Μία συνάντηση για το θέατρο, μία παράσταση χορού και ένα φεστιβάλ ηλεκτρονικής μουσικής συγκατοικούν στο Θέατρο Κνωσσός

Τρεις ομάδες από διαφορετικά καλλιτεχνικά πεδία συγκατοικούν στο Θέατρο Κνωσσός της πλατείας Αμερικής από τις 25 μέχρι τις 27 Φεβρουαρίου. Το περιοδικό για το θέατρο ACTII, η ομάδα χορού Fingersix και η καλλιτεχνική κολεκτίβα Medea Electronique συντονίζονται και πραγματοποιούν ένα εντατικό τριήμερο δράσεων. Ανοιχτές συζητήσεις για το θέατρο, το έργο "Πάταγος" της Σοφίας Μαυραγάνη και η 8η έκδοση του φεστιβάλ ηλεκτρονικής μουσικής Εlectric Νights συνθέτουν μια διακαλλιτεχνική σκυταλοδρομία από νωρίς το απόγευμα κάθε ημέρας μέχρι τα μεσάνυχτα. Το κοινό θα μπορεί να επιλέξει τη δική του διαδρομή κατά τη διάρκεια των τριών ημερών, παρακολουθώντας όλες ή επιμέρους δράσεις.

Α Cultural Transfer

Έναν χρόνο μετά την κυκλοφορία του πρώτου τεύχους, το διαδικτυακό περιοδικό για το θέατρο ACT II διοργανώνει μια συνάντηση διά ζώσης, βασισμένη στην ιδέα της "πολιτιστικής μεταφοράς - cultural transfer". Η Ιωάννα Βαλσαμίδου μας δίνει μια ιδέα από τις θεματικές που θα συζητηθούν αλλά και τη διάθεση που ένωσε τις τρεις ομάδες που συμπράττουν στο Κνωσσός.

Ποια ανάγκη γεννά αυτή τη διακαλλιτεχνική συνάντηση; 
Δεν ξέρω αν η συνάντηση αυτή έχει γεννηθεί λόγω ανάγκης. Πιο πολύ λόγω διάθεσης. Πρόκειται για μια συγκατοίκηση που αποφασίστηκε αυθόρμητα, αφενός λόγω της γοητείας που μας άσκησε ο χώρος του Θεάτρου Κνωσσός, και αφετέρου λόγω της διάθεσής μας για να βγούμε από την μοναχικότητα των τελευταίων χρόνων. Πριν από λίγο καιρό βοήθησα τον Ανδρέα Ανδρέου στην παραγωγή της πρώτης ταινίας του, που γυρίστηκε στο Θέατρο Κνωσσός. Έτσι γνωριστήκαμε με τον ιδιοκτήτη κ. Λάμπρο Τσάγκα, και αναπτύξαμε μια σχέση αμοιβαίας εκτίμησης. Μια μέρα ήρθε στο γύρισμα ο Μανώλης Μανουσάκης για να βοηθήσει με τον ήχο. Γοητεύτηκε από τον χώρο εξίσου με μένα. Είμαστε όλοι συνεργάτες του περιοδικού και έχουμε μια καλλιτεχνική "συγγένεια". Οπότε σκεφτήκαμε να οργανώσουμε εκεί φέτος ένα συμπόσιο ως περιοδικό ACT II και να το συνδυάσουμε με την 8η έκδοση του φεστιβάλ Electric Nights της ομάδας Medea Electronique, της οποίας είναι ιδρυτικό μέλος ο Μανώλης. Άλλωστε δεν είχαμε κάνει εγκαίνια στην έναρξή του περιοδικού τον περασμένο Μάρτιο και θέλαμε να προσκαλέσουμε φίλους και συνεργάτες για να γνωρίσουν τι κάνει το περιοδικό. Εντωμεταξύ, δούλευα με τη Σοφία Μαυραγάνη και την ομάδα της πάνω στο νέο της έργο, τον Πάταγο. Είχαμε συζητήσει για πιθανούς χώρους παρουσίασης, αλλά δεν είχε οριστικοποιηθεί κάτι. Έτσι, της πρότεινα να συγκατοικήσουμε σε αυτό το πολυφωνικό σχήμα, και έδειξε ενδιαφέρον. Σχετικά απλά και ανεπιτήδευτα προέκυψε αυτή η ιδέα. 

