To "Περλέφτερ" του Γιόζεφ Ροτ είναι το εκθαμβωτικό πορτραίτο ενός κομφορμιστή

Στο ανολοκλήρωτο αυτό μυθιστόρημα ο Ροτ σχεδιάζει το πορτραίτο ενός καιροσκόπου αστού, μικροπρεπούς, τσιγκούνη και υποκριτή, ενός από αυτούς που η συμπεριφορά τους συστήνει το σώμα του ναζισμού.

Περλέφτερ

Είναι σπάνιο να βρίσκει κανείς ανέκδοτα έργα μεγάλων συγγραφέων που έχουν πεθάνει, όπως και κείμενα μεγάλων συγγραφέων που δεν έχουν ακόμη μεταφραστεί. Τα δύο αυτά στοιχεία συνδυάζονται στον παρόντα τόμο με το ημιτελές μυθιστόρημα Περλέφτερ του Γιόζεφ Ροτ, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις "'Άγρα" σε μετάφραση Μαρίας Αγγελίδου και Γιώργου Αγγελίδη, το οποίο ανακαλύφθηκε το 1978, σχεδόν σαράντα χρόνια μετά το θάνατό του, σε μια κούτα που γλίτωσε από την κατάσχεση των γραπτών του από τους Ναζί στον εκδοτικό οίκο Κίπενχώυερ στη Λειψία, όπου ο Ροτ τα είχε εναποθέσει για φύλαξη όταν έφυγε εσπευσμένα στο Παρίσι τη μέρα που ο Χίτλερ κατέλαβε την εξουσία το 1933. Η σημασία αυτού του ημιτελούς έργου, που εμπλουτίζει το corpus ενός από τους σημαντικότερους μυθιστοριογράφους του 20ου αιώνα, είναι προφανής.

Το Περλέφτερ, η ιστορία ενός αστού, είναι το εκθαμβωτικό πορτραίτο ενός κομφορμιστή. Άνθρωπος χλιαρός, υποκριτής, τυχοδιώκτης, μικροπρεπής, ανίκανος να αγαπήσει ή να μισήσει, εγωιστής, τσιγκούνης και γεμάτος φόβους, αυτός ο Βιεννέζος επιχειρηματίας είναι έτοιμος να κάνει οποιονδήποτε συμβιβασμό αρκεί να εξυπηρετεί τα συμφέροντά του. Ξέρει πώς να προσαρμόζεται σε όλα τα καθεστώτα, είτε πρόκειται για μοναρχία είτε για δημοκρατία, αλλά φοβάται την επανάσταση και κάθε μορφή αναρχίας που μπορεί να υπονομεύσει την επιτυχία του. Ο Περλέφτερ είναι το πρότυπο εκείνων των καιροσκόπων που, όταν ήρθε η ώρα, υποστήριξαν τον Χίτλερ και το καθεστώς του χωρίς ενδοιασμούς.

Ο Ροτ επιλέγει τον τόνο της ειρωνίας σε κάθε φράση του, περισσότερο η λιγότερο αιχμηρή. Ανολοκλήρωτο πολιτικό και κοινωνικό μυθιστόρημα, το Περλέφτερ, η ιστορία ενός αστού είναι μια συναρπαστική μελέτη χαρακτήρων. Βρίσκουμε και εδώ ένα από τα γνωρίσματα του Γιόζεφ Ροτ : τη νοσταλγία ενός χαμένου κόσμου, με τη συνεχή ένταση μεταξύ παρελθόντος και παρόντος. Και μολονότι ο συγγραφέας του Εμβατηρίου του Ραντέτσκυ αρνείται να εκθειάσει την πρόοδο και τη νεωτερικότητα, δεν εξιδανικεύει ετούτο το σύμπαν που εξαφανίζεται και με μεγάλη κριτική διαύγεια εντοπίζει μέσα του τα σπέρματα της βίας και της κτηνωδίας που προαναγγέλλουν το χειρότερο.

O Γιόσεφ Ροτ (1894-1939) ήταν ένας από τους σπουδαίους υμνητές της κοσμοπολίτικης κουλτούρας που άνθησε τις τελευταίες μέρες της αυτοκρατορικής Αυστρο-Ουγγαρίας.
Από το 1932 δηλώνει σ’ έναν φίλο του : "Πρέπει να φύγουμε. Θα κάψουν τα βιβλία μας και θα είμαστε εμείς ο στόχος... Πρέπει να φύγουμε ώστε μόνο τα βιβλία μας να παραδοθούν στην πυρά". Στις 30 Ιανουαρίου του 1933, τη μέρα που ο Χίτλερ γίνεται καγκελάριος του Ράιχ, ο Ροτ μεταναστεύει οριστικά στο Παρίσι, όπου και πεθαίνει το 1939, σε ηλικία μόλις σαρανταπέντε ετών. "Είναι η εγκαθίδρυση της βαρβαρότητας και η βασιλεία της κόλασης. Μόνο το αληθινό Ρήμα θα μπορέσει να σώσει την εποχή, προσφέροντας πατρίδα σ’ αυτούς που δεν έχουν πλέον".

Διαβάστε ακόμα

Τελευταία άρθρα Athinorama Plus

Μετρό: Διακοπή δρομολογίων σήμερα στη Γραμμή 2

Μια σειρά από τεχνικές εργασίες, προκειμένου να αντικατασταθούν οι ράγες, θα φέρουν μια σειρά από κυκλοφοριακές ρυθμίσεις από την Τρίτη (11/11) και ως τις 12 Δεκεμβρίου στο Μετρό της Αθήνας.

ΓΡΑΦΕΙ: ATHINORAMA TEAM
11/11/2025

Νέος κύκλος Εργαστηρίων Δημιουργικής Μάθησης για ενήλικες στα Κέντρα Δημιουργικής Μάθησης του Δήμου Αθηναίων

Δημιουργική γραφή, θέατρο, κινηματογράφος, σεμινάρια κοπτικής – ραπτικής και ψηφιακής κατάρτισης σε φορητές συσκευές, μαθήματα λατινοαμερικάνικων χορών.

Είναι η Πλάκα πιο ασφαλής από την Μονμάρτη και τη Βενετία;

Μια πρόσφατη έρευνα καταδεικνύει τις πιο επικίνδυνες πόλεις για πορτοφολάδες — και γιατί η Αθήνα ξεχωρίζει θετικά σε αυτήν.

Η μαγεία του μοσχάτου Σάμου στο Sofitel Athens Airport

Μια βραδιά με οινογαστρονομικές εμπνεύσεις από τη μεσογειακή παράδοση.

Τι θα κάνεις αυτή την εβδομάδα στην Αθήνα

Μερικά πράγματα που αξίζει να δεις και να κάνεις στην πόλη αυτή την εβδομάδα.

Η Madame Ginger δεν έγραψε αυτόν τον οδηγό αυτο-φροντίδας για να φρικάρεις

Η κατά κόσμον Μαριλού Παντάκη μάς μιλά με αφορμή το "Δε Φεμ Μπουκ" (εκδ. Μεταίχμιο), ένα βιβλίο που μαθαίνει με αγάπη στις γυναίκες το πώς να φροντίζουν τις εαυτές τους με συμβουλές χωρισμένες σε 12 μήνες -και όχι δεν χρειάζεται να τις ακολουθήσεις όλες!