρέσεις σχετικές με το νερό, τη μηχανική, την πτήση, την πολεμική τεχνολογία (το διάσημο «ελικόπτερο», ο πρωτοποριακός διωστήρας, ο εντυπωσιακός γερανός για βαριά αντικείμενα, το «φονικό» δρεπανηφόρο σκάφος) και την άλλη ανακαλύπτεις την αγάπη του για την επιστήμη και τη φύση στα εικαστικά του έργα (στο μελετημένο γεωλογικό φόντο, στις ανατομικές λεπτομέρειες των μορφών). «Σε κάποια θέματα ο μεγάλος Λεονάρντο δεν έχασε την παιδικότητά του. Θα μπορούσε να πει κάποιος πως όλοι οι μεγάλοι άντρες πρέπει να μένουν και λίγο παιδιά. Ακόμη και ως ενήλικος συνέχισε να παίζει», κλείνουν τα λόγια του Φρόιντ την εκθεσιακή διαδρομή.