Ίσως τα πιο δύσκολα να απασχολήσεις μες στους τέσσερις τοίχους, τα μικρά παιδιά μπορούν να περιμένουν λίγα χρόνια ακόμη πριν κολλήσουν με τα βιντεάκια του YouTube. Ευτυχώς αυτά τα νέα παιδικά βιβλία αποδεικνύουν με φαντασία ότι το διάβασμα μπορεί να ξεκινήσει πολύ πριν μάθουμε ανάγνωση.
«Μικρός οδηγός βιβλίων»
Οι εκδόσεις Ίκαρος μας έχουν συστήσει μερικά από τα καλύτερα βιβλία για παιδιά προσχολικής ηλικίας διεθνώς, είναι όμως πάντα ωραίο να ανακαλύπτουμε αξιόλογες προσπάθειες και από εγχώριες δυνάμεις.
Μια τέτοια περίπτωση είναι το βιβλίο της Σταυρούλας Παγώνα και της Ντανιέλας Σταματιάδη που με χιούμορ και ευαισθησία προτείνει εναλλακτικές ιδέες και χρήσεις για τα αγαπημένα μας βιβλία. Με οδηγό τον Έντι που αγαπά τα βιβλία γιατί «ποτέ δεν είναι αυτό που φανταζόμαστε», ανακαλύπτουμε ότι ένα βιβλίο μπορεί να είναι η καλύτερη ρακέτα για πινγκ-πονγκ, το μέσο για να στεγνώσεις μια βρεγμένη κάλτσα νούμερο 32, η καλύτερη δοκός ισορροπίας για το μυρμήγκι σου… Ένα βιβλίο μπορεί να σε βγάλει από μεγάλα διλήμματα και σίγουρα μπορεί να ρουφήξει όλη τη βαρεμάρα που υπάρχει στο δωμάτιο!
Εκδόσεις Ίκαρος, από 3 ετών
Υγ.: Για… επιπλέον ανάγνωση περί ορισμού του βιβλίου προτείνουμε και μια παλιότερη έκδοση, από τις εκδόσεις Καλειδοσκόπιο, το ξεκαρδιστικό μες στην απλότητά του «Είναι βιβλίο».
«Εσύ επιλέγεις»
Κάθε σελίδα του ευφάνταστου βιβλίου της Pippa Goodhart, με την έξυπνη εικονογράφηση του Nick Sharratt, είναι και μια αφορμή για εξερεύνηση, συνομιλία, αναζήτηση, γέλια. Αν μπορούσες να πας οπουδήποτε, πού θα πήγαινες; Ποιον θα ήθελες για φίλο; Και τι θα έκανες για να περνάς καλά; Κάθε γύρισμα σελίδας κι ένα ερώτημα με δεκάδες απαντήσεις να κρύβονται στις εικόνες του βιβλίου, περιμένοντάς μας να βρούμε τα δικά μας μονοπάτια.
Ταξίδια στα οποία μπορούν να χωρέσουν εξωτικά νησιά, πόλεις, έρημοι, ζούγκλες και ηφαίστεια. Φιλίες που δεν εξαντλούνται στους όμοιους μας αλλά μπορούν να περιλαμβάνουν από τον Άγιο Βασίλη μέχρι τον κακό λύκο και έναν Δράκουλα σε φέρετρο. Μανιτάρια, ιγκλού, βάρκες και σπίτια κάθε λογής που μας καλούν να τα διακοσμήσουμε, με έναν κουνιστό καναπέ, μια κρυφή πόρτα, ένα τζάκι, μια φουσκωτή πολυθρόνα, ένα τραμπολίνο, ένα μοντέρνο γλυπτό… Ένα βιβλίο στο οποίο επιστρέφεις ξανά και ξανά, «εξαιρετικό για την ανάπτυξη του λόγου και της ακουστικής αντίληψης», όπως έγραψε το Times Educational Supplement, το οποίο εισάγει τα παιδιά στην έννοια της επιλογής, της παρατήρησης και του διαλόγου.
Εκδόσεις Ίκαρος, από 3 ετών
«Η Κουνελόσκαλα»
Μια μύηση στη σημασία της τέχνης και της γνώσης επιχειρεί το πρώτο παραμύθι της συγγραφέα και θεωρητικού τέχνης Μαρίας Γιαγιάννου με την τρυφερή εικονογράφηση του Κώστα Θεοχάρη. Αξιοποιώντας το μοτίβο της σκάλας για να προτείνει νέες χρήσεις της, η ιστορία μιλά για την αγάπη για τους άλλους αλλά και για τα γράμματα, τα χρώματα και τους αριθμούς, καλλιεργώντας έννοιες όπως η αυτοπεποίθηση και την κοινωνικοποίηση.