Ποιες είναι οι γέφυρες που συνδέουν ένα "συμπόσιο για το Θέατρο", με μια παράσταση χορού και ένα φεστιβάλ ηλεκτρονικής, πειραματικής μουσικής;
Όσο και αν δεν φαίνεται διά γυμνού οφθαλμού, υπάρχει μια δραματουργία στη διαδρομή που θα ακολουθήσει το κοινό, εφόσον θέλει να παρακολουθήσει τα πάντα, από νωρίς το απόγευμα μέχρι τα μεσάνυχτα. Μια συζήτηση για το θέατρο θα δώσει τη σκυτάλη σε μια βουβή παράσταση χορού που με τη σειρά της θα δώσει τη σκυτάλη στη μουσική. Συζήτηση - σιωπή - μουσική. Λόγος - ησυχία - ήχος. Στη συζήτηση μπορεί να συμμετάσχει ενεργά το κοινό, το θέατρο άλλωστε είναι εργαλείο δημοκρατίας. Στη βουβή παράσταση μπορεί να αφουγκραστεί τον ήχο της ησυχίας, αυτό που φωνάζουν τα σώματα των χορευτών που πάλλονται στη σκηνή. Στο φεστιβάλ ηλεκτρονικής μουσικής μπορεί να δονηθεί μαζί με τον ήχο, να επιλέξει αν θα τον βιώσει μοναχικά ή μαζί με παρέα και να περιπλανηθεί.

Μπορείτε να μοιραστείτε κάποιες λεπτομέρειες για το πρόγραμμα του τριημέρου;
Μία λεπτομέρεια, ιδιαίτερα συγκινητική, η οποία δεν αναγράφεται στο πρόγραμμα, είναι ότι μετά από έναν χρόνο καταφέραμε να εκδώσουμε το πρώτο έντυπο τεύχος του περιοδικού ACT II. Πρόκειται για μια συλλογή, ένα απάνθισμα από τα τέσσερα τεύχη που έχουν μέχρι σήμερα δημοσιευθεί, και θα διατίθεται κατά τη διάρκεια του τριημέρου στο Θέατρο Κνωσσός. Περιμένω με μεγάλη αγωνία να δω τα άρθρα μας αλλά και τα γραφιστικά του Σάκη Στριτσίδη, που αποτελούν την ιδιαίτερη ταυτότητά μας, τυπωμένα στο χαρτί. Έχει μια λαχτάρα, δεν σας κρύβω, όλο αυτό. Μία ακόμη λεπτομέρεια είναι ότι ο κ. Λάμπρος Τσάγκας θα είναι μαζί μας κατά τη διάρκεια του τριημέρου. Θα έχουμε την ευκαιρία να ακούσουμε από εκείνον διηγήσεις για τον εμβληματικό χώρο και τους ανθρώπους του Κνωσσός, από όπου έχει περάσει όλη η προηγούμενη από εμάς γενιά, ο Τσαρούχης, η Μελίνα, ο Χατζιδάκις, και έχει αφήσει το αποτύπωμά της σε κάθε γωνιά. Ήταν μια γενιά πρωτοποριακή για την εποχή της, δεν μπορούμε παρά να την συμπεριλάβουμε σε αυτό που πάμε να χτίσουμε. 

