Με δύο νέες κυκλοφορίες, το σημαντικότερο επικό ποίημα που γράφτηκε στην περίοδο της θανάτωσης των Εβραίων της Ευρώπης και μια σειρά επιστολών που συγκεντρώθηκαν με έρευνα του Κώστα Δεμερτζή, κλείνει η φετινή χρονιά για τις εκδόσεις "Loggia".
"Νεανικές απιστολές" του Νίκου Σκαλκώτα
(έρευνα και κείμενα: Κώστας Δεμερτζής)
"Ξέρεις πολύ καλά […] πως η ψυχή μου βρίσκεται σταματημένη στο μοιραίο αυτό σταυροδρόμι, αναποφάσιστη ν’ ακολουθήση το δρόμο που θα με φέρει στη δόξα ή στον Όλεθρο. Σου ’γραψα, μέχρι ανιαρότητας, τόσες φορές την απελπιστική κατάσταση της οικογένειάς μου. Να κατεβώ από τώρα στην Ελλάδα και να εξασκήσω στο νεκροταφείο αυτό επάγγελμα μουσικού, βέβαιη η επιτυχία μου. Μα χάνω την σειρά της μελέτης μου και μου ’ναι τόσο ενοχλητικό, τόσο ανυπόφορο, γελοίο σε διαβεβαιώ, να υπογράψω έτσι από τώρα με τα 21 μου χρόνια την σε θάνατο πνευματική και μουσική μου καταδίκη. Aν εξακολουθήσω τις σπουδές μου πρέπει να βγάλω μια για πάντα την ιδέα του γυρισμού μου στην Αθήνα […]. Και οι δικοί μου; Θα χάνουνται με τον καιρό σέρνοντας στο χαμό τους την ηρεμία της συνείδησής μου […]. Και βέβαια θ’ ακολουθήσω τον δεύτερο δρόμο κι ας μην έχω τίποτα εξασφαλισμένο. Είναι άλλωστε τόσο όμορφο και ιδανικό να πεθαίνει κανένας υπερασπίζοντας τον "Ισπανικό πύργο” των παιδικών του ονείρων". Επιστολή στη Νέλλη Ασκητοπούλου, 6/7/1925
Γιτσχάκ Κατσνέλσον: "Το άσμα του σφαγιασμένου εβραϊκού λαού" (ποίηση)
Μετάφραση: Κώστας Βραχνός, Επίμετρο: Σταύρος Ζουμπουλάκης
Το "Άσμα του σφαγιασμένου εβραϊκού λαού" είναι το σημαντικότερο επικό ποίημα που γράφτηκε στην περίοδο της θανάτωσης των Εβραίων της Ευρώπης. Η σύνθεσή του ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 1943. Χειρόγραφες μεταγραφές του διασώθηκαν μυθιστορηματικά, σε μπουκάλια θαμμένα στο πάρκο της πόλης Βιττέλ ή στο χερούλι μιας βαλίτσας. Λίγους μήνες αργότερα, στο Άουσβιτς, ο ποιητής, μαζί με τον μεγάλο του γιο Τσβι, θα ακολουθήσουν την τραγική μοίρα του λαού τους στα χρόνια του ναζισμού. Είχε προηγηθεί ο χαμός της συζύγου του Χάννα και των δύο μικρότερων γιών του, Μπέντσιον και Γιόμελε. Η ανείπωτη τραγωδία, οικογενειακή και συλλογική ταυτόχρονα, ερημώνει εσωτερικά τον ποιητή. Έχοντας πλήρη επίγνωση, προσπαθεί να αρθρώσει λόγο για όσα βιώνει και συγχρόνως νιώθει την υποχρέωση να σιωπήσει. Ο Κατσνέλσον εξεγείρεται. Πώς μπορεί ο Θεός να συνυπάρχει με την Τρεμπλίνκα; Όμως και μια ζωή δίχως Θεό μοιάζει αβίωτη. Το ρίγος που διαπερνά τον αναγνώστη του άσματος ενεργοποιείται όχι από την αισθητική, αλλά από την άμεση επαφή του με τη φρίκη.