Ο Τρούφης είναι ένα γλυκό και πολύ τυχερό κουνέλι. Έχει έναν υπέροχο κήπο με ένα γραμματόδεντρο, ένα χρωματόδεντρο και ένα αριθμόδεντρο. Του λείπει όμως ένα μουσικόδεντρο κι έτσι μια μέρα ξεκινάει για την αγορά όπου θα βρει νότες για να σπείρει, ενώ με τη μαγική ικανότητα που έχουν τα αυτιά του, βοηθά τους άλλους όταν το έχουν ανάγκη. Ο δρόμος του ως εκεί είναι σπαρμένος με διάσημες προσωπικότητες των γραμμάτων, των χρωμάτων και των αριθμών, όπως ο Ισαάκ Νεύτων, η Φρίντα Κάλο, ο Οδυσσέας Ελύτης, ο Επίκουρος και η Μαρία Κάλλας, αλλά και άλλα παράξενα πλάσματα, όπως τα Τρελόσωστα.
Εκδόσεις Καλέντη, από 4 ετών
«Το Τραγούδι της Μικρής Μάτελι»
Ο πολυγραφότατος Εσθονός συγγραφέας Ville Hytönen ζει στον μικρόκοσμό του σε μια γειτονιά με ξύλινα σπίτια στο Ταλίν, την πρωτεύουσα της Εσθονίας, μαζί με τον πεντάχρονο Βέρνερ που τον βοηθά στη δημιουργία των χαρακτήρων για τα βιβλία του όταν δεν ποδηλατούν στα γύρω δάση. Ο εικονογράφος Pete Revonkorpi σχεδιάζει αστεία πράγματα με σοβαρότητα και τα σοβαρά πράγματα με χιούμορ, ενώ του αρέσει να ζωγραφίζει ανθρώπους και ζώα, αν και τα μπερδεύει πολλές φορές μεταξύ τους.
Στο τραγούδι της μικρής Μάτελι βάζουν την αγάπη τους για τη φύση φτιάχνοντας ένα συμβολικό παραμύθι για τις επιπτώσεις των παρεμβάσεων του ανθρώπου στο περιβάλλον αλλά τη δύναμη της συλλογικότητας. Η μικρή Μάτελι ζει στα κλαδιά του δέντρου που στηρίζει τον ουρανό. Τραγουδά όλη μέρα, κάθε μέρα. Όλα τα πλάσματα της φύσης μαζεύονται γύρω της για να την ακούσουν, ενώ τα δέντρα και τα φυτά μεγαλώνουν με τους ρυθμούς του. Τι θα συμβεί, όμως, όταν η Μάτελι κουραστεί και δεν μπορεί πια να τραγουδήσει; Η καλλιέργεια της ατομικής και κοινωνικής ευθύνης είναι ζήτημα παιδείας και ευτυχώς η νέα γενιά μπορεί να εκπαιδευτεί ποικιλοτρόπως σε αυτήν την κατεύθυνση.
Εκδόσεις Καλέντη, από 4 ετών
«Το τέρας μου κι εγώ»
Ο ήρωας του βιβλίου της Nadiya Hussain δεν καλοθυμάται πότε ακριβώς το τέρας του μετακόμισε μαζί του, αν ήταν όταν έμαθε να μιλάει και να περπατάει, το σίγουρο είναι ότι όμως πλέον είναι πάντα εκεί. Δεν τον αφήνει στιγμή. Πλένει τα δόντια του, παίζει με τα παιχνίδια του, προσπαθεί να κοιμηθεί... Θα φύγει άραγε ποτέ;
Με σύμμαχο τη χαρούμενη μοντέρνα εικονογράφηση της Ella Bailey «Το τέρας μου κι εγώ» μιλά με χιούμορ για τους φόβους μας με στόχο να κάνει τα παιδιά να μιλήσουν για τους δικούς τους. Γιατί όπως λέει η συγγραφέας Nadiya Hussain, TV chef και νικήτρια του Βρετανικού Bake Show, η οποία υποφέρει από άγχος όσο θυμάται τον εαυτό της «Κανένα παιδί δεν πρέπει να υποφέρει στη σιωπή».
