Σε μια εβδομάδα γεμάτη ισπανικό κινηματογράφο, η κυκλοφορία της «Ελιάς» στις αίθουσες αποκαλύπτει μια παραγνωρισμένη πτυχή του, το διορατικό σύγχρονο κοινωνικό σινεμά…
Παρότι ο μαδριλένικος εμφύλιος στο Τσάμπιονς Λιγκ τελείωσε με νικητές τους «μερένγκες» και το Euro ξεκινά την επόμενη εβδομάδα, η Αθήνα έχει ντυθεί στα χρώματα του κίτρινου και κόκκινου. Εκτός από το 1ο Φεστιβάλ Ισπανόφωνου Κινηματογράφου που μετατρέπει για μία εβδομάδα την ταράτσα της Ταινιοθήκης σε ζωηρή σινεφίλ αρένα, ένα ισπανικό δράμα που κυκλοφορεί στις αίθουσες σήμερα Πέμπτη 2/6 φανερώνει μια διαφορετική πλευρά της πολυποίκιλης εθνικής κινηματογραφίας.
«Η Ελιά» της Ιθίαρ Μπογιαΐν είναι ένα φιλμ που μας ταξιδεύει στην ιβηρική επαρχία και από εκεί στο Ντίσελντορφ, σε ένα ευρωπαϊκό οδοιπορικό γεμάτο ανθρωπιά, συναίσθημα και κοινωνικοπολιτικές αιχμές. Σπάνιο δείγμα κοινωνικού ισπανικού σινεμά που ψάχνει να βρει το δημιουργικό του δρόμο, έχοντας βέβαια τη βοήθεια ενός μπαρουτοκαπνισμένου Άγγλου σεναριογράφου.
Από τον Φράνκο στον Αρανόα
Ο Φρανθίσκο Φράνκο και η στυγνή δικτατορία του στοιχειώνουν έως και σήμερα την ισπανική συλλογική συνείδηση, αλλά και το σινεμά της χώρας. Το φασιστικό φρανκικό καθεστώς στραγγάλισε οποιαδήποτε προοδευτική δημιουργική φωνή στη σχεδόν σαραντάχρονη διάρκειά του, ανάμεσά τους και κάθε έκφραση του κοινωνικού/ρεαλιστικού σινεμά. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οποιαδήποτε κριτική ματιά πάνω στο καθεστώς να εκφράζεται με αφαιρετική ποιητικότητα ή σουρεαλιστική (μπουνιουελική) ελευθερία που θα μπορούσε να περάσει από τη μέγκενη της λογοκρισίας. Το «Πνεύμα του Μελισσιού» (1973) του Βίκτορ Ερίθε, αλλά και το «Θρέψε Κοράκια» (1975) του Κάρλος Σάουρα κυκλοφορούν στη δύση της φρανκικής περιόδου, με τους δύο σκηνοθέτες να γίνονται πρωταγωνιστές του μεταπολιτευτικού σινεμά της Ισπανίας.
Αμέσως μετά, όμως, η επέλαση, του κινήματος της παλαβής Μοβίδα και η ανάδειξη του Πέδρο Αλμοδόβαρ μέσα από αυτό, θα φέρει τον πολιτικό κινηματογράφο σε ρόλο κομπάρσου. Με την αυγή του 21ου αιώνα και την εμφάνιση των πρώτων κοινωνικών ρωγμών στο «ισπανικό οικονομικό θαύμα» εμφανίζεται ένα νέο ευαίσθητο, απολαυστικά σαρκαστικό σινεμά με το εξαιρετικό «Δευτέρες με Λιακάδα» (2002) του Φερνάντο Λεόν ντε Αρανόα να αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα γραφής. Ταυτόχρονα, η ηθοποιός Ιθίαρ Μπογιαΐν, πρωταγωνίστρια στο εμβληματικό «Γη και Ελευθερία» του Κεν Λόουτς, αρχίζει να γυρίζει κοινωνικά δράματα με άμεσες αναφορές στο σινεμά του Άγγλου δημιουργού. Μάλιστα, το 2010 θα συνεργαστεί με τον μόνιμο σεναριογράφο του και σύζυγό της, Πολ Λάβερτι, για το «Ακόμη και η Βροχή», ενώ η συνεργασία τους συνεχίζεται στη νέα της ταινία με τίτλο «Ελιά».
Ένα δέντρο που στοιχειώνει
Έχοντας για πρωταγωνίστρια την Καταλανή Άνα Καστίγιο, η Μπογιαΐν χτίζει πάνω της μια πολυεπίπεδη οικογενειακή ιστορία. Η νεαρή ηθοποιός ερμηνεύει την Άλμα, μια ανεξάρτητη και δυναμική κοπέλα που λειτουργεί το δικό της ορνιθοτροφείο. Μόνο που η υγεία του παππού της χειροτερεύει μέρα με την ημέρα, με τον ηλικιωμένο να κάθεται για ώρες μπροστά σ’ ένα σωρό από πέτρες, εκεί όπου κάποτε βρισκόταν η αγαπημένη του αιωνόβια ελιά που ξεριζώθηκε για μια χούφτα ευρώ. Η Άλμα μαθαίνει ότι το δέντρο βρίσκεται στη Γερμανία, ξεκινώντας μαζί με έναν φίλο και τον θείο της μια δονχικωτική αποστολή για να φέρουν την ελιά πίσω στην πατρίδα τους. Θα τα καταφέρουν άραγε;
Περισσότερες πληροφορίες
Η Ελιά
Θέλοντας να επικοινωνήσει με τον παππού της, ο οποίος έπειτα από χρόνια απόλυτης σιωπής έχει σταματήσει πλέον και να τρώει, η 20χρονη Άλμα ξεκινά με έναν φίλο και τον θείο της, αλλά χωρίς κανένα σχέδιο, να φέρει πίσω από τη Γερμανία την οικογενειακή αιωνόβια ελιά που πουλήθηκε πριν από χρόνια.