Ντον ΜακΚέλαρ: «"O Αξέχαστος Μήνας" είναι μια ταινία για τους ηθικούς συμβιβασμούς που πρέπει να κάνεις για να επιβιώσεις»

Ο Καναδός σκηνοθέτης βρέθηκε στις φετινές Νύχτες Πρεμιέρας, όπου προβλήθηκε η καινούργια ταινία του «Ο Αξέχαστος Μήνας», μιλώντας στο «α» για την καινούργια κομεντί του, το σινεμά της πατρίδας του και την Αθήνα... Από τις πρώτες κιόλας κουβέντες του στο καφέ του Ιανού φαίνεται ερωτευμένος με την πόλη μας.

Ντον ΜακΚέλαρ

Αλήθεια γιατί σου αρέσει τόσο πολύ η Αθήνα;
Όλοι οι Αθηναίοι ξαφνιάζονται όταν τους λέω πώς μου αρέσει η πόλη τους. Δεν αντιλαμβάνονται ότι ζουν σ' έναν αστικό πυρήνα που είναι ζωηρός και ζωντανός. Η Αθήνα έχει αυτό που πρέπει να έχουν όλες οι μεγάλες πόλεις, κατοίκους που να είναι γεμάτοι ενέργεια και κυκλοφορούν στο κέντρο της.

Από ότι ξέρω ζεις στο Τορόντο. Δεν είναι τόσο ζωντανά τα πράγματα εκεί;
Είναι πιο ήσυχα. Βέβαια είναι μια πολύ καλύτερα οργανωμένη μεγαλούπολη, αλλά δεν έχει σε καμία περίπτωση την ενέργεια που βρίσκεις στην Αθήνα. Μου αρέσουν οι μητροπόλεις.

Τότε γιατί δεν μετακομίζεις στο Λος Άντζελες; Εκτός όλων των άλλων είναι και το κέντρο του κινηματογραφικού κόσμου...
Το Λος Άντζελες είναι το χειρότερο μέρος για να ζήσεις. Η κατάσταση εκεί είναι ακριβώς αντίθετη από την Αθήνα. Η πόλη δεν έχει ένα ζωντανό downtown. Όλοι κινούνται με τα αυτοκίνητα και κανείς δεν περπατάει στους δρόμους.

Είπες προηγουμένως ότι λατρεύεις τις μητροπόλεις, όμως, επέλεξες να γυρίσεις την καινούργια σου ταινία σε ένα καναδικό ψαροχώρι 120 κατοίκων...
Την ίδια ερώτηση μου έκαναν αρκετοί φίλοι μου στον Καναδά. Η απάντηση είναι ότι πάντοτε μου άρεσε και η επαρχεία. Δεν είναι ασυμβίβαστο να σου αρέσουν οι μεγαλουπόλεις και η επαρχεία την ίδια στιγμή. Με συγκινούν διαφορετικά πράγματα στο καθένα.

Έχουν περάσει αρκετά χρόνια από την τελευταία ταινία που σκηνοθέτησες. Γιατί σου πήρε εννιά χρόνια για να επιστρέψεις μετά το «Childstar»;
Έχω επιλέξει να ακολουθήσω μια καριέρα κάνοντας πολλά πράγματα ταυτόχρονα. Δεν υπακούω, όμως, στις επιταγές κάποιου αυστηρού προγράμματος. Απλώς, μοιράζω το χρόνο μου ανάμεσα στο θέατρο, την ηθοποιία στο σινεμά και την σκηνοθεσία κάνοντας πράγματα που με συγκινούν.

Πώς βρέθηκε στα χέρια σου το σενάριο του «Αξέχαστου Μήνα»;
Η ταινία είναι διασκευή του γαλλόφωνο φιλμ που γύρισε ο Ζαν-Φρανσουά Πουλιό πριν από μία δεκαετία στο Κεμπέκ. Μου το πρότειναν και μου άρεσε πολύ. Θυμίζει κλασσικές κωμωδίες των Ίλινγκ Στούντιος. Είναι μια κοινωνική κομεντί που δεν σπάνια βλέπεις πλέον στους κινηματογράφους.

Πώς έστησες το σκηνικό του χωριού Τικλ Χεντ; Υπάρχει στην πραγματικότητα αυτό το μέρος;
Είναι πραγματικό. Η περιοχή του Νιούφαουντλαντ στον Καναδά είναι γνωστή για την ιδιαίτερη πολιτιστική/πολιτισμική της παράδοση. Ο κόσμος είναι πολύ φιλικός, ζεστός και αστείος. Από εκεί κατάγονται αρκετοί Καναδοί κωμικοί. Πάντα ήθελα να γυρίσω μια ταινία σε αυτό το μέρος. Βέβαια είναι πολύ δύσκολο να κάνεις γυρίσματα σε μια τόσο απομονωμένη και μη τουριστική περιοχή. Δεν υπήρχαν ξενοδοχεία για να στεγάσουν τους τεχνικούς και τους ηθοποιούς. Έπρεπε να ανοίξει ο κόσμος τα σπίτια του για να κοιμηθούμε.

Έγινες γνωστός με την «Τελευταία Νύχτα του Κόσμου». Εδώ έχουμε να κάνουμε, όμως, με κάτι τελείως διαφορετικό...
Οι ταινίες που επιλέγω να γυρίσω έχουν να κάνουν με τη φάση που βρίσκομαι στη ζωή μου. Νομίζω ότι η «Τελευταία Νύχτα του Κόσμου» προέκυψε το 1998 από την νεανική μου υπαρξιακή ανησυχία, έχοντας ένα παράδοξα αισιόδοξο φινάλε. Ο «Αξέχαστος Μήνας» είναι ακριβώς το αντίθετο. Μια ταινία που μοιάζει ανάλαφρη, αλλά είναι αρκετά σκοτεινή στον πυρήνα της.

