Ως Ρομά, πόσο δύσκολο είναι σήμερα να βρεις εργασία σε οποιονδήποτε τομέα και σε ποιες άλλες πτυχές της καθημερινότητας συναντάς εμπόδια;
Με ένα τόσο μεγάλο ποσοστό ανεργίας είναι γενικά δύσκολο να βρεις δουλειά, ακόμα και όταν έχεις και ένα πτυχίο, πόσο μάλλον όταν είσαι Ρομά, χωρίς ένα χαρτί στα χέρια σου, με προβλήματα βιοπάλης, κακές συνθήκες διαβίωσης κ.α.
Είναι εξίσου δύσκολο να γίνεις αποδεκτός στον κοινωνικό σου περίγυρο λόγω της καταγωγής σου;
Όταν είσαι Ρόμα, πολλές φορές για αρχή προσπαθείς να αποδείξεις ότι δεν είσαι ελέφαντας. Υπάρχουν κάποιες πεποιθήσεις και στερεότυπα που έχουν ριζώσει σε βάθος χρόνου, ίσως γιατί δεν βρέθηκε κάποιος να τα διαλευκάνει, και αυτά έχουν ένα σημαντικό αντίκτυπο στην εύρεση εργασίας, στη ψυχολογία και στις διαπροσωπικές σχέσεις. Φανταστείτε λοιπόν ένα παιδί που πάει να κάνει τα πρώτα του βήματα στο σχολείο, στην αγορά εργασίας ή θέλει να βρει μια κοπέλα, να έρχεται αντιμέτωπο με κατηγορίες και κάθε φόρα να πρέπει να απολογηθεί ή να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Πολλές φορές οι άνθρωποι δεν λένε καν ότι είναι Ρομά για να αποφύγουν όλη αυτήν τη διαδικασία.
Κανείς θα περίμενε ότι οι μεγαλύτερες γενιές κατακρίνουν περισσότερο το "διαφορετικό" σε σύγκριση με τις νεότερες. Σε τι βαθμό ισχύει αυτό;
Πρωτίστως είναι αναλόγως τον άνθρωπο - ασχέτως ηλικίας - και δεύτερον, οι μεγαλύτεροι πολλές φορές έχουν ''απολυτοποιήσει'' τις απόψεις τους και είναι πιο δύσκολο να αλλάξουν. Πιστεύουν δηλαδή αυτό που πιστεύουν, αρνούμενοι να μπουν στη διαδικασία να δουν λίγο πιο σφαιρικά το θέμα και να ακούσουν και μία άλλη οπτική. Από την άλλη, οι νέοι έχουν περισσότερα ερεθίσματα ή γνώσεις για το ''διαφορετικό'', που στην τελική δεν είναι και τόσο διαφορετικό: το διαδίκτυο, οι παρέες, η τριβή κάνουν πιο εύκολη την αποδοχή, άλλα σίγουρα ένα ποσοστό αφουγκράζεται και έχει επηρεαστεί από τις απόψεις παλαιοτέρων γενιών, με αποτέλεσμα τα στερεότυπα να διατηρούνται και να μεταφέρονται από γενιά σε γενιά. Όμως εγώ πιστεύω στους νέους και πιστεύω ότι αυτοί είναι το κλειδί για όλα!
Με ποιους τρόπους το ελληνικό κράτος διαιωνίζει αυτό που αποκαλούμε "αντιτσιγγανισμό";
Νομίζω με τον πιο απλό τρόπο, δηλαδή με το να μην αναγνωρίζει θεσμικά σχολεία γκέτο, να κάνει μετεγκαταστάσεις εκτός σχεδίου πόλης, να αρνείται τη συνεργασία με αρμόδιους φορείς, να υλοποιεί αυθαίρετες διαδικασίες όπως το γκρέμισμα καταυλισμών ενόψει κακοκαιρίας και χωρίς να έχει βρεθεί λύση για επανεγκατάσταση. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα επίσης είναι οι αστυνομικές αναφορές και τα ρεπορτάζ των ΜΜΕ που παρακάμπτουν τον περιορισμό για την προστασία προσωπικών δεδομένων όσον αφορά τα εθνικά η πολιτισμικά χαρακτηριστικά των υπόπτων. Ένα άλλο παράδειγμα είναι η συγκρότηση ειδικής ομάδας για άτομα αυξημένης παραβατικότητας, χαρακτηρισμός που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τους Ρομά. Έχουν γίνει πολλά λάθη που οδήγησαν στη σημερινή κατάσταση.
Υπάρχει κάποιος τομέας που πλέον αντιμετωπίζει με περισσότερο σεβασμό τους Ρομά;
Με περισσότερο από πριν όχι, εξάλλου δε νομίζω πως μπορεί να υπάρχει μέτρο στον σεβασμό. Ή σέβεσαι ή δε σέβεσαι. Αλλά και πάλι πιστεύω ότι είναι στον άνθρωπο.
Αν δεν κάνω λάθος, χαρακτηρίζεσαι και ως "influencer". Έχεις προσπαθήσει να προβάλεις την κουλτούρα των Ρομά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης;
Η αλήθεια είναι πώς είμαι στα πρώτα μου βήματα ακόμη, με ένα ικανοποιητικό αριθμό ακόλουθων, έχω δημιουργήσει ένα κανάλι στο TikTok όπου έχω περιεχόμενο κυρίως για Ρομά με κάποιες αντιρατσιστικές καμπάνιες, ιστορικά και πολιτισμικά γεγονότα, Q&A και προσωπικούς σχολιασμούς ή παρατηρήσεις. Αυτό που προσπαθώ να κάνω είναι να μοιράσω όση γνώση έχω ή θα αποκτήσω στο μέλλον για να δείξω ότι δεν είναι τα πράγματα έτσι όπως πολλοί νομίζουν.