Οι θεματικές που θα συζητηθούν στη συνάντηση του ACTII είναι συγκεκριμένες ή θα προκύπτουν μέσα από την αλληλεπίδραση των συμμετεχόντων;
Κάθε ημέρα του συμποσίου είναι αφιερωμένη σε διαφορετική θεματική. Σημαντικοί εκπρόσωποι των τεχνών και των επιστημών αποδέχτηκαν την πρόσκλησή μας και θα συμμετάσχουν διά ζώσης στη συνάντησή αυτή, εγείροντας αφορμές για διάλογο μεταξύ τους και με το κοινό. Την πρώτη ημέρα το θέμα μας είναι η διακαλλιτεχνικότητα: η μίξη των παραστατικών τεχνών μεταξύ τους και με άλλες τέχνες, η εξερεύνηση διαφορετικών μορφών αναπαράστασης λόγω της πανδημίας, ο συνδυασμός των μέσων. Τη δεύτερη μέρα η θεματική είναι η διεπιστημονικότητα: ο ενδιάμεσος αυτός χώρος μεταξύ επιστήμης και τέχνης, μέσα στον οποίο δημιουργούνται τόσο ενδιαφέροντα παραστατικά συμβάντα, και που φαίνεται πως ανθίζει. Η τρίτη μέρα του συμποσίου είναι αφιερωμένη στη διεθνικότητα. Διεθνείς καλλιτέχνες θα συνδεθούν ζωντανά μέσω zoom με το τραπέζι στο Θέατρο Κνωσσός, οπότε η συζήτηση θα πραγματοποιηθεί στα Αγγλικά. Η ημέρα αυτή είναι αφιερωμένη στις διεθνείς πρακτικές, στην πρόσληψη των Ελλήνων δημιουργών στο εξωτερικό, αλλά και στα φαινόμενα τοπικισμού και κλειστών συνόρων που συχνά απειλούν το θέατρο, τον πειραματισμό και την ελεύθερη έκφραση. Θα θέλαμε η συνάντηση αυτή να είναι μια διαδικασία δυναμική και εν πολλοίς απρόβλεπτη.

Πάταγος

Η Σοφία Μαυραγάνη χορογραφεί τους Fingersix συνεχίζοντας την έρευνά της γύρω από τη μουσικότητα του σώματος και την υλικότητα της φωνής. Στον "Πάταγο" μέσω της αφαίρεσης κάθε ηχητικού ερεθίσματος αναδεικνύεται η κίνηση σε αποκλειστική πρωταγωνίστρια. Ετερόκλητα κείμενα, που δεν ακούγονται, τραγούδια και ρυθμικές ασυμμετρίες, που επίσης δεν ακούγονται, οδηγούν τους ερμηνευτές σε έναν ιδιότυπο συντονισμό της κίνησης. Δύο ξεχωριστά, αυθύπαρκτα σώματα δημιουργούν μία ενιαία εικόνα χωρίς να εξομοιώνονται.

Πώς προέκυψε η ιδέα για έναν άηχο "Πάταγο";
Ο πάταγος αποτελεί συνέχεια των προηγούμενων έργων και κυρίως του afterwords και του ΜΑUΘ, τα οποία επικεντρώνονται στη σωματική διάσταση της φωνής και στη μουσικότητα του σώματος. Για τη δημιουργία του πάταγου η "περιέργειά” μας επαναδιατυπώθηκε: Τι αποτυπώνεται στο σώμα όταν αφαιρέσουμε τη φωνή; Πώς επικοινωνεί το σώμα έξω από τα όρια της γλώσσας; Που εξαντλείται η δυνατότητα του σώματος να γίνει φωνή, να μεταφέρει νοήματα και να προκαλέσει αλλαγές; Μέσα από μια παράδοξη σύνθεση κείμενων, τραγουδιών και μουσικής οδηγηθήκαμε στο κινητικό υλικό, στην επεξεργασία και σύνθεσή του. Η επιλογή της αηχίας ήταν ένας μονόδρομος που αποφασίστηκε από την αρχή και παρά τη δυσκολία της διατηρήθηκε κατα τη διάρκεια των προβών και θα διατηρηθεί και κατά τη διάρκεια της παράστασης. Ο πάταγος είναι ένα κάλεσμα να ακούσουμε το σώμα.