Ήταν δύσκολο να εξασφαλίσεις τη συμμετοχή των σταρ Μπρένταν Γκλίσον και Τέιλορ Κιτς στη ταινία σου;
Ήταν δύσκολο... Αλλά μόνο σε ότι είχε να κάνει με τα πολυάσχολα προγράμματά τους. Το πρόβλημα ήταν ότι στα γυρίσματα αυτής της ταινίας δεν μπορούσες να έρθεις για μια μέρα και μετά να πάρεις ένα αεροπλάνο και να πας αλλού. Είναι δύσκολο να φτάσεις και να φύγεις από το Νιούφαουντλαντ. Αυτό ήταν όμως και το ωραίο της υπόθεσης. Ότι κατά κάποιο τρόπο εγκλωβιστήκαμε όλοι σε ένα μικρό μέρος στην άκρη του Καναδά, φτιάχνοντας μια ωραία παρέα και ατμόσφαιρα. Έπαιξε ρόλο ότι ήθελαν και οι δυο γνωστοί ηθοποιοί να κάνουν αυτήν την ταινία, γιατί ήταν κάτι το διαφορετικό. Ήθελαν να παίξουν σε μια κοινωνική κομεντί. Και από την μεριά μου είμαι απίστευτα χαρούμενος που κατάφερα να τους έχω στην ταινία μου. Πιστεύω ότι ο Μπρένταν Γκλίσον είναι ένας από τους καλύτερους ηθοποιούς στον κόσμο. Επίσης, θεωρώ ότι ο Τέιλορ Κιτς έχει αδικηθεί από το Χόλιγουντ, όπου παίζει κυρίως σε περιπέτειες. Θεωρώ ότι θα μπορούσε να ήταν ένας ποιοτικός ρολίστας, γιατί έχει μια σπάνια γοητεία.

Η εμμονή των κατοίκων να φέρουν ένα εργοστάσιο πετροχημικών στο παρθένο περιβαλλοντολογικά νησί τους είναι αρκετά αμφιλεγόμενο. Και το τέλος της ταινίας μπορείς να το πεις από αμήχανο ως κομφορμιστικό.
Θα έλεγε ότι το τέλος είναι αμφιλεγόμενο. Έτσι ήθελα να είναι. Αλλά αυτό το φιλμ έχει να κάνει περισσότερο με τους ηθικούς συμβιβασμούς που πρέπει να κάνεις στην προσπάθειά σου να επιβιώσεις. Πόσο μακριά μπορείς να φτάσεις για να εξασφαλίσεις τα προς το ζην. Αν είσαι διατεθειμένος να διαφθείρεις ακόμη και τον εαυτό σου. Δεν ήθελα να έχω ένα εύκολο τέλος. Καλώς ή κακώς οι πετρελαϊκές εταιρίες είναι ο μόνος τρόπος για να επιβιώσουν τα χωριά του Νιούφαουντλαντ, αφού η επαγγελματική αλιεία έχει εξαφανιστεί και τα επιδόματα κόβονται. Οι κάτοικοι πρέπει να συμβιβαστούν με αυτό και να κάνουν ότι καλύτερο περνά από το χέρι τους.

Είναι ευχή ή κατάρα να μιλά το καναδικό σινεμά την ίδια γλώσσα με το Χόλιγουντ;
Αυτό είναι ένα μεγάλο ερώτημα που τίθεται συχνά στον Καναδά. Θα έλεγα ότι είναι ένα θεμελιώδες ερώτημα. Ο Καναδάς είναι μάλιστα μια πολύ περίπλοκη περίπτωση. Γιατί από τη μία έχουμε το Κεμπέκ που μιλά γαλλικά και καταναλώνει γαλλόφωνες ταινίες, οι οποίες διαγωνίζονται στην κατηγορία των ξενόγλωσσων Όσκαρ. Από την άλλη, όμως, στην υπόλοιπη χώρα μιλάμε αγγλικά, γυρίζουμε αγγλόφωνες ταινίες και στα Όσκαρ συναγωνιζόμαστε τα φιλμ που παράγει το Χόλιγουντ! Την ίδια στιγμή, οι Η.Π.Α. δυσκολεύονται, ακόμη και σήμερα, να κατανοήσουν την ανεξαρτησία μας και την καναδική μας ιδιαιτερότητα. Και η αλήθεια είναι ότι όλοι οι μεγάλοι αγγλόφωνοι σταρ μετακομίζουν στις Η.Π.Α., όπως ο Ράιαν Γκόσλινγκ, η Ρέιτσελ ΜακΆνταμς και ο Τζιμ Κάρεϊ και πολλοί ακόμη. Είναι αρκετά δύσκολο, λοιπόν, να δημιουργήσουμε την δική μας κινηματογραφική ταυτότητα. Την ίδια στιγμή, ο Καναδάς αποτελεί ένα ακραίο παράδειγμα ενός παγκοσμίου φαινομένου, όπου κάθε λαός ψάχνει να βρει την ταυτότητά του απέναντι στις πανίσχυρες δυνάμεις της παγκοσμιοποίησης. Το καλό με τον Καναδά είναι ότι δεν μπορεί να αναπτύξει έναν εθνικισμό αίματος. Όλοι είμαστε μετανάστες σε αυτή τη χώρα. Την ίδια στιγμή, όμως, πρέπει να ορίσουμε ένα νέο τρόπο για να διατηρήσουμε μια ομοιογένεια και ένα σκοπό ως λαός.