Γύρω από ποια θέματα θα κινηθεί η συζήτηση στη Στέγη;
Είναι μια συζήτηση εφ όλης της ύλης, με καταρτισμένους Ρομά ειδικούς και μεγάλη θεματολογία. Θα προσπαθήσουμε να θίξουμε όσο το δυνατόν περισσότερα θέματα και να δείξουμε στον κόσμο την πραγματική αλήθεια των Ρομά από όλες τις πλευρές, όπως η νομική εκπροσώπηση των Ρομά, ο ρατσισμός, το φαινόμενο του αντιτσιγγανισμού, προσωπικά βιώματα, πολιτικές ένταξης, πολιτισμικά ζητήματα, και συνδυαστικά θα πάρουμε και ερωτήσεις από το κοινό. Είμαι ευγνώμων στη Στέγη που μας δίνει την ευκαιρία να αναδείξουμε τέτοια θέματα και να κάνουμε ακόμα ένα βήμα για να καταρρίψουμε επιτέλους αυτόν τον μύθο που υπάρχει γύρω από τους τσιγγάνους.
Γιατί πιστεύεις ότι αυτή η περιθωριοποίηση εξακολουθεί να είναι τόσο έντονη μέχρι σήμερα;
Νομίζω πως θα χρειαζόμασταν ένα ολόκληρο άρθρο για να απαντήσω καταλλήλως σε αυτήν την ερώτηση γιατί είναι ένα πολυσύνθετο θέμα. Κυρίως οφείλεται σε ζητήματα όπως η στέγαση, η υγεία, η εκπαίδευση και η διαπολιτισμική εκπαίδευση, ο κοινωνικός αποκλεισμός και ο ρατσισμός.
Ως συνεργάτης της "ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ", παρατηρείς ότι οι δράσεις που υλοποιεί ο οργανισμός έχουν βοηθήσει την κοινότητα των Ρομά να γίνει πιο αποδεκτή στο ευρύ κοινό;
H πανελλαδική συνομοσπονδία ''ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ'' είναι ένας φορέας με κοινωνικό, νομικό και επιστημονικό πρόσωπο και προσωπικό, εκλεγμένος για πρώτη φορά στα χρονικά από τους ίδιους τους Ρομά και για τους Ρομά, με πολιτικές βασισμένες στις ευρωπαϊκές οδηγίες για την κοινωνική ένταξη των Ρομά. Έχει διοργανώσει ποικίλες δράσεις σε συνεργασία με πανευρωπαϊκά δίκτυα και, με ένα μεγάλο υπόβαθρο ευρωπαϊκών προγραμμάτων και δομημένη ατζέντα στα ζητήματα των Ρομά, έχει λειτουργήσει εδώ και 5 χρόνια ως πυλώνας προάσπισης και εκπροσώπησης αυτών των ανθρώπων με είσοδο σε επιτροπές και σε παρατηρητήρια, συναντήσεις με αρμόδιους φορείς, προτείνοντας μακροχρόνιες και βιώσιμες λύσεις. Είναι απίστευτη η κλίμακα δράσεων! Αν μη τι άλλο, σίγουρα έχει αρχίσει να αλλάζει την αντιμετώπιση και την όλη κατάσταση.
Τι θεωρείς ότι πρέπει να γίνει άμεσα από επίσημους φορείς για την επίλυση αυτών των ζητημάτων;
Θεωρώ πως η συνεργασία με την "ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ" σαν κοινωνικό εταίρο είναι μονόδρομος αν θέλουμε να δούμε πραγματική επίλυση των ζητημάτων. Υπάρχει η τεχνογνωσία, το δίκτυο ομοσπονδιών και διαμεσολαβητών πανελλαδικά σε κάθε νόμο, εκλεγμένο από τους ίδιους τους Ρομά και είναι το μόνο όργανο το οποίο οι Ρομά εμπιστεύονται.
Άλλοι λαοί έχουν την ίδια συμπεριφορά προς τους Ρομά ή στην Ελλάδα είναι πιο έντονο το φαινόμενο του ρατσισμού και αν ναι, γιατί πιστεύεις ότι ισχύει αυτό;
Σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες είναι λίγο διαφορετικά τα πράγματα. Όντας πιο μεγάλες χώρες, είναι πιο διαπολιτισμικές και σε αυτές ζουν άτομα από όλο τον κόσμο. Όταν ζεις μέσα σε μια τέτοια κοινωνία είναι πιο εύκολο να κάνεις φίλους, να μάθεις τον άλλον και να μη φοβάσαι το ''διαφορετικό''. Όχι ότι εκεί δεν υπάρχει το φαινόμενο του ρατσισμού - αντιθέτως βλέπουμε ότι υπάρχει μια γενική αύξηση της δεξιάς πτέρυγας σε όλη την Ευρώπη. Εδώ στην Ελλάδα υπάρχει λανθασμένα η πεποίθηση ότι οι τσιγγάνοι δεν είναι Έλληνες, υπάρχει άγνοια και μεγάλη παραπληροφόρηση για τους Ρομά, επομένως και φόβος για το άγνωστο.
Ποια στοιχεία της κουλτούρας σας θεωρείς ότι αξίζει να γνωρίσει καλύτερα ο κόσμος;
Η καλαθοποιία, η σιδηρουργία και το εμπόριο ήταν ανέκαθεν ''φόρτε μας''. Επίσης η μουσική μας, αλλά και η μεγάλη ιστορία μας είναι αξιέπαινα.
Διαβάστε Επίσης