Στην παράσταση, οι ερμηνευτές πώς διαχειρίζονται τον ήχο και την απουσία του;
Η Μαρία Βούρου και ο Ευθύμιος Μοσχόπουλος δέχτηκαν με ενδιαφέρον και υπομονή τη πρόκληση του έργου. Ο καθένας ανέπτυξε τη δική του στρατηγική διαχείρισης του μη ήχου, η καθεμία έφτιαξε τη δική της αφήγηση. Δύο "ιστορίες” που δεν ακούμε αλλά παρακολουθούμε τη προσπάθειά τους να διαμορφωθούν επί σκηνής και να επικοινωνηθούν σωματικά. 

Ποια είναι τα "ετερόκλητα κείμενα" και τα "τραγούδια" που δεν ακούγονται;
Θα ήταν προδοσία για το έργο να αποκαλυφθούν τα κείμενα αυτά. Η σημασία τους είναι σχετική μεν, μεγάλη δε. Αποσπάσματα θεατρικών και λογοτεχνικών κειμένων διαφορετικού ύφους, διαφορετικά είδη μουσικής, κουβέντες ανθρώπων που κρυφακούσαμε, τηλεοπτικές εκπομπές είναι μερικές από τις πηγές μας. Θα έλεγε κανείς ότι θα μπορούσαν να ήταν οποιαδήποτε κείμενα, αλλά είναι αυτά. Είναι συγκεκριμένα, είναι πολύ ετερόκλητα και δεν τα ακούμε.

Electric Nights

Η όγδοη έκδοση του Electric Nights φέρνει στο προσκήνιο νέους καλλιτέχνες, τα έργα των οποίων χαρακτηρίζονται από τον συγκερασμό αναλογικού και ψηφιακού ήχου. Με κοινό τόπο τον αυτοσχεδιασμό και τον πειραματισμό οι καλλιτέχνες συμπράττουν και παρουσιάζουν έργα στα όρια τέχνης και επιστήμης, μουσικής και επιτέλεσης. Η Ηρώ Ακριβού και η Ελένη Καβούκη, της καλλιτεχνικής κολεκτίβας Medea Electronique, μας προετοιμάζουν για τα acts που έρχονται στο Electric Nights φέτος.

Η φετινή είναι η 8η διοργάνωση του "Electric Nights". Ποια είναι η ιστορία του φεστιβάλ;
Το Electric Nights διοργανώθηκε για πρώτη φορά το Νοέμβριο 2012 από την κολεκτίβα καλλιτεχνών Medea Electronique, στο Beton7 με τη σκέψη να γίνει μια διοργάνωση που θα ερευνά, στηρίζει και προωθεί ενεργά την εγχώρια πειραματική ηλεκτρονική μουσική.  Ακολούθησε η επόμενη έκδοση του φεστιβάλ τον Απρίλιο 2014 στο Βυρσοδεψείο, ενώ από τον Απρίλιο 2015 μέχρι και το 2020 εδραιώθηκε μια σχέση σταθερής συνεργασίας με το BOOZE. Πέρυσι λόγω της πανδημίας, το φεστιβάλ εξέπεμψε διαδικτυακά σε 2 εκδόσεις και φέτος με μεγάλη χαρά επιστρέφουμε σε φυσικό χώρο για την  8η διοργάνωση σε συνεργασία με το περιοδικό ACTII και την ομάδα χορού Fingersix.

Η "πολιτιστική μεταφορά", βασική ιδέα πίσω από τη "συγκατοίκηση" στο Κνωσσός, είναι μέρος της έρευνας και της μουσικής καινοτομίας που προάγει η διοργάνωση;
Σε κάθε μας διοργάνωση και δράση θέλουμε να συμπράττουμε με νέους καλλιτέχνες από την εγχώρια και τη διεθνή ηλεκτρονική σκηνή. Δίνουμε πάντα προτεραιότητα σε πρωτοεμφανιζόμενους καλλιτέχνες  από διαφορετικά backgrounds. Επιδιώκουμε μέσα από αυτό να δημιουργούμε ένα πλαίσιο επικοινωνίας και ανταλλαγής ‘ηχητικών  μηνυμάτων’ που προέρχονται από αυτά τα διαφορετικά πολιτιστικά περιβάλλοντα.  Η έννοια της πολιτιστικής μεταφοράς μας αφορά τόσο σε σχέση με τη συνομιλία ανάμεσα σε διαφορετικές τέχνες και επιστημονικά πεδία όσο και σε σχέση με τη διεθνική επικοινωνία. Η ταυτότητα του Electric Nights εγγράφεται στη διαπλοκή της τέχνης του ήχου και της μουσικής τεχνολογίας, στον οπτικοακουστικό πολιτισμό και στα συναφή γνωστικά αντικείμενα, όπως για παράδειγμα στον προγραμματισμό και την ανθρωπολογία του ήχου. Ήδη από το 2012, το φεστιβάλ λειτουργεί ως μια πλατφόρμα συνάντησης και έρευνας, διακαλλιτεχνικής, διεπιστημονικής και διεθνικής ανταλλαγής. Έτσι, νιώθουμε πως η ¨κόκκινη γραμμή" που συνέχει τις τρεις δράσεις στο θέατρο Κνωσσός, μας αφορά πολύ και εγγράφεται στην όλη δραστηριότητά μας.  

Ποια είναι η ανταπόκριση του κοινού της ηλεκτρονικής και πειραματικής μουσικής μετά την αναγκαστική παύση των μουσικών events; 
Η παύση των μουσικών events, συνοδευόμενη και από τα υπόλοιπα μέτρα για την πανδημία, έφεραν ένα μεγάλο πλήγμα στο συλλογικό βίωμα των συναυλιών. Ήταν μεγάλη η πρόκληση του πώς θα συνεχίζαμε τη δράση μας, λόγω της ιδιαιτερότητας του ήχου του φεστιβάλ, ωστόσο η επιστροφή σε φυσικό χώρο, μάλιστα στον πολύ ενδιαφέρον χώρου του Θεάτρου Κνωσσός, θα σημάνει μια επανασύνδεση με τη συλλογική ακουστική εμπειρία και την απόλαυση της μουσικής. Το κοινό φαίνεται να αδημονεί όσο και εμείς!

Πώς διαλέγονται τα 7 acts του "Electric Nights 2022";
Κάθε χρόνο υπάρχει η διαδικασία του ανοιχτού καλέσματος μέσω της σελίδας του φεστιβάλ για καλλιτεχνικές προτάσεις. Τα acts επιλέγονται με βάση την ειδικότερη καλλιτεχνική στόχευση που θέλουμε να έχει κάθε φορά το φεστιβάλ. Στο επίκεντρο είναι σταθερά καλλιτέχνες που πειραματίζονται με τον ήχο και τις νέες τεχνολογίες. 
Φέτος, λόγω του αβέβαιου πλαισίου που δημιουργεί  η πανδημία, το πρόγραμμα δημιουργήθηκε μετά από δική μας πρόσκληση σε καλλιτέχνες. Προσανατολιστήκαμε προς την εγχώρια σκηνή, η οποία έχει πληγεί ιδιαίτερα τον τελευταίο καιρό. 

