Στάση Μετρό Σταθμός Λαρίσης: Το Μουσείο Αλέκος Φασιανός εμπλουτίζει τον καλλιτεχνικό χάρτη της πόλης

Η γειτονιά δίπλα στον Σταθμό Λαρίσης και το Μεταξουργείο είναι έδρα πολλών από τα αγαπημένα θεατρικά στέκια, όμως στην ίδια περιοχή κρύβονται επίσης μερικές από τις πιο φημισμένες γκαλερί και χώρους τέχνης της σύγχρονης αθηναϊκής σκηνής, όπως η The Breeder, το Atopos και η Ρεβέκκα Καμχή. Πλέον, στην καλλιτεχνική πιάτσα προστίθεται ένας ακόμη χώρος, ιδιαίτερα σημαντικός για την πόλη: το Μουσείο Αλέκος Φασιανός.

Ήταν καιρός να ιδρυθεί ένας χώρος αφιερωμένος στο πολυσχιδές έργο και τη ζωή ενός από τους σημαντικότερους Έλληνες καλλιτέχνες, κάτι που έγινε πραγματικότητα μόλις λίγο καιρό πριν. Το νεοσύστατο Μουσείο Αλέκος Φασιανός άνοιξε τις πόρτες του στις 26 Απριλίου, ολοκληρώνοντας το όραμα του μεγάλου ζωγράφου, με τη βοήθεια της κόρης του Βικτώριας. 

Στην οδό Νεοφύτου Μεταξά 15, ούτε 5 λεπτά από τον Σταθμό Λαρίσης (ή και από το Μεταξουργείο που συνορεύει), βρισκόταν κάποτε το νεοκλασικό κτίριο, με εσωτερική αυλή και κεραμοσκεπή, που από το 1930 έως τη δεκαετία του ’70 υπήρξε πατρικό σπίτι του Φασιανού. Η οικογένεια εγκαταστάθηκε στο σπίτι όταν ο παππούς του ζωγράφου, Ανδρέας, ορίστηκε παπάς στην εκκλησία του Αγίου Παύλου. 

Τα ερεθίσματα από τη γειτονιά υπήρξαν κομβικής σημασίας για την καλλιτεχνική εξέλιξη του Αλέκου Φασιανού. Η άνθιση θεάτρων όπως το Περοκέ και το Σαμαρτζή, οι κινηματογράφοι Αλκαζάρ και Βικτώρια, αλλά και το επιβλητικό Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο με τους αμέτρητους αρχαιολογικούς θησαυρούς, σύστησαν τον καλλιτέχνη στον κόσμο της τέχνης. Παράλληλα, οι βόλτες του στα σοκάκια της πόλης και η γνωριμία με μικρο-επαγγελματίες, πλανόδιους τεχνίτες και πωλητές όπως ο γαλατάς, ο καστανάς και ο μπαλωμάτης, βοήθησαν τον Φασιανό να γνωρίσει την καθημερινότητα της Αθήνας αλλά και στοιχεία συνυφασμένα με την ελληνική παράδοση.

Ο ίδιος γράφει για τις αναμνήσεις του από τα χρόνια που μεγάλωσε στην περιοχή: "Ο παππούς μου ήταν παπάς. Γεννήθηκα το 1935 δίπλα ακριβώς στην εκκλησία που λειτουργούσε ο ίδιος. Είχαμε ένα μικρό σπίτι με δειλινά στους Αγίους Αποστόλους κάτω από την Ακρόπολη. Από πολύ μικρός και εξαιτίας του παππού μου, τριγύρναγα στις μισοσκότεινες  μεταβυζαντινές  εκκλησίες  και τον βοηθούσα άλλοτε φέρνοντας του το θυμιατό και άλλοτε διαβάζοντας τον Απόστολο. Πιο πολύ όμως και από το θρησκευτικό μέρος με είλκυαν οι εικόνες οι βυζαντινές ή οι λαϊκές".

Μετά από επιθυμία της μητέρας του Ελένης, το πατρικό γκρεμίζεται τη δεκαετία του ’70 για να γίνει μια πολυκατοικία όπου θα έμεναν τα παιδιά της. Όταν το αντίκρισε, το αποτέλεσμα δεν ικανοποίησε τον Φασιανό, ο οποίος τότε ζούσε στο Παρίσι. Μετά από ταξίδια και πολύχρονη διαμονή στο εξωτερικό, ο ζωγράφος επέστρεψε στην Ελλάδα στα τέλη του 1980 και αποφάσισε να ανακαινίσει ένα μέρος της πολυκατοικίας με τη βοήθεια του αρχιτέκτονα και φίλου του Κυριάκου Κρόκου. Το σκεπτικό ήταν να γίνει μία μικρή επέκταση στο σπίτι με την προσθήκη ενός εκθεσιακού χώρου στο ισόγειο, όπου ο καλλιτέχνης θα φιλοξενούσε τα έργα του. Κάπως έτσι γεννήθηκε η ιδέα για το Μουσείο Αλέκος Φασιανός.

Ο Κρόκος είχε εξηγήσει ότι ένα τέτοιο έργο ήταν μεγάλη πρόκληση για τον ίδιο, καθώς ο χώρος ήταν περιορισμένος. Ωστόσο, μαζί με τον Φασιανό, κατάφερε να αποδώσει το λιτό αρχιτεκτονικό ύφος του στο κτίριο, διατηρώντας ένα κοινό αισθητικό όραμα με τον φίλο και συνεργάτη του. Οι κατασκευές ολοκληρώθηκαν το 1995 και το ισόγειο εμπλουτίστηκε και διαμορφώθηκε προσεκτικά, με τη χρήση διάφορων υλικών και φινιρισμάτων (σκυρόδεμα, πέτρα, μωσαϊκό, τούβλο, σοβάς) και μια χρωματική παλέτα με γήινα γκρι, κόκκινα και ώχρες.

Αυτό που κυρίως ήθελε να επιτύχει ο Κρόκος ήταν η δημιουργία ενός καλαίσθητου χώρου που θα ταιριάζει αρμονικά με την τέχνη του Φασιανού. Αυτό είναι εμφανές από την αρχιτεκτονική δομή, με τα διαφορετικά φινιρίσματα των τεχνικών του λιθοξόου, τη μαρμάρινη μπορντούρα γύρω από το μωσαϊκό δάπεδο αλλά και τις λεπτομέρειες, όπως η περίτεχνη ελικοειδής σκάλα, τα ψηφιδωτά στο μωσαϊκό δάπεδο, οι ζωγραφισμένες φιγούρες στους τοίχους με την τεχνική της νωπογραφίας, οι μπρούτζινες λαβές στις πόρτες και ο μεταλλικός δράκος που κρέμεται από την οροφή του υπογείου.

Πλέον, περιοδικές εκθέσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα και συζητήσεις θα είναι ο κορμός δράσεων του μουσείου, ενώ τον χώρο φυσικά θα κοσμούν μερικά από τα διασημότερα έργα του Φασιανού.

Ώρες λειτουργίας: Τετ.-Παρ.: 11 π.μ. - 4 μ.μ., Σαβ., Κυρ.: 11 π.μ. - 3 μ.μ. και κατόπιν ραντεβού | Είσοδος: €10, €7