Δεν είναι και πολύ συνηθισμένο, τουλάχιστον στους Έλληνες συγγραφείς αστυνομικής λογοτεχνίας ("crime", όπως είθισται πλέον να ονομάζεται αυτό το είδος της πεζογραφίας) να πρωταγωνιστεί μια γυναίκα αστυνομικός στην πλοκή του βιβλίου τους. Η Σοφία Μήτση, η ηρωίδα στο βιβλίο "Παγωμένα Πέλματα" του Βαγγέλη Μπέκα, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός, είναι μια νεαρή υπαστυνόμος της Ελληνικής Αστυνομίας, που παίρνει τη πολυπόθητη μετάθεση για τα κεντρικά του Σώματος, στη ΓΑΔΑ, στην Υποδιεύθυνση Δίωξη Εγκλημάτων κατά Ζωής και Ιδιοκτησίας, μετά από πέντε χρόνια ευδόκιμης υπηρεσίας στη Μυτιλήνη. Αριστούχος της Σχολής, μεταπτυχιακό, single, ατσαλάκωτη, fit, ορεξάτη, ξύπνια, όμορφη: ο ιδανικός συνδυασμός για να εκτοξευτείς στο σύμπαν της ΕΛΑΣ, που, εντάξει, μπορεί να μην είναι Scotland Yard ή FBI, ούτε καν New York Police Department, αλλά όσο να’ ναι, ένα κύρος το έχει, κι αν δεν το ‘χει κι αυτό, έχει μια εξασφάλιση, είναι μια σίγουρη δουλειά αυτές τις μέρες τις δύσκολες.
Όμως, παράδεισος χωρίς Κατηραμένο Όφι δεν υπάρχει, όπως και ιστορία χωρίς δράκο: ο δράκος εν προκειμένω είναι ο προϊστάμενος της Υπηρεσίας, ένας κρητίκαρος μαυροπουκαμισάς, που η γοητεία των πράσινων ματιών του ("τα μάτια του, μάτια φιδιού") της βαρβατίλας και της βαριάς κολόνιας του δημιουργεί ένα μικροκλίμα γύρω του, το οποίο οι υφιστάμενοί του οφείλουν όχι μόνο να ανεχτούν, παρά να γουστάρουν κι από πάνω. Ο Αστυνόμος Ζηκάκης είναι το αρχετυπικό alpha male, είναι άντρακλας πρόσβαρος και μπάτσος παλιάς κοπής. Φωνάζει, βρίζει, βαράει το χέρι του στο τραπέζι, ψαρώνει στεγνά τη νέα υπαστυνόμο, είναι σεξιστής, αγενής και προσβλητικός απέναντι στους υφισταμένους του, έχει γραμμένη την πολιτική ορθότητα, ξέρει όλη την πιάτσα από την καλή και την ανάποδη, και άμα λάχει απειλεί τους ανακρινόμενους με άγριες φάπες. Φοβερός χαρακτήρας, έτσι όπως τον έπλασε ο Μπέκας τρισδιάστατο, που διευκολύνει πολύ την πλοκή, καθώς αλληλεπιδρά με τη νεαρή αστυνομικό.
Το τρίτο κεντρικό πρόσωπο του δράματος είναι ένας ξεπεσμένος δημοσιογράφος, ο Θωμάς. "Ήμουν εμμονικός με την αλήθεια... Γι’ αυτό έγινα δημοσιογράφος. Για να ξεσκεπάσω τις πλεκτάνες των διεφθαρμένων της γης", μονολογεί, πικρά και αφελώς, ο ίδιος, σε κάποιο από τα ααρχικά κεφάλαια που φέρει το όνομά του. Εδώ ο συγγραφέας κάνει το κοινωνικό του σχόλιο: η παρατεταμένη οικονομική κρίση στην Ελλάδα, που από αυστηρά οικονομική απλώθηκε κι έγινε κοινωνική, αξιακή και πολιτισμική, έρχεται και δένει με την επιδημία του κόβιντ σαρώνοντας τα πάντα. Ένας από αυτούς που ξεβράστηκαν στο περιθώριο, στις όχθες της κοινωνικής ζωής, είναι και ο Θωμάς. Από δημοσιογράφος μεγάλης εφημερίδας, για να επιβιώσει καταντά ιδιωτικός ερευνητής στη δούλεψη μιας ύποπτης μεγαλοδικηγόρου, καταλήγει ένας γιαλαντζί ντετέκτιβ, που ξεκινά να παρακολουθεί κάποια κερατωμένα λαμόγια, για να φτάσει στο σημείο να γίνει σιωπηλός μάρτυς, άρα συνεργός σε ένα στυγερό έγκλημα. Κι αυτό είναι μόνο η αρχή.