"Το φεστιβάλ αποτελεί πλατφόρμα για τη σύγχρονη έρευνα και την τεχνολογία του ήχου και της μουσικής". Υπάρχει και κάποια εκπαιδευτική κατεύθυνση εδώ; 
Σε όλες τις προηγούμενες εκδόσεις, το φεστιβάλ παράλληλα με τις ζωντανές εμφανίσεις, διοργάνωνε και εκπαιδευτικά εργαστήρια. Στο παρελθόν έχουν γίνει πολλά εργαστήρια όπως για παράδειγμα εργαστήρια για Advanced Sequencing με Pure Data, circuit bending (δηλαδή εργαστήριο για μεταποίηση ηλεκτρονικών κυκλωμάτων), για  αναλογική σύνθεση (modular synthesis composition), εργαστήριο εισαγωγής στο πρόγραμμα PraxisLive (πρόγραμμα για ζωντανή δημιουργική κωδικοποίηση -live creating coding), κ.α.  

Αναλυτικό πρόγραμμα 

Παρασκευή 25 Φεβρουαρίου 
5 μ.μ. - 5.15 μ.μ. Άνοιγμα Τριημέρου / Ιωάννα Βαλσαμίδου, Σοφία Μαυραγάνη, Μανώλης Μανουσάκης
5.15 μ.μ. -7.45 μ.μ. ACT II : A Cultural Transfer / Διακαλλιτεχνικότητα: Ανέστης Αζάς, Τζένη Αργυρίου, Βασίλης Γεροδήμος, Αλεξάνδρα Κ*, Δημήτρης Καμαρωτός, Μανώλης Μανουσάκης, Σοφία Μαραθάκη, Σοφία Ντώνα, Ρόζα Προδρόμου / Συντονισμός : Ανδρέας Γ. Ανδρέου
8.30 μ.μ. - 9.10 μ.μ. Πάταγος / Σοφία Μαυραγάνη
9.45 μ.μ. - 12 μ. Electric Nights by Medea Electronique / Nour Sokhon, Mr. Clarinet

Σάββατο 26 Φεβρουαρίου 
5 μ.μ. - 7.45 μ.μ.  ACT II : A Cultural Transfer / Διεπιστημονικότητα: Κατερίνα Αντωνοπούλου (a.k.a peqpez), Στάθης Βέλτσος, Κώστας Γαρδίκης, Ιωάννα Ζούλη, Μαρία Μούρτου-Παραδεισοπούλου,  Δημήτρης Μπαμπίλης, Σταύρος Σταυρίδης / Συντονισμός : Αγγελική Πούλου
8.30 μ.μ. - 9 μ.μ.  Πάταγος / Σοφία Μαυραγάνη
9.45 μ.μ. - 12 μ. Electric Nights by Medea Electronique / Anna Vs June & Alexandra Papastergiopoulou, Savina Yannatou & Medea Electronique, I broke the vase

Κυριακή 27 Φεβρουαρίου 
4 μ.μ. - 4.40 μ.μ. Πάταγος / Σοφία Μαυραγάνη
5 μ.μ. - 7.30 μ.μ. ACT II : A Cultural Transfer / Διεθνικότητα: Stefanie Carp, Ιώ Βουλγαράκη, Ευριπίδης Λασκαρίδης, Γιολάντα Μαρκοπούλου, Νατάσα Σιουζουλή / Ζωντανή σύνδεση : Kornél Mundruczó, Milo Rau / Συντονισμός: Πρόδρομος Τσινικόρης, Γρηγόρης Λιακόπουλος 
7.30 μ.μ. - 7.45 μ.μ. Κλείσιμο Τριημέρου / Ιωάννα Βαλσαμίδου, Eric Lewis
8.30 μ.μ. - 9.10 μ.μ. Πάταγος / Σοφία Μαυραγάνη
9.45 μ.μ. - 12 μ. Electric Nights by Medea Electronique / Dimos Vryzas, Emi Path & Spyros Tzekos

Προπώληση εισιτηρίων (€ 15-5). H είσοδος στην συνάντηση "A Cultural Transfer"’ είναι ελεύθερη. Για την είσοδο στον χώρο είναι απαραίτητη η επίδειξη πιστοποιητικού εμβολιασμού σε ισχύ.