Εκδόσεις Πατάκη, από 3 ετών
«Ταξίδι στην εποχή των δεινοσαύρων»
Δεν ξέρουμε πώς εξηγείται η μανία των μικρών παιδιών με τους δεινόσαυρους αλλά ο μυθικός κόσμος τους γοητεύει τα περισσότερα από αυτά. Το βιβλίο του Timothy Knapman με την πλούσια εικονογράφηση του Wesley Robins μας γυρνά πίσω στην εποχή των δεινοσαύρων, μαζί με την Άλι, τον Όλι και τον σκυλάκο τους τον Γούφερ.
Πώς έκαναν οικογένειες οι δεινόσαυροι; Πότε βασίλεψε ο επιβλητικός Τυραννόσαυρος Ρεξ; Πώς γνωρίζουμε τόσα για την εμφάνιση και τον τρόπο ζωής τους; Το ταξίδι από την Τριαδική ως την ύστερη Κρητιδική περίοδο ξεκινά και ετοιμαστείτε να μάθετε όλα όσα θα σας χρειαστούν για να απαντάτε στο εξής στις ερωτήσεις τους. Αν σας άρεσε το ταξίδι, κυκλοφορεί από την ίδια σειρά και το «Ταξίδι στα βάθη των ωκεανών».
Εκδόσεις Μεταίχμιο, από 5 ετών
«Σόνια Ντελονέ, Μια ζωή γεμάτη χρώμα»
Συνεχίζοντας την πολύ ιδιαίτερη σειρά βιβλίων που μαθαίνουν στα μικρά παιδιά μεγάλους καλλιτέχνες με δημιουργικό τρόπο, οι Εκδόσεις Μέλισσα παρουσιάζουν μια έκδοση-ξενάγηση πολύχρωμο κόσμο μιας από τις πιο ξεχωριστές καλλιτέχνιδες της ευρωπαϊκής avant garde, της Σόνια Ντελονέ (1885 – 1979), η οποία εστίασε στην αλληλεπίδραση μεταξύ των χρωμάτων αναζητώντας μια αίσθηση βάθους και κίνησης σε όλο το έργο της που εκτός από τη ζωγραφική επεκτάθηκε και στη μόδα, το ύφασμα, το ντιζάιν.
Στο βιβλίο της Κάρα Μέινς, σε απόδοση του Βαγγέλη Ηλιόπουλου, η Σόνια, η μητέρα του μικρού Σαρλ, προσπαθεί να αιχμαλωτίσει όχι μόνο τα χρώματα, τα σχήματα αλλά και τους ήχους του σύγχρονου κόσμου. Οι δυο μαζί πετούν πάνω από την Ευρώπη με το μαγικό τους αυτοκίνητο, με σκοπό ο Σαρλ, μπροστά στα νέα τοπία, τους ήχους και τα συναισθήματα, να μπορέσει να καταλάβει πώς, για τη μητέρα του, η ζωή και η τέχνη είναι ένα και το αυτό. Η εικονογράφηση είναι της Φατίνια Ράμο με αναπαραγωγή έργων της Σόνιας Ντελονέ από τις συλλογές του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης στη Νέα Υόρκη και του Κέντρου Πομπιντού στο Παρίσι.
Εκδόσεις Μέλισσα, από 5 ετών
«Η πιο φωτεινή παλέτα»
Και από την Παρισινή πρωτοπορία στην εγχώρια γενιά του ‘30, με ένα βιβλίο που μυεί τα παιδιά στον κόσμο της ναΐφ ζωγράφου Έφης Μιχελή (Αθήνα, 1906-1984), που μαζί με τον σύζυγο της αρχιτέκτονα Παναγιώτη Μιχελή, συμμετείχαν στους διανοητικούς κύκλους της εποχής και ίδρυσαν το ομώνυμο ίδρυμα.
Μέσα από την εικονογράφηση (βασισμένη στα έργα της Έ. Μιχελή) των Μαριάννα Πόγκα - Χρήστος Σιμάτος και την πένα των Βαγγέλη Ηλιόπουλου - Αναστασίας Καραστάθη ξεναγούμαστε ταυτόχρονα και σε μια εποχή της Ελλάδας.
Εκδόσεις Μέλισσα, Από 4 ετών