Και μια που μιλάμε για έγκλημα, πρέπει να επισημάνουμε πως αυτή, η πρώτη υπόθεση που αναλαμβάνει η Σοφία, είναι ο θάνατος μια κοπέλας, που βρίσκεται κρεμασμένη, με ναρκωτικά γύρω της: είναι έγκλημα ή αυτοκτονία; Το ξετύλιγμα του κουβαριού θα οδηγήσει τον αναγνώστη σε μια περιπετειώδη περιπλάνηση στον ζωντανό οργανισμό της πόλης, της Αθήνας και του Πειραιά, όπου τα πάθη βράζουν: από τα κωλάδικα και τα στριπτιζάδικα της εσχάτης υποστάθμης με το pole dancing και το τράφικινγκ, μέχρι τα ρετιρέ της κοινωνικής πολυκατοικίας, τις βίλες των προνομιούχων στην ελληνική Ριβιέρα που λένε, στην ακριβή παραλία, εκεί όπου οι αφέντες ζουν πολυτελώς και τρυφηλώς, φυλασσόμενοι από φουσκωτούς σφίχτες με το πιστόλι στο χέρι. Η κορυφή της τροφικής αλυσίδας.
Εγκληματικά κίνητρα υπάρχουν; Πάθη; Βέβαια, τα ίδια, αιώνια και κοινά σε όλους τους ανθρώπους, όλων των εποχών, όλων των πολιτισμών. Είναι τα πάθη που παρακινούν τα δίποδα ζώα ακόμα και να σκοτώσουν για να ικανοποιήσουν τα βασικά τους ένστικτα, την επιβίωση, την τροφή και το ζευγάρωμα, αλλά όχι μόνο. Στο βιβλίο του Μπέκα βλέπεις κι εκείνα τα πάθη που οδηγούν σε σκοτωμούς για την πλησμονή, τον υπερβολικό πλούτο και την ηδονή της εξουσίας, ή απλά, κι αυτό είναι το χειρότερο, για την ίδια την απόλαυση του φόνου.
Ο Μπέκας τον έστησε καλά τον μυθιστορηματικό ιστό του. Με στέρεη δομή, χωρίς πολλές - πολλές εκφραστικές φιοριτούρες, με γραφή λιτή, άμεση και τσαχπίνικη εκεί που πρέπει, με πραγματολογική συνέπεια και γνώση του θέματός του, και με τις μετρημένες βωμολοχίες που νοστιμίζουν χωρίς να μπουκώνουν το κείμενο, γλιτώνοντάς το από την ξηρασία της πολιτικής ορθότητας. Και βέβαια, με μια φρέσκια, clean cut ηρωίδα που στέκεται επάξια απέναντι στους φοβερούς και τρομερούς επιθεωρητές της παραδοσιακής αστυνομικής λογοτεχνίας, με τους σηκωμένους γιακάδες της καμπαρτίνας, και τη ρεπούμπλικα κατεβασμένη μέχρι τα φρύδια, για να κρύβει τα μάτια αφήνοντας μόνο τον καπνό του άφιλτρου να αναδύεται.
Εντάξει, η Σοφία δεν καπνίζει, πίνει μετρημένα, κάνει τζόγκινγκ ακούγοντας Archive, έχει εξαίρετη φυσική κατάσταση, μια μαμά που της δίνει μαμαδίστικες (τι άλλο;) συμβουλές από το τηλέφωνο, μια σχεδόν ασκητική ερωτική ζωή και υγιείς φιλοδοξίες να γίνει μια μπατσίνα που θα κερδίσει όχι τον φόβο, αλλά το σεβασμό των συναδέλφων και των πολιτικών για τα ειλικρινή της κίνητρα να εφαρμόσει το νόμο, να κάνει το καλό και να υποστηρίξει το δίκιο, όπως το εννοεί εκείνη